SN odpowie, na ile można kłamać, by się bronić w sądzie

To nie wynika z odwagi – uważają karniści. Jeśli chodzi o świadków, powodem mijania się z prawdą, ich zdaniem, jest strach.

Artykuł 233 § 1a kodeksu karnego przewiduje karę do ośmiu lat pozbawienia wolności dla świadka zeznającego nieprawdę z obawy przed odpowiedzialnością karną.

Jedną z podstawowych wartości procesu karnego jest zakaz zmuszania jakiejkolwiek osoby do samooskarżania, a przez to zagwarantowanie jej pełnego korzystania z konstytucyjnego prawa do obrony. Dziś po dodaniu art. 233 § 1a kodeksu karnego świadek składający zeznania znajduje się więc w sytuacji, w której – jeśli obawia się, że złożone przez niego zeznania mogą narazić go na odpowiedzialność karną – musi odmówić odpowiedzi na pytanie lub pominąć daną okoliczność na etapie zeznań spontanicznych. Jeśli zdecyduje się jednak zeznawać, musi mówić prawdę – w przeciwnym wypadku narazi się na odpowiedzialność karną.

Tym samym zdezaktualizował się pogląd Sądu Najwyższego z uchwały z 20 września 2007 r. (I KZP 26/07). Sąd Najwyższy wskazał wtedy, że nie popełnia przestępstwa fałszywych zeznań (art. 233 § 1 kodeksu karnego) ten, kto umyślnie składa nieprawdziwe zeznania dotyczące okoliczności mających znaczenie dla realizacji jego prawa do obrony, a zatem także dotyczące potencjalnie grożącej mu odpowiedzialności karnej.

Sygnatura akt: I KZP 5/21

Czytaj więcej

Prawo karne

Kiedy karanie świadka w sprawie karnej za składanie fałszywych zeznań jest sprzecze z konstytucją - pytanie prawne do TK

Karanie świadka w sprawie karnej za składnie fałszywych zeznań, gdy mówienie prawdy naraża go na...