Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wchodzi w skład grupy i prowadzi działalność w branży energetycznej oraz ciepłowniczej. W grupie planowana jest reorganizacja. Spółki będą grupowane według rodzaju prowadzonej działalności, planów inwestycyjnych, zapotrzebowania na finansowanie i przepływów. Reorganizacja jest etapem wstępnym do planowanego połączenia grupy z inną, a w dalszej kolejności do wyszukania strategicznego inwestora zewnętrznego lub publicznej emisji akcji za pośrednictwem giełdy papierów wartościowych. W tym celu powołano podmiot celowy – spółkę komandytową, której podatniczka jest komandytariuszem. Zgodnie z umową posiada w niej 1-proc. udział w zysku. W związku ze świadczeniem usług spółka komandytowa będzie ponosić zarówno tzw. koszty pośrednie, jak i bezpośrednie.
Firma podkreśliła, że jej wniosek dotyczy zobowiązań spółki komandytowej o terminach płatności krótszych niż 60 dni. Zapytała, co zrobić, gdy po zmniejszeniu kosztów lub po zwiększeniu przychodów w przypadkach, o których mowa w art. 15b ustawy o CIT, w związku z nieuregulowaniem zobowiązania przez niemającą osobowości prawnej spółkę w określonym terminie spółka następnie ureguluje to zobowiązanie. Czy koszty przypadające na danego wspólnika zwiększą się o kwotę uregulowanego przez spółkę zobowiązania w proporcji do udziału wspólnika w zysku spółki na dzień uregulowania zobowiązania czy też na dzień zaliczenia w koszty nieuregulowanego zobowiązania?
Zdaniem fiskusa z literalnej treści art. 15b ustawy o CIT wynika, że zwiększenie się rozlicza zgodnie z udziałami przypadającymi na dzień poniesienia kosztów. Spółka nie zgodziła się z taką interpretacją, a Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie uwzględnił jej skargę. W jego ocenie interpretacja urzędników jest sprzeczna z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT zawierającym definicję kosztu uzyskania przychodu.
Po analizie przepisów WSA zauważył, że mogą powstać problemy interpretacyjne dotyczące sposobu rozliczania kosztów przez wspólnika spółki niemającej osobowości prawnej w sytuacji zmiany wysokości udziałów pomiędzy chwilą zaliczenia nieuregulowanego zobowiązania do kosztów a chwilą późniejszego wykonania zobowiązania. W spornej sprawie umowa spółki komandytowej przewidywała, że skarżąca posiadała udział w zysku na poziomie 1 proc. W umowie zastrzeżono możliwość zmiany jej postanowień w przedmiocie wielkości udziału w zysku spółki przypadającego na skarżącą. Niemniej jednak zdaniem sądu problemy interpretacyjne usuwa art. 15 ust. 1 ustawy o CIT i definicja kosztu uzyskania przychodu. Nakazuje ona przyjąć jako koszt wartość odpowiadającą udziałowi w spółce w chwili rzeczywistego poniesienia kosztu, tj. w chwili wykonania zobowiązania.
Tylko bowiem aktualny na dzień wykonania zobowiązania udział w zyskach, a tym samym w kosztach uzyskania przychodu, pozwoli na realne określenie poniesienia przez wspólnika spółki, będącego podatnikiem CIT, ciężaru uzyskania przychodu. Nie ma podstaw do określania wysokości kosztów uzyskania przychodów na podstawie wielkości udziałów z chwili zaliczenia kosztu, gdy przepisy przewidują możliwość dowolnego kształtowania udziału w zyskach i w dowolnym czasie.
