Tak uznał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 11 września 2015 r. (I FSK 862/14).
Stan faktyczny
We wniosku o interpretację syndyk wyjaśnił, że wykonuje czynności w postępowaniach upadłościowych. Występuje do sądu upadłościowego o zwrot kosztów przejazdów własnym samochodem oraz opłat parkingowych. Są to wydatki związane bezpośrednio z wykonywaniem przez niego czynnościami. Na rachunek syndyka trafia kwota wynikająca z postanowienia sądu, a on sam nie wystawia dla tej czynności faktury VAT. Syndyk zapytał, czy zwrot wydatków dotyczących kosztów podróży oraz biletów parkingowych przyznanych postanowieniem sądu, zaksięgowanych u upadłego, to świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT. Sam uważał, że takie kwoty nie są opodatkowane i nie wymagają fakturowania.
Fiskus nie potwierdził tego stanowiska. Zauważył, że wydatki poniesione przez syndyka w jego imieniu i na rachunek sądu w związku z wykonywaniem czynności syndyka w postępowaniu upadłościowym, m.in. z tytułu kosztów przejazdu oraz biletów parkingowych przyznanych postanowieniem sądu, są ściśle związane z wykonywaną przez niego usługą. Są jednym z elementów kalkulacyjnych otrzymanego wynagrodzenia (stanowią część odpłatności za usługę). W konsekwencji koszty te składają się na całość świadczenia należnego od nabywcy usługi na równi z wypłacanym wynagrodzeniem. Są więc kwotą należną podlegającą opodatkowaniu VAT.
Rozstrzygnięcie
Syndyk zaskarżył interpretację i wygrał. Najpierw rację przyznał mu Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu. Sąd zwrócił uwagę na brzmienie obowiązującego od 23 lipca 2011 r. art. 162 ust. 6 ustawy – Prawo upadłościowe i naprawcze. Z przepisu tego wprost wynika, że wynagrodzenie syndyka za świadczone przez niego usługi podlega podwyższeniu o VAT. Mimo że ustawodawca umiejscowił zwrot wydatków koniecznych w wśród regulacji dotyczących wynagrodzenia syndyka, to ich treść nie daje podstaw do przyjęcia, aby zwrot wydatków należało traktować jako wynagrodzenie syndyka czy element tego wynagrodzenia.
Ostatecznie wykładnię korzystną dla skarżącego potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny. Sąd przypomniał, że w początkowym okresie obowiązywania prawa upadłościowego i naprawczego istniały wątpliwości dotyczące statusu podatnika VAT w odniesieniu do osób wykonujących czynności zlecone w postępowaniu sądowym. Jedną z takich osób był syndyk. Żeby rozwiać te wątpliwości, nowelą z 2011 r. ustawodawca wskazał, że wynagrodzenie syndyka, nadzorcy sądowego i zarządcy obowiązanych do rozliczenia VAT oraz wstępną wysokość wynagrodzenia i zaliczki na wynagrodzenie podwyższa się o kwotę podatku.
