Prowadzę niewielkie biuro rachunkowe. Jedna z moich klientek – osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, będąca w związku małżeńskim (ustawowa wspólność majątkowa), kupiła na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej lokal użytkowy. Jest ona podatnikiem VAT czynnym, a nabyty lokal ma służyć wyłącznie działalności opodatkowanej VAT. Lokal ten wszedł do majątku wspólnego mojej klientki i jej małżonka. Faktura została wystawiona na oboje małżonków, przy czym małżonek mojej klientki nie prowadzi działalności gospodarczej. Czy podatniczka może odliczyć cały VAT wynikający z otrzymanej faktury zakupu lokalu? – pyta czytelnik.
Organy podatkowe przyjmują, że gdy małżonkowie pozostają we wspólności małżeńskiej (ustawowej) i nabywają dobro inwestycyjne (np. opisany w pytaniu czytelnika lokal użytkowy), które jest używane wyłącznie do celów prowadzonej działalności gospodarczej przez jednego z małżonków będących współwłaścicielami, to jeden z nich korzysta z prawa do odliczenia całości podatku naliczonego. Oczywiście pod warunkiem, że występuje związek pomiędzy poniesionymi wydatkami a wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Takie stanowisko zajęła m.in. Izba Skarbowa w Poznaniu w interpretacji z 4 lutego 2016 r. (ILPP1/4512-1-835/15-4/UG).
Kodeks rodzinny i opiekuńczy
Kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje kodeks rodzinny i opiekuńczy. Istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej). Organy podatkowe wskazują, że autonomia prawa podatkowego wyklucza taką możliwość interpretacji przepisów, która zakładałaby, że stosunki majątkowe między małżonkami, regulowane przepisami kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, mogą kształtować zakres praw i obowiązków podatników VAT (por. interpretację Izby Skarbowej w Warszawie z 23 grudnia 2014 r., IPPP1/443-1233/14-2/KC).
Skoro nabyty lokal użytkowy ma służyć wyłącznie działalności gospodarczej (opodatkowanej VAT) podatniczki, to jako podatnik VAT czynny ma ona prawo do pełnego odliczenia VAT od nabycia tego lokalu.
Ważny jest cel zakupu
Nie ma tu znaczenia, że nabyta nieruchomość będzie stanowiła majątek wspólny małżonków, a faktura potwierdzająca jej zakup została wystawiona na oboje małżonków (współwłaścicieli).