Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z 24 kwietnia 2017 r. (I SA/Gl 1417/16, I SA/Gl 1418/16).
Małżeństwo prowadziło działalność gospodarczą w formie spółki jawnej, która ze względu na wielkość osiąganych obrotów była zobowiązana posiadać księgi rachunkowe. W okresie swojej działalności, spółka jawna osiągała dochody podatkowe (opodatkowane PIT na bieżąco po stronie jej wspólników) oraz zysk bilansowy. Uzyskany zysk bilansowy był pobierany przez wspólników lub zostawał przekazany na kapitał zapasowy spółki jawnej (stosownie do uchwały wspólników podejmowanej po zakończeniu danego roku obrotowego). Spółka jawna była również właścicielem nieruchomości, w której realizowana była jej działalność gospodarcza. Wspólnicy spółki jawnej planowali podjąć uchwałę o wypłacie zysku zgromadzonego na kapitale zapasowym spółki jawnej w formie rzeczowej (poprzez przeniesienie na siebie własności nieruchomości posiadanej przez spółkę jawną). Wobec tego, wystąpili o wydanie interpretacji indywidualnej zadając pytanie, czy taka wypłata zysku w formie rzeczowej będzie opodatkowana PIT. W ich ocenie, takie zdarzenie nie powinno być opodatkowane, ponieważ po stronie spółki jawnej nie powstaje „zobowiązanie" w stosunku do wspólników, a w konsekwencji nie zostanie wypełniona przesłanka zastosowania art. 14 ust. 2e i 2f ustawy o PIT. Zgodnie z tymi przepisami, jeżeli podatnik przez wykonanie świadczenia niepieniężnego reguluje w całości lub w części zobowiązanie, to przychodem takiego podatnika jest wysokość zobowiązania uregulowanego w następstwie takiego świadczenia. Jeżeli jednak wartość rynkowa świadczenia niepieniężnego jest wyższa niż wysokość zobowiązania uregulowanego tym świadczeniem, to przychód ten określa się w wysokości wartości rynkowej świadczenia niepieniężnego. Te zasady stosuje się odpowiednio w przypadku wykonania świadczenia niepieniężnego przez spółkę osobową (np. spółkę jawną). Organ podatkowy w wydanych interpretacjach podatkowych nie zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawców i stwierdził, że otrzymanie przez wspólników nieruchomości w zamian za zwolnienie spółki jawnej z obowiązku wypłaty zysku zgromadzonego na jej kapitale zapasowym będzie skutkować powstaniem po stronie spółki jawnej przychodu w PIT, który zostanie rozpoznany po stronie jej wspólników (proporcjonalnie do posiadanego przez nich prawa do udziału w zysku spółki jawnej). Sprawa trafiła do WSA, który przyznał rację organowi podatkowemu.
—Jonasz Kopczyk, współpracownik zespołu zarządzania wiedzą podatkową firmy Deloitte
Komentarz eksperta
Marcin Frank, starszy konsultant w dziale Doradztwa Podatkowego Deloitte
Sąd podkreślił, że choć wydane interpretacje podatkowe mają pewne braki w zakresie uzasadnienia przez organ podatkowy swojego stanowiska, to są zgodne z treścią przepisów podatkowych. W szczególności, sąd wskazał, że małżeństwo oparło swoją argumentację na poprzednim staniem prawnym, który obowiązywał do 31 grudnia 2014 r. (zgodnie z utrwaloną wtedy linią orzeczniczą sądów administracyjnych, wypłata zysku ze spółki osobowej w formie rzeczowej była neutralna w PIT, ponieważ w takiej sytuacji nie występuje ekwiwalentność świadczeń, a spółka jawna de facto nie uzyskuje żadnego przysporzenia majątkowego, co jest podstawowym warunkiem powstania przychodu w PIT). 1 stycznia 2015 r. weszła jednak w życie nowelizacja ustawy o PIT, która polegała m.in. na wprowadzeniu art. 14 ust. 2e i 2f, które w ocenie sądu mają zastosowanie również do wypłaty zysku ze spółki osobowej w formie rzeczowej. Według sądu, umiejscowienie nowych przepisów w ustawie o PIT prowadzi do wniosku, że nowe regulacje mają zastosowanie wyłącznie do przychodu z działalności gospodarczej, a ich celem jest zrównanie opodatkowania wypłaty zysku w formie rzeczowej do sytuacji, w której spółka osobowa spienięża majątek w celu wypłaty zysku w formie pieniężnej. To oznacza, że wypłata zysku ze spółki osobowej w formie rzeczowej (np. w postaci nieruchomości) jest opodatkowana PIT analogicznie do sprzedaży.
