We wtorek, 15 listopada 2011 r., Trybunał Konstytucyjny uznał za niekonstytucyjne przepisy dotyczące wysokości opłat pobieranych za przechowywanie towarów wprowadzonych nielegalnie na wspólnotowy obszar celny, które zostały zajęte przez organy celne i pozostawały lub pozostają w depozycie przymusowym do czasu orzeczenia przez sąd ich przepadku.
Sędziowie orzekli, że przepisy ustawy zasadniczej narusza zarówno upoważnienie dla ministra finansów do określenia w rozporządzeniu wysokości tych opłat (a dokładniej: minimalnej i maksymalnej stawki), zawarte w art. 93 ust. 2 ustawy – Prawo celne, jak i § 2 ust. 1 rozporządzenia ministra finansów w sprawie opłat pobieranych za przymusowe przechowywanie towarów zajętych przez organy celne, w zakresie, w jakim określają minimalną stawkę tej opłaty (sygn. akt P29/10).
Wyrok jest ważny zwłaszcza dla podatników, którzy dopuścili się niewielkiego przemytu, a za przechowanie w depozycie przymusowym zajętych towarów musieli zapłacić wielokrotnie więcej, niż wynosiła ich wartość celna. Nic więc dziwnego, że wyrok zapoczątkował dyskusję o możliwości odzyskania zapłaconych pieniędzy.
Trybunał przesunął utratę mocy obowiązującej zakwestionowanych przepisów, ale ograniczył swoją decyzję tylko do art. 93 ust. 2 ustawy – Prawo celne. Przepis przestanie więc obowiązywać po upływie 12 miesięcy od opublikowania orzeczenia Trybunału w Dzienniku Ustaw, chyba że wcześniej minister finansów doprowadzi do zmiany tego przepisu. Takiej prolongaty TK nie zastosował jednak do zakwestionowanej regulacji rozporządzenia MF. Oznacza to, że przepis ten przestanie obowiązywać w momencie podania wyroku Trybunału do publicznej wiadomości.
W praktyce więc organy celne utracą możliwość pobierania opłaty minimalnej, a osoby, które już ją wniosły, będą się mogły ubiegać o jej zwrot. Wyrok istotny będzie też dla sądów administracyjnych, które zawiesiły rozstrzygnięcie w sprawach o orzeczenie przepadku towarów zajętych przez celników. Po wyroku Trybunału nie muszą już naliczać opłaty w wysokości minimalnej, choć nie wiadomo, jaką w takiej sytuacji powinny naliczyć.
