Odsetki od kredytu rozliczy spółka przejmująca

[b]Tak orzekł NSA w wyroku z 5 sierpnia 2010 r. (II FSK 385/10).[/b]

W odniesieniu do możliwości zaliczenia odsetek od zaciągniętego kredytu lub pożyczki do kosztów uzyskania przychodów zasadnicze znaczenie ma ogólna zasada przewidziana w art. 15 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3EC0892953EAF58605FEE453B6E7CBF6?id=115893]ustawy o CIT[/link].

Co do zasady, [b]o prawie podatnika do uznania odsetek za koszt uzyskania przychodów decyduje cel ich poniesienia, czyli przeznaczenie środków finansowych uzyskanych na skutek zaciągnięcia kredytu lub pożyczki. [/b]

Elementarną kwestią jest ustalenie związku między kredytem lub pożyczką a przychodami, jakie podatnik osiąga lub ma szansę osiągnąć, wykorzystując środki pieniężne pochodzące z kredytu czy też pożyczki. W rezultacie, jeżeli kredyt lub pożyczka zostały zaciągnięte w celu uzyskania przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu, to zapłata odsetek może być uznana za koszt podatkowy.

[srodtytul]Stan faktyczny[/srodtytul]

Podatnik zamierzał nabyć nieruchomość należącą do innej spółki, aby móc ją wykorzystywać do celów własnej działalności gospodarczej. Jednakże sprzedawca uzależnił nabycie nieruchomości od zakupu przez podatnika udziałów w jego kapitale.

Podatnik zdecydował się w rezultacie na przejęcie spółki będącej właścicielem nieruchomości, a następnie jej likwidację. Ze względów prawnych uznał, że przed dniem likwidacji przejmie od przejmowanej spółki zobowiązania z tytułu zaciągniętego przez nią uprzednio kredytu bankowego. W wyniku przejęcia kredytu podatnik stał się dłużnikiem banku.

W zamian za przejęcie kredytu bankowego spółka przejęła zobowiązała się do uiszczenia wynagrodzenia w wysokości sumy wartości nominalnej części kapitałowej kredytu oraz odsetek naliczonych do dnia jego przejęcia przez spółkę przejmującą.

W celu umożliwienia likwidacji podatnik dokonał następnie podwyższenia kapitału spółki przejmowanej oraz konwersji należnego mu wynagrodzenia na kapitał spółki przejmowanej.

W konsekwencji, spółka przejmowana przestała być dłużnikiem podatnika, natomiast on sam objął nowe udziały w spółce przejmowanej, a następnie dokonał jej likwidacji i przejął majątek, który zaczął wykorzystywać do celów prowadzonej działalności gospodarczej.

[srodtytul]Ocena organów podatkowych[/srodtytul]

Zdaniem podatnika odsetki od przejętego przez niego kredytu bankowego będą stanowić koszty uzyskania przychodów. Ze stanowiskiem tym nie zgodził się jednak organ podatkowy, który wskazał, że podatnik nie wykazał wystarczająco, w jaki sposób poniesienie wydatków na spłatę odsetek wiązałoby się z uzyskaniem przychodów lub zachowaniem czy zabezpieczeniem źródła przychodów.

Zdaniem organu przejęte przez podatnika zobowiązanie wynikające z przejętego przez niego kredytu bankowego, zaciągniętego pierwotnie przez inny podmiot, nie stanowi kredytu na nabycie udziałów w kapitale tego podmiotu, a tym samym brak jest związku pomiędzy wydatkami a potencjalnym przychodem podatnika generowanym przez nabyty przez niego majątek spółki przejętej.

[srodtytul]Stanowisko sądu[/srodtytul]

Z tak dokonaną wykładnią przepisów nie zgodził się w pierwszej kolejności sąd administracyjny pierwszej instancji, który w [b]wyroku z 7 grudnia 2009 r. (III SA/Wa 1483/09) uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną, a także NSA, który w wyroku z 5 sierpnia 2010 r. (II FSK 385/10)[/b] oddalił skargę kasacyjną złożoną przez organ podatkowy.

W odniesieniu do analizy przepisów materialnych zarówno sąd pierwszej, jak i drugiej instancji zauważył, że organ podatkowy błędnie oddzielił kwestie związane z samym przejęciem długu od kwestii związanych z nabyciem udziałów, a następnie likwidacją i przejęciem przez podatnika nieruchomości należącej do spółki likwidowanej, gdyż przejęcie przez podatnika nieruchomości było od początku jego podstawowym celem.

W konsekwencji, uwzględniając wszystkie okoliczności planowanej transakcji, sądy wskazały, iż [b]poniesienie wydatku w postaci zapłaty odsetek od przejętego zobowiązania należy uznać za wydatek pożyteczny w kontekście przejęcia prawa własności nieruchomości[/b], a tym samym stanowiący koszty uzyskania przychodów dla podatnika.

[ramka][b]Bez uzasadnienia nie da się zmienić stanowiska [/b]

Sądy (WSA i NSA) w wyroku rozstrzygnęły również kwestie proceduralne.

Nie zaaprobowały postępowania organu podatkowego polegającego na nieustosunkowaniu się do treści przywołanych przez podatnika interpretacji, które uprzednio zostały wydane przez tenże organ w analogicznym stanie faktycznym i prawnym i w których stanowisko podatnika (tożsame ze stanowiskiem w omawianej sprawie) uznane zostało za prawidłowe.

NSA wskazał, że jeśli organ podatkowy uznaje swoje wcześniejsze stanowisko za nieprawidłowe, to zobowiązany jest wyjaśnić przyczyny swojego postępowania i powody zmiany stanowiska. Nieuczynienie tego może być uznane za naruszenie przepisów prawa proceduralnego i powodować powstanie uzasadnionych wątpliwości co do zasad, którymi kieruje się organ przy wydawaniu interpretacji indywidualnej.

Omawiany wyrok jest kolejnym, w którym sąd administracyjny odniósł się do zasad wydawania interpretacji indywidualnych.