Tak wynika z[b] wyroku Sądu Najwyższego z 2 lipca 2009 r. (sygn. II PK 316/08)[/b].
Problemy Tomasza C., pracownika urzędu celnego, zaczęły się, gdy odmówił wykonania ustnego polecenia przełożonego. Zastępca dyrektora polecił mu mianowicie rozszerzyć zakres kontroli w jednej ze spółek działających na terenie podległym urzędowi. Następnego dnia pracownik pismem do izby celnej, organu nadrzędnego dla urzędu, zakwestionował to polecenie. Uznał je za grę na zwłokę, groźną ze względu na ewentualne roszczenia kontrolowanej spółki, oraz przekroczenie terminu kontroli. Tomasz C. wystąpił więc o to, żeby polecenie zostało wystawione na piśmie lub żeby został zmieniony zespół kontrolujący spółkę. W odpowiedzi otrzymał pisemne polecenie wykonania rozszerzonej kontroli.
Kolejne zastrzeżenia przełożonych powstały na etapie przygotowywania protokołu pokontrolnego, w którym zabrakło ich zdaniem wyników tej dodatkowej kontroli. Pracownik otrzymał więc pouczenie o konsekwencjach niewykonania polecenia przełożonego z powołaniem na art. 48 starej ustawy o służbie cywilnej z 2006 r. (ten przepis został powtórzony w art. 77 nowej, obowiązującej od 24 marca 2009 r. [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=2596A7B95FAEC7B4FC733F1F8184C6A6?id=293420]ustawy z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej, DzU nr 227, poz. 1505[/link]). Pracownik przyspieszył jednak zakończenie kontroli i już tydzień później przygotował protokół, którego nie przedstawił do akceptacji naczelnikowi urzędu, ale od razu przesłał do kontrolowanej spółki.
Miesiąc później Tomasz C. dostał wypowiedzenie zmieniające, w wyniku którego został przeniesiony do urzędu w pobliskiej miejscowości. Pracownik odwołał się do sądu rejonowego, a ten uznał, że przeniesienie było zgodne z prawem. Zgodnie z art. 48 ustawy (w nowej art. 77) członek korpusu służby cywilnej jest obowiązany wykonywać polecenia służbowe przełożonych, a jeżeli jest przekonany, że polecenie jest niezgodne z prawem, to ma obowiązek na piśmie poinformować o tym przełożonego. W razie pisemnego powtórzenia polecenia powinien je wykonać.
Niezastosowanie się do polecenia jest możliwe tylko wtedy, gdyby konsekwencją jego wykonania miało być przestępstwo lub wykroczenie, co nie nastąpiło w tym przypadku. [b]Skoro pracownik trzykrotnie odmówił wykonania polecenia przełożonego, to naczelnik mógł uznać, że w interesie służby cywilnej leży przeniesienie go do urzędu w innej miejscowości. [/b] Sąd okręgowy, do którego trafiła ta sprawa, był innego zdania. Stwierdził bowiem, że w omawianej sprawie miała zastosowanie także ustawa o Służbie Celnej. W myśl tych przepisów w razie niewykonania polecenia służbowego przez celnika pracodawca musi przeprowadzić postępowanie dyscyplinarne, w wyniku którego może zastosować jedną z przewidzianych w tych przepisach kar. Nie może więc zmienić warunków pracy w trybie kodeksu pracy, jak to miało miejsce w tym przypadku.
