Dziesięciu pokrzywdzonych może wnieść pozew zbiorowy

Klienci poszkodowani przez jednego dewelopera lub pośrednika już niedługo będą mogli wspólnie wystąpić do sądu

Publikacja: 15.12.2008 05:32

Umożliwi im to ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym przygotowywana przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Nowe prawo jest w tej chwili na etapie uzgodnień międzyresortowych. Gdy wejdzie w życie, będzie służyć różnym grupom poszkodowanych – w przypadku nieruchomości mogą to być np. klienci jednego dewelopera, który źle wybudował budynek, lub pośrednika, który działał na szkodę klientów. Wspólnie będą też mogły się upominać o swoje ofiary katastrof budowlanych.

Nowe prawo umożliwi wszystkim uczestnikom rynku występowanie ze zbiorową skargą. Z takim powództwem będzie mogła wystąpić grupa co najmniej dziesięciu podmiotów, przy czym nie będzie górnych ograniczeń w liczbie osób wnoszących pozew.

Reprezentantem grupy ma być osoba będąca jej członkiem lub rzecznik konsumentów, który może otrzymać wynagrodzenie stanowiące procent od wygranego odszkodowania.

Dlaczego instytucja pozwu zbiorowego jest tak ważna? Obecnie, nawet gdy poszkodowanych jest wielu, to każdy z nich musi osobno wnieść pozew, uiścić opłatę sądową oraz ustanowić i opłacić pełnomocnika. Wejście w życie projektowanej ustawy będzie także korzystne dla wymiaru sprawiedliwości. Spowoduje oszczędność czasu, gdyż odciąży sądy od prowadzenia wielu podobnych spraw, oraz pieniędzy (wystarczy jedno postępowanie dowodowe). Ponadto ujednolicone zostaną rozstrzygnięcia w podobnych sprawach.

Wprowadzenie instytucji pozwu zbiorowego popiera Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, podkreślając, że jest to narzędzie umożliwiające skuteczniejsze dochodzenie roszczeń w przypadku naruszenia prawa o niskiej jednostkowej wartości i w sprawach wymagających skomplikowanego postępowania dowodowego.

– Wszyscy uczestnicy rynku powinni mieć możliwość występowania ze wspólnym powództwem przeciw nieuczciwym przedsiębiorcom. Zachętą do składania pozwów będzie dla konsumentów z pewnością oszczędność finansowa, ponieważ koszty postępowania członkowie grupy będą ponosili proporcjonalnie – podkreśla Małgorzata Cieloch, rzecznik prasowy UOKiK.

Zdaniem ekspertów UOKiK należy jednak m.in. rozważyć przyznanie legitymacji do występowania w charakterze reprezentanta grupy innym podmiotom (poza rzecznikiem konsumentów), do których zadań statutowych należy ochrona praw słabszych uczestników rynku, a także organizacjom przedsiębiorców. Wątpliwości urzędu budzi również zawarty w projekcie wymóg zastępstwa powoda przez adwokata lub radcę prawnego – zwłaszcza w sytuacji, gdy reprezentantem grupy będzie rzecznik konsumentów będący profesjonalnym podmiotem powołanym do podejmowania działań w zakresie ochrony praw słabszych uczestników rynku.

– Istotne jest również, że pozwy zbiorowe pozwolą na skuteczniejsze dochodzenie roszczeń za szkody wynikające z naruszenia prawa konkurencji – mówi Małgorzata Cieloch.

[ramka]OPINIA

[srodtytul]Wojciech Jaworski, adwokat współpracujący z Allen & Overy A. Pędzich[/srodtytul]

– Projekt ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym przewiduje, że wielu klientów tego samego dewelopera w jednym postępowaniu będzie mogło żądać odszkodowania np. za wadliwie wykończone części wspólne budynku. Wszczęcie takiego procesu spowoduje zatem poważne zagrożenie dla dewelopera, gdyż kwota roszczenia będzie równa sumie roszczeń poszczególnych klientów. Ideą nowej regulacji jest zatem także działanie prewencyjne, powstrzymujące deweloperów lub innych potencjalnych pozwanych od naruszania praw klientów czy konsumentów. Pozostaje jednak pytanie, czy pod rządem nowej ustawy pozwani zostaną wyposażeni w skuteczne instrumenty, które będą mogły zrównoważyć presję, jaką będą mogli wywierać klienci, wszczynając proces grupowy. Moim zdaniem tego rodzaju ustawa jest potrzebna, jednakże musi ona bardzo dobrze wyważyć sprzeczne interesy przyszłych stron procesu, nie dając żadnej z nich przewagi wynikającej z uregulowań proceduralnych.[/ramka]

Sądy i trybunały
Ważna opinia z TSUE ws. neosędziów. Nie spodoba się wielu polskim prawnikom
Sądy i trybunały
Będzie nowa ustawa o Sądzie Najwyższym. Ujawniamy plany reformy
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
ZUS
Kolejny pomysł zespołu Brzoski: ZUS rozliczy składki za przedsiębiorców
Materiał Promocyjny
Tech trendy to zmiana rynku pracy
Prawo w Polsce
Od 1 maja rusza nowy program bezpłatnych badań. Jak z niego skorzystać?
Materiał Partnera
Polska ma ogromny potencjał jeśli chodzi o samochody elektryczne