Publiczne tereny nie są za darmo

Wspólnota czy spółdzielnia nie może wywodzić prawa do bezpłatnego korzystania z publicznego terenu z faktu, że gmina ustanowiła tam np. drogę dojazdową czy pożarową.

Publikacja: 25.04.2013 09:45

Pozwolenia administracyjne dotyczące nieruchomości nie zwalniają z obowiązku uzyskania zgody właściciela na korzystanie z działki, nawet gminnej. To sedno wyroku Sądu Najwyższego (sygnatura akt: I CSK 295/12).

Kwestia ta wynikła w procesie, w którym miasto Warszawa domagało się od jednej ze wspólnot mieszkaniowych usunięcia z działki należącej do miasta szlabanów, które  odgradzały ów teren na wyłączne potrzeby wspólnoty,  i zasądzenia 100 tys. zł za bezumowne korzystanie z tego terenu (o powierzchni 514 mkw.).

Miasto jest jego właścicielem  (w Zarządzie Terenów Publicznych), a w planie sytuacyjnym został on przeznaczony do korzystania jako droga wewnętrzna pożarowa do budynku wspólnoty; wykorzystują go także mieszkańcy jako miejsca parkingowe. Bez zawarcia z miastem umowy i uiszczania wynagrodzenia (były rozmowy o dzierżawie, ale zabrakło porozumienia co do wysokości czynszu). Posadowienie znaków drogowych, szlabanów było uzgadniane z władzami miasta.

By korzystać bezpłatnie z czyjejś rzeczy, trzeba mieć na to wyraźną zgodę właściciela

Sąd Okręgowy w Warszawie uznał żądanie miasta w całości  (na podstawie art. 230  kodeksu cywilnego), uznając, że decyzje administracyjne dotyczące m.in. drogi pożarowej nie oznaczały zgody na zajęcie nieruchomości. Sąd Apelacyjny był innego zdania i powództwo miasta oddalił. W jego ocenie publiczny charakter terenu jako ciągu komunikacyjnego z natury rzeczy upoważnia wspólnotę do takiego właśnie korzystania – bez uiszczania opłat.

Zupełnie nie zgodził się z tym stanowiskiem Sąd Najwyższy.

– Wydając np. pozwolenie na prowadzenie drogi pożarowej i usytuowanie koniecznych urządzeń, organy administracji, gminy nie decydują w żadnym zakresie o prawie własności nieruchomości objętej tym pozwoleniem. To bowiem, że gmina czy miasto będące jednocześnie właścicielem nieruchomości wydaje zezwolenia dotyczące tej nieruchomości, nie zmienia faktu, że nie są to oświadczenia rodzące skutki cywilne – wskazał w uzasadnieniu Sąd Najwyższy (sędzia sprawozdawca Irena Gromska-Szuster).

W tej sprawie zaś  to wspólnota decyduje, które pojazdy mogą tamtędy przejeżdżać i które mogą tam parkować, zajęła więc teren w sposób trwały i włada nim wyłącznie na własne potrzeby. Działka nie stanowi drogi publicznej, nie jest zatem ogólnie dostępną drogą, a co za tym idzie, wspólnota nie może wywodzić swego uprawnienia do korzystania z niej z przysługującego każdemu prawa do bezpłatnego korzystania z drogi publicznej. Nawet zresztą gdyby była to droga publiczna, to tym bardziej wspólnota nie miałaby prawo do ograniczenia na niej ruchu tylko do własnych potrzeb.

Zajmując i korzystając z nieruchomości, wspólnota (jako posiadacz w złej wierze) winna jest więc miastu jako właścicielowi wynagrodzenia za korzystanie z działki, i to niezależnie od innych roszczeń (np. o usunięcie szlabanów). Roszczenie to jest niezależne od tego, czy właściciel poniósł jakąś stratę, nie korzystając z nieruchomości w pełnym zakresie, ani od tego, czy posiadacz efektywnie z niej korzysta i czy w ogóle odniósł jakąś korzyść.

Pozwolenia administracyjne dotyczące nieruchomości nie zwalniają z obowiązku uzyskania zgody właściciela na korzystanie z działki, nawet gminnej. To sedno wyroku Sądu Najwyższego (sygnatura akt: I CSK 295/12).

Kwestia ta wynikła w procesie, w którym miasto Warszawa domagało się od jednej ze wspólnot mieszkaniowych usunięcia z działki należącej do miasta szlabanów, które  odgradzały ów teren na wyłączne potrzeby wspólnoty,  i zasądzenia 100 tys. zł za bezumowne korzystanie z tego terenu (o powierzchni 514 mkw.).

Pozostało 84% artykułu
W sądzie i w urzędzie
Czterolatek miał zapłacić zaległy czynsz. Sąd nie doczytał, w jakim jest wieku
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Spadki i darowizny
Podział spadku po rodzicach. Kto ma prawo do majątku po zmarłych?
W sądzie i w urzędzie
Już za trzy tygodnie list polecony z urzędu przyjdzie on-line
Zdrowie
Ważne zmiany w zasadach wystawiania recept. Pacjenci mają powody do radości
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Sądy i trybunały
Bogdan Święczkowski nowym prezesem TK. "Ewidentna wada formalna"