Rzecznik dyscyplinarny sędziów „na uchodźstwie”. Jak minister Żurek chce ominąć ustawę?

Mamy kolejny odcinek sporu pomiędzy Krajową Radą Sądownictwa a ministrem sprawiedliwości w sprawie rzecznika dyscyplinarnego sędziów sądów powszechnych. W kwietniu minister Adam Bodnar z funkcji tej odwołał sędziego Piotra Schaba, w związku z licznymi postępowaniami dyscyplinarnymi i prokuratorskimi toczącymi się z jego udziałem. Wcześniej taki sam los spotkał jego zastępcę Przemysława Radzika. Odwołanie drugiego zastępcy, Michała Lasoty, było z kolei jednym z pierwszych posunięć obecnego ministra sprawiedliwości Waldemara Żurka.

Czytaj więcej

Sądy i trybunały

Przewodnicząca KRS: Sędzia Ulman nie znalazł czasu, by osobiście pojawić się w KRS

Nie wyobrażam sobie, żeby jacyś pracownicy ministerstwa grasowali po siedzibie KRS, bo nie jesteś...

Rzecz w tym, że odwołani rzecznicy uznają te decyzje za bezprawne i nieskuteczne. Nadal zajmują więc biura w Krajowej Radzie Sądownictwa i nie przekazali akt osobom, które zostały mianowane w ich miejsce. Chodzi o sędziego Mariusza Ulmana, który został w lipcu powołany na stanowisko rzecznika dyscyplinarnego i Tomasza Ładnego, który został jego zastępcą.

Spór na linii Waldemar Żurek – neo-KRS. Rzecznik dyscyplinarny Ujazdowsko-Praski

W ubiegłym tygodniu sędzia Mariusz Ulman zrezygnował (oficjalnie z powodów rodzinnych) i na stanowisku tym jest wakat. Jednak nawet jego uzupełnienie nie rozwiąże problemu braku dostępu do akt i pomieszczeń biurowych mieszczących się w siedzibie KRS.

Dlatego w poniedziałek Waldemar Żurek wydał zarządzenie w sprawie sposobu współdziałania ministra sprawiedliwości z rzecznikiem dyscyplinarnym oraz jego zastępcami. Zgodnie z § 5 zarządzenia, niezależnie od obsługi administracyjnej zapewnianej rzecznikom przez KRS, obsługę „w razie zaistnienia takiej potrzeby” zapewnia również Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie. Zgodnie z § 5 ust. 2 minister sprawiedliwości może udostępnić pomieszczenie na potrzeby czynności podejmowanych przez rzeczników, w szczególności przesłuchania, w razie przeprowadzania ich w Warszawie.

Tyle tylko, że zgodnie z art. 112 § 4 ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych to Krajowa Rada Sądownictwa zapewnia obsługę administracyjną rzecznika dyscyplinarnego sędziów oraz jego zastępców (przez utworzenie odrębnej komórki organizacyjnej w ramach Biura Krajowej Rady Sądownictwa).

Ustawa nie przewiduje w tym względzie żadnych wyjątków

Dlatego, zdaniem prof. Jacka Zaleśnego, konstytucjonalisty z Uniwersytetu Warszawskiego, mamy do czynienia nie tylko z naruszeniem konstytucji, ale nawet przekroczeniem uprawnień.

– Bez wątpienia mamy do czynienia z naruszeniem art. 7 konstytucji, zgodnie z którym organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa oraz przepisów ustawy p.u.s.p. Organ władzy publicznej, w tym przypadku minister sprawiedliwości, nie ma uprawnień do wykreowania sobie kompetencji, do wykonywania określonych czynności wobec rzeczników dyscyplinarnych, takich jak określanie zasad ich obsługi administracyjnej. Obowiązek jej zapewnienia zgodnie z ustawą leży na barkach organu konstytucyjnego w postaci KRS, czyli zostało przesądzone, kto w ramach podziału kompetencyjnego w państwie daną czynność ma wykonać – mówi prof. Zaleśny, dodając, że skoro kwestia ta została określona, to nie ma żadnych wątpliwości, że MS nie ma w tym zakresie uprawnień. – A tym bardziej nie może sobie aktem własnego działania takiej kompetencji przydać. Wydając takie zarządzenie, MS działa bez podstawy konstytucyjnej i bez podstawy ustawowej z przekroczeniem uprawnień, co wyczerpuje wszelkie znamiona art. 231 kodeksu karnego (nadużycie uprawnień – red.) – dodaje ekspert.

Mało tego, jak zauważa mec. Dariusz Goliński, sama podstawa prawna do wydania zarządzenia jest mocno dyskusyjna. W zarządzeniu jest mowa, że zostało ono wydane na podstawie art. 34a ust. 1 ustawy o Radzie Ministrów oraz art. 112 ust. 1 ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych.

Czytaj więcej

Prawnicy

Kto rozliczy ludzi Ziobry w sądach i prokuraturach? Rzecznicy dyscyplinarni zrezygnowali

Minister sprawiedliwości Waldemar Żurek ma powołać dwóch nowych rzeczników dyscyplinarnych – dla...