Podatek może płacić jeden małżonek albo oboje

Gdy wynajmowana rzecz należy do wspólnego majątku małżonków, muszą oni podjąć jeszcze jedną – poza wyborem formy opodatkowania – decyzję: kto będzie rozliczał się z podatku dochodowego – oboje czy tylko jedno z nich

Publikacja: 11.01.2008 11:19

Anna Koleśnik

Zasadą jest, że oboje uzyskują wpływy z najmu i każdy z nich odrębnie powinien płacić podatek. Ustawy podatkowe mówią bowiem, że małżonkowie, między którymi istnieje wspólność majątkowa, osiągający dochody/przychody z najmu wspólnej rzeczy, powinni je podzielić między siebie i wykazać odrębnie do opodatkowania. Jeśli więc nie podejmą żadnych kroków, każdy z nich będzie podatnikiem z tytułu najmu wspólnej rzeczy.

[srodtytul]Wystarczy oświadczenie[/srodtytul]

Mogą jednak zdecydować, że całość wpływów z najmu będzie wykazywał jako swój dochód (przychód) tylko jeden małżonek. Jest to możliwe, gdy:

- istnieje między nimi wspólność majątkowa,

- złożą w urzędzie skarbowym pisemne oświadczenie (podpisane przez oboje) o opodatkowaniu całości dochodu (a w razie ryczałtu – przychodu) osiągniętego z najmu przez jedno z nich.

Oświadczenie to trzeba złożyć:

- najpóźniej do 20. dnia miesiąca następującego po tym, w którym otrzymają pierwszy w roku podatkowym przychód z najmu – gdy małżonek ma płacić podatek według skali (a więc, jeśli uzyska przychód w styczniu – najpóźniej do 20 lutego),

- najpóźniej 20 stycznia (w 2008 r. – 21 stycznia), a jeśli rozpoczynają najem w trakcie roku – w terminie pierwszej wpłaty ryczałtu – gdy małżonek ma płacić ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

[srodtytul]Ważne jedynie przez rok[/srodtytul]

Jest ono ważne tylko przez rok podatkowy. Chcąc jednak dalej rozliczać się w ten sposób w roku następnym, należy je ponowić (w terminie do 20 stycznia – gdy najem jest opodatkowany ryczałtem, lub do 20. dnia miesiąca następującego po tym, w którym małżonkowie uzyskali pierwszy w danym roku przychód z najmu – gdy jest płacony podatek według skali).

Oświadczenia o opodatkowaniu dochodów z najmu w całości przez jednego z małżonków nie trzeba natomiast składać po zawarciu każdej umowy najmu. Wystarczy to zrobić raz w roku. Jest ono ważne w stosunku do dochodów osiąganych ze wszystkich umów najmu bez względu na to, kiedy zostały zawarte.

Po złożeniu takiego oświadczenia nie jest możliwe rozliczanie części dochodów z najmu wspólnej rzeczy tylko przez jednego małżonka, a części przez oboje. Wybierając opodatkowanie całości dochodu przez jednego z małżonków, trzeba się do tego konsekwentnie stosować przy zapłacie zaliczek (lub ryczałtu) i składaniu zeznania rocznego. Chyba że w razie rozwodu bądź orzeczenia przez sąd separacji nastąpi w trakcie roku podział wspólnego majątku i przedmiot umowy przypadnie drugiemu z małżonków – na którym nie ciążył obowiązek zapłaty podatku.

[srodtytul]Tylko małżonkowie mają wybór[/srodtytul]

Wskazana tu możliwość wyboru, kto będzie płacił podatek od zysków z najmu, dotyczy wyłącznie małżonków. Inni współwłaściciele muszą dzielić dochody z najmu między siebie – proporcjonalnie do prawa w udziale w zysku – i opodatkowywać odrębnie. Nawet jeśli między sobą umówią się co do innego sposobu rozliczenia, taka umowa będzie nieskuteczna wobec fiskusa. Potwierdzają to [b]wyjaśnienia Izby Skarbowej w Katowicach z 28 sierpnia 2006 r. (IPB2/4117-0011/06/3)[/b].

Istota współwłasności polega na tym, że dana rzecz należy niepodzielnie do wszystkich współwłaścicieli, a dochody z tytułu najmu współwłasności, jaką jest wynajmowane mieszkanie, opodatkowuje się osobno u każdego ze współwłaścicieli w stosunku do udziału we wspólnym majątku i na każdym ze współwłaścicieli z osobna ciąży obowiązek podatkowy.

Dlatego pomimo zawarcia wskazanego porozumienia wszyscy współwłaściciele są obowiązani w przypadku najmu współwłasności do opodatkowania tych przychodów adekwatnie do posiadanego udziału we współwłasności, w oparciu o dokumenty potwierdzające stosunki własnościowe pomiędzy współwłaścicielami. Zatem obowiązek podatkowy w przypadku przychodów z najmu powstanie zarówno po stronie małżonków, jak i po stronie syna. Przy czym małżonkowie, pomiędzy którymi istnieje wspólność majątkowa, mogą całość dochodu osiągniętego z najmu opodatkować przez jednego z nich pod warunkiem złożenia stosownego oświadczenia ([b]decyzja Izby Skarbowej w Katowicach z 28 sierpnia 2006 r., IPB2/4117-0011/06/3[/b]).