Smoleńsk 15 lat później. Rocznica w cieniu kampanii i politycznych napięć

Czwartek, 10 kwietnia, upłynie pod znakiem obchodów 15. rocznicy katastrofy smoleńskiej. Wszystko w atmosferze znacznego politycznego napięcia, również ze względu na środowy incydent na pl. Piłsudskiego z udziałem aktywistów klimatycznych.

Publikacja: 10.04.2025 04:34

Smoleńsk 15 lat później. Rocznica w cieniu kampanii i politycznych napięć

Foto: PAP/Szymon Pulcyn

Trwa główna faza kampanii wyborczej przed wyborami prezydenckimi, trwa debata o debacie w Końskich w piątek, 11 kwietnia. Jednak czwartek 10 kwietnia może zdominować 15. rocznica katastrofy w Smoleńsku i związane z nią wydarzenia. Swój plan ma zarówno PiS, jak i Pałac Prezydencki. Zgodnie z informacjami podanymi przez Kancelarię Prezydenta w czwartek Andrzej Duda wygłosi orędzie związane z rocznicą. Wcześniej zarówno Sejm, jak i Senat przyjęły uchwały w sprawie rocznicy. Czego jeszcze można się spodziewać? 

Czytaj więcej

Tomasz Pietryga: Smoleńsk jeszcze długo będzie dzielił Polaków. Co dalej ze śledztwem?

15. rocznica katastrofy w Smoleńsku: Obchody na miejscu katastrofy

Jak na 15. rocznicę katastrofy w Smoleńsku szykuje się największa partia opozycyjna? W czwartek rano odbędzie się msza św. w intencji ofiar katastrofy, o 8.41 – Apel Pamięci, o 19.00 – msza św., o 20.00 – przemarsz pod Pałac Prezydencki, o 21.00 – wystąpienie prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego. Taki jest oficjalny plan. – Znaczenie tej rocznicy jest wielowymiarowe. Chodzi o upamiętnienie ofiar tego, co wydarzyło się 10 kwietnia 2010 roku w Smoleńsku. To jeden aspekt. Drugi – to także manifestacja tęsknoty za Polską, o którą walczył Lech Kaczyński – domaganie się realizacji jego dziedzictwa, bezpieczeństwa Polski w sensie militarnym, ale i energetycznym – mówi nam poseł PiS Krzysztof Szczucki. Czego nasz rozmówca spodziewa się 10 kwietnia? – Ostatnie miesięcznice w lutym i w marcu pokazały, że można spokojnie obchodzić wydarzenia związane z tragedią w Smoleńsku. Natomiast obawiam się, że ta 15. rocznica nie będzie spokojna. I że zaczną działać prowokatorzy po drugiej stronie, a z naszej strony będzie na to reakcja – mówi nam Szczucki. Pytamy jeszcze o marsz 12 kwietnia, w sobotę, z okazji 1000-lecia koronacji Bolesława Chrobrego i 500. rocznicy hołdu pruskiego, i o mobilizację uczestników. – Do biur poselskich, tak jak do mnie w środę, przychodzi wiele osób, które pytają o miejsce w autobusach czy deklarują wyjazd na własną rękę w sobotę. To jest jasne, że PiS po zabraniu subwencji nie jest w stanie zapewnić transportu na taką skalę jak wcześniej – zaznacza w rozmowie z nami Szczucki. Z naszych informacji wynika, że kandydat PiS na prezydenta Karol Nawrocki będzie rano 10 kwietnia 2025 w Krakowie, wieczorem weźmie udział w obchodach rocznicy w Warszawie. 

Obchody w czwartek będą miały miejsce też w Smoleńsku, o czym mówił na początku kwietnia na antenie RMF FM ambasador Polski w Rosji Krzysztof Krajewski. RMF informowało też, że uroczystości będą odbywać się tylko w gronie pracowników ambasady. 

15. rocznica katastrofy w Smoleńsku: Prezydent z własnym przesłaniem  

Swój plan będzie w czwartek realizować też prezydent Andrzej Duda. Rano będzie w Krakowie, gdzie rano weźmie udział w mszy św. na Wawelu. Później prezydent weźmie udział w wydarzeniach upamiętniających katastrofę w Smoleńsku w Warszawie. Kancelaria Prezydenta zapowiedziała, że o 20.00 wygłosi też orędzie w sprawie rocznicy katastrofy i jej znaczenia. 

Tymczasem już w środę doszło do incydentu związanego z pomnikiem ofiar katastrofy smoleńskiej  – aktywista Ostatniego Pokolenia wszedł na pomnik na pl. Piłsudskiego i oblał pomnik czerwoną substancją, miał też transparent „Lecimy w stronę katastrofy”. Zdarzenie było relacjonowane przez aktywistów w sieci. 

Działalność aktywistów została skrytykowana m.in. przez minister edukacji Barbarę Nowacką. I nie ma wątpliwości, że przyczyniła się też do zaostrzenia i tak już politycznie napiętej atmosfery przed czwartkowymi uroczystościami. W przeszłości wokół miesięcznic smoleńskich dochodziło do licznych incydentów z udziałem aktywistów i polityków PiS, w tym Jarosława Kaczyńskiego.  

15. rocznica katastrofy w Smoleńsku: Jakie znaczenie rocznica ma dla Polaków?  

W przeszłości wydarzenia wokół kolejnych obchodów katastrofy w Smoleńsku koncentrowały w znacznym stopniu uwagę mediów i komentatorów, często na wiele dni. W ostatnich dniach PiS – ogniskując z kolei uwagę na Rafale Trzaskowskim – przypomniało o sprawie ulicy Lecha Kaczyńskiego w Warszawie. – Po upadku komunizmu wciąż jest to aleja Armii Ludowej. Rafał Trzaskowski wielokrotnie kłamał, mówiąc o tym, że powstanie w Warszawie ulica śp. prezydenta Lecha Kaczyńskiego – mówił w środę szef Klubu PiS Mariusz Błaszczak.  

Czytaj więcej

Sondaż: Czy marsze wpłyną na wynik wyborów prezydenckich? Znamy zdanie Polaków

A jak na sprawę spoglądają eksperci i badacze opinii? – Pamięć o Smoleńsku niestety dzieli, a nie łączy. Ból rodzin i bliskich ofiar katastrofy jest żywy, ale instrumentalizowany przez polityków, w tym i tych, których katastrofa dotknęła bezpośrednio, z Jarosławem Kaczyńskim na czele. Na prawicy deklaracje o zamachu stały się częścią partyjnego wyznania wiary, jednocześnie przez osiem lat rządów PiS nie zrobiono nic, aby wyjaśnić przyczyny katastrofy lub uprawdopodobnić tezę o zamachu – mówi nam Adam Traczyk, dyrektor More in Common Polska. – Dla zwykłych Polaków polityczne znaczenie katastrofy smoleńskiej jest już niewielkie, życie potoczyło się dalej. Tak jak Polacy na przełomie lat 50. i 60. nie żyli już śmiercią gen. Sikorskiego, tak i dziś nie żyją oni katastrofą smoleńską. Służy ona natomiast jako trampolina do prowokacji różnej maści – oskarżania o zamach, wyśmiewania upamiętnienia czy jak wczoraj za sprawą aktywistów klimatycznych zwrócenia uwagi i nagłośnienia akcji niezwiązanych bezpośrednio ze Smoleńskiem – dodaje Traczyk w rozmowie z „Rzeczpospolitą”. 

Trwa główna faza kampanii wyborczej przed wyborami prezydenckimi, trwa debata o debacie w Końskich w piątek, 11 kwietnia. Jednak czwartek 10 kwietnia może zdominować 15. rocznica katastrofy w Smoleńsku i związane z nią wydarzenia. Swój plan ma zarówno PiS, jak i Pałac Prezydencki. Zgodnie z informacjami podanymi przez Kancelarię Prezydenta w czwartek Andrzej Duda wygłosi orędzie związane z rocznicą. Wcześniej zarówno Sejm, jak i Senat przyjęły uchwały w sprawie rocznicy. Czego jeszcze można się spodziewać? 

Pozostało jeszcze 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Polityka
Przed wielką majówką: Trzaskowski kontratakuje, debaty „grają” w kampanii jak nigdy wcześniej, podsumowanie 1000-lecia koronacji
Polityka
Sondaż: Kto wypadł najlepiej w debacie „Super Expressu”?
Polityka
Jacek Nizinkiewicz: Sondaż pokazuje, że debatę wygrał Trzaskowski. Kandydat KO nie może ignorować lewicy
Polityka
Podcast „Rzecz w tym”: Szczyt Trójmorza: Geopolityka cierpi w czasie kampanii wyborczej
Materiał Promocyjny
Tech trendy to zmiana rynku pracy
Polityka
Ile mieszkań ma Karol Nawrocki? Kandydat PiS twierdził, że jedno, dokumenty temu przeczą
Materiał Partnera
Polska ma ogromny potencjał jeśli chodzi o samochody elektryczne