Oszustwa z użyciem karty: jak odzyskiwać pieniądze

Możemy zgubić kartę, mogą nam ją ukraść albo opróżnić konto tzw. skimmingiem.

Skimming to skopiowanie w praktyce setek kart wykorzystywanych tego dnia w danym bankomacie. Zajmują się tym wyspecjalizowane grupy przestępcze. Włamanie wreszcie odkrywa bank i dowiaduje się o nim policja. Posiadaczom kart żadnej winy przypisać wtedy nie można, za straty odpowiada bank, zwykle do wyrównania salda na rachunku wystarczy reklamacja.

Trudniej jest, gdy dochodzi do pojedynczego oszustwa i nie ma wyraźnego dowodu zaangażowania osób trzecich.

[srodtytul]Zawiadomić o utracie[/srodtytul]

[link=http://akty-prawne.rp.pl/Dokumenty/Ustawy/2002/DU2002Nr169poz1385.asp]Ustawa o elektronicznych instrumentach płatniczych[/link] nakazuje chronić kartę i PIN (szczegóły w ramce), ale stanowi przede wszystkim, że jeśli umowa nie przewiduje inaczej, posiadacza obciążają operacje dokonane do czasu zgłoszenia bankowi utraty karty, jednak tylko do wysokości 150 euro. Bank ma obowiązek przyjmować przez całą dobę zgłoszenia o utracie.

Ograniczenie do 150 euro nie dotyczy operacji, do których doszło z winy posiadacza karty, w szczególności gdy nie dopełnił on obowiązków wynikających z art. 16 i 27 ww. ustawy. [b]Bank będzie się zatem starał wykazać klientowi nieostrożność, niedbalstwo, a są to rodzaje winy[/b]. Jeśli ktoś nie chce być obciążony stratami za transakcje skradzioną kartą, musi wykazać, że bank nienależycie wykonywał swoje obowiązki.

Jak widać, zgłoszenie kradzieży karty to ważna sprawa, ale nie kończy sporu. W przypadku skimmingu do utraty karty zresztą nie dochodzi.

– W takim wypadku odpowiednikiem zawiadomienia o utracie karty jest zgłoszenie niezgodności w zestawieniu rozliczenia konta, podejrzanych operacji na koncie – wskazuje mecenas Weronika Błońska z kancelarii prawnej Wojciechowska & Kotarba. 

Jeśli postępowanie reklamacyjne w banku nie zakończy sporu, pozostaje zwrócenie się do sądu.

[srodtytul]Czyja wina[/srodtytul]

– Proces z bankiem o odszkodowanie toczy się jak każda inna sprawa cywilna, z tym że zgodnie z ogólnymi zasadami odpowiedzialności odszkodowawczej dłużnika (art. 471 k.c.) bank musi wykazać, że dokonał wypłaty powierzonych mu pieniędzy do rąk osoby uprawnionej. A wszystkie wątpliwości działają na korzyść klienta – wskazuje Marcin Łochowski, sędzia cywilny z SO Warszawa-Praga.

– [b]Nie jest tak, że nie można ustalić odpowiedzialnego za oszustwo. Niemal wszystkie bankomaty mają kamery monitorujące, poza tym banki stosują inne techniki[/b], o których szczegółach nie chciałbym mówić, więc są w stanie przedstawić sądowi wiele dowodów – wskazuje mec. Jerzy Bańka, wiceprezes Związku Banków Polskich.

– Do mojego urzędu trafia niewiele takich skarg na banki, chociaż rocznie mam 25 tys. skarg konsumenckich. Świadczy to o tym, że poszkodowani od razu idą na policję, co im zresztą doradzamy, gdyż są to przestępstwa, a zatem to policja najskuteczniej zbierze ich dowody – wskazuje Małgorzata Rothert, miejski rzecznik konsumentów w Warszawie.

[ramka] [b]Obowiązki posiadacza[/b]

- Należy przechowywać kartę i chronić kod z należytą starannością; nie wolno trzymać karty razem z kodem.

- Nie można udostępniać karty i kodu osobom nieuprawnionym.

- Należy niezwłocznie zgłosić utratę lub zniszczenie karty, a także niezgodności w zestawieniu operacji czy rozliczenia.