Reklama
Rozwiń
Reklama

Biblioteki mogą udostępniać książki na komputerach

Papierową książkę biblioteka może zamienić w elektroniczną? i udostępnić, ale tylko na swoim terenie. Nie może jej jednak wysłać w świat.

Publikacja: 06.06.2014 09:05

Biblioteki mogą udostępniać książki na komputerach

Foto: Fotorzepa, Danuta Matloch DM Danuta Matloch

Kwestia cyfrowych zasobów bibliotecznych trafiła do Trybunału Sprawiedliwości UE. O to, jak daleko państwo może ingerować w regulacje dotyczące cyfrowego zapisu książek przez biblioteki, zapytał niemiecki sąd. Swoje stanowisko w tej sprawie przedstawił właśnie rzecznik generalny Niilo Jääskinen. Podkreślił m.in., że państwo członkowskie UE może zezwolić bibliotekom na dokonywanie, bez zgody podmiotów praw autorskich, cyfrowego zapisu posiadanych w swych zbiorach książek w celu udostępnienia ich na stanowiskach komputerowych w czytelni.

Badania i studia

Katarzyna Ślaska, zastępca dyrektora ds. cyfrowych Biblioteki Narodowej, podkreśla, że obowiązująca w Polsce ustawa o prawie autorskim dopuszcza takie rozwiązanie, i zgadza się ze stanowiskiem rzecznika.

Barbara Szczepańska, ekspert Konferencji Dyrektorów Bibliotek Akademickich Szkół Polskich, zwraca jednak uwagę, że opinia rzecznika, jakkolwiek niewiążąca dla Trybunału, ma duże znaczenie.

– Obecnie biblioteki mogą udostępniać zbiory chronione prawem autorskim tylko na terminalach w budynku biblioteki wyłącznie w celach badań lub prywatnych studiów. Pojęcia te są nieostre i budzą wiele wątpliwości interpretacyjnych. Część z nich, mamy nadzieję, wyjaśni wkrótce wyrok TSUE – wskazuje Szczepańska.

USB to nie papier

Rzecznik wskazał też, że nawet jeśli biblioteka otrzymuje propozycję zakupu licencji na używanie utworu, to i tak może w swoim terminalu używać własnej wersji elektronicznej. Nie może tylko wtedy, gdy już wcześniej zawarła taką umowę.

Reklama
Reklama

Szczepańska dobrze ocenia wyjaśnienia dotyczące pojęcia „podleganie zasadom zakupu lub licencji". Jej zdaniem nie do końca przekonujące są wyjaśnienia rzecznika dotyczące sposobów pracy z tekstem. Chodzi o brak możliwości zachowywania utworów na kluczu USB. Z drugiej strony rzecznik wskazał, że wydrukowanie takiej kopii może ewentualnie mieścić się w zakresie tzw. prywatnego użytku. Według Szczepańskiej opłaty reprograficzne, którymi objęty jest użytek prywatny, powinny rekompensować twórcom kopiowanie utworów także na USB.

Łukasz Gołębiewski, przewodniczący Sekcji Publikacji Elektronicznych Polskiej Izby Książki, podkreśla z kolei, że temat udostępniania cyfrowych kopii zbiorów bibliotecznych budzi wiele obaw po stronie właścicieli praw autorskich.

– Trudno jednak nie uznać prawa bibliotek do udostępniania zasobów w sposób, jakiego oczekuje czytelnik. A młody odbiorca, w szczególności student, coraz chętniej korzysta z dostępu na monitorze. O ile będzie to udostępnianie pojedynczych kopii cyfrowych na pojedynczych stanowiskach bibliotecznych, wydaje się, że mieści się to w ramach dozwolonego użytku – mówi Gołębiewski.

Podkreśla jednak, że najpierw polski rząd musi wdrożyć Public Lending Right, czyli obowiązujące w Unii prawo właściciela praw autorskich do wynagrodzenia za publiczne dozwolone użytkowanie utworu.

Albert Stawiszyński, radca prawny, członek Komisji Prawa Autorskiego przy Ministrze Kultury, nie ma wątpliwości, że pomysł szerokiego udostępniania książek online przez biblioteki, jako pojawiający się element społeczeństwa informacyjnego, musi się odbywać z poszanowaniem praw twórców.

– Obecne przepisy pozwalają w zasadzie bibliotekom na udostępnianie zbiorów w wersji cyfrowej jedynie na jej terenie, poprzez odpowiedni terminal. Dyskusja nad zmianami w tej kwestii trwa od pewnego czasu, a jej finał zależy od zawarcia, mówiąc w skrócie, konsensusu pomiędzy odbiorcami a twórcami – mówi Stawiszyński. ?

Nieruchomości
Budowa domów i mieszkań na nowych zasadach. Co się zmieni w 2026 roku?
Materiał Promocyjny
Aneta Grzegorzewska, Gedeon Richter: Leki generyczne też mogą być innowacyjne
Sądy i trybunały
RPO nie zostawia suchej nitki na projekcie resortu Waldemara Żurka
Prawo dla Ciebie
Sąd: wlewy z witaminy C i kurkuminy to nie jest żadne leczenie
Nieruchomości
Mieszkańcy zapłacą od kilograma śmieci. Jest nowy projekt rządu
Materiał Promocyjny
Raport o polskim rynku dostaw poza domem
Dane osobowe
Sąd: szpital zapłaci słoną karę za kamery ukryte w zegarach
Materiał Promocyjny
Manager w erze AI – strategia, narzędzia, kompetencje AI
Reklama
Reklama