Apel do premiera. Przedstawiciele polskiej kultury walczą o zmiany w opłacie reprograficznej

Polskie przepisy o opłacie reprograficznej są przestarzałe, a przedłużająca się zwłoka w ich zmienieniu naraża Skarb Państwa na wysokie koszty – państwo będzie bowiem musiało płacić odszkodowania z tytułu niezgodności polskiego prawa z regulacjami unijnymi. To nie jedyne powody, które skłoniły przedstawicieli szeregu polskich organizacji kulturalnych do wystąpienia z apelem do premiera Donalda Tuska.

Czytaj więcej

Internet i prawo autorskie

Michał Markiewicz: Film pobrany z Netflixa objęty opłatą reprograficzną? TSUE rozstrzygnie wątpliwości

Jeżeli sporządzenie „offline streaming copy” nie będzie objęte tzw. dozwolonym użytkiem osobistym...

„Po ponad piętnastu latach może się wreszcie uda zastąpienie archaicznej listy urządzeń i nośników – takich jak kasety VHS czy faksy – nowoczesnymi, powszechnie używanymi od dawna, takich jak smartfony, tablety oraz komputery” – czytamy w oświadczeniu.

Opłata reprograficzna musi zostać zmieniona. Apel do Donalda Tuska

Pod apelem podpisali się przedstawiciele trzydziestu polskich organizacji, zrzeszających m.in. artystów, pisarzy, plastyków, dziennikarzy, aktorów, filmowców, muzyków i wydawców. Wnoszą oni do premiera Donalda Tuska o wyrażenie poparcia dla projektu przygotowanego przez Ministerstwo Kultury, aktualizującego katalog tzw. czynnik nośników, od których pobierana jest opłata. Apelują także o nadanie mu szybkiej ścieżki legislacyjnej, tak, by rozporządzenie weszło w życie jak najszybciej.

„Brak aktualizacji wykazu urządzeń i nośników objętych opłatą od czystych nośników powoduje, że polscy twórcy i producenci dzieł otrzymują nieporównywalnie niższe kwoty z tytułu rekompensaty za dozwolony użytek prywatny niż twórcy w praktycznie wszystkich państwach Unii Europejskiej” – czytamy w oświadczeniu skierowanym do premiera.

Jak podkreślają autorzy raportu, kultura odgrywa istotną rolę w budowaniu nowoczesnego, otwartego i świadomego społeczeństwa obywatelskiego, a także „kształtuje wspólnotę wartości, wzmacnia tożsamość narodową oraz inspiruje do dialogu, refleksji i kreatywności”. Ponadto, przedłużająca się zwłoka naraża Skarb Państwa na dodatkowe koszty.

„Przedłużająca się zwłoka w opublikowaniu rozporządzenia naraża Skarb Państwa na konieczność zapłaty wysokiego odszkodowania z tytułu niezgodności polskich regulacji z prawem unijnym” – wskazują autorzy apelu. – „Polskie organizacje reprezentujące twórców, wykonawców, producentów i wydawców, występując w tej sprawie razem, zdecydowanie popierają działania zmierzające do zbudowania kompleksowego systemu wsparcia działalności twórczej. Dlatego apelujemy do Pana Premiera o poparcie przygotowanego przez Minister Kultury rozporządzenia i nadanie mu szybkiej ścieżki legislacyjnej pozwalającej na wejście w życie bez zbędnej zwłoki”.

Polskie przepisy o opłacie reprograficznej niezgodne z prawem unijnym

Autorzy apelu powołują się na wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 10 lutego 2025 roku, dotyczący właśnie opłaty reprograficznej. Sąd wskazał wówczas, że polski ustawodawca naruszył obowiązki wynikające z prawa unijnego oraz że „nadto zauważalny jest całkowity brak takich nośników i urządzeń, które rzeczywiście są w praktyce wykorzystywane do korzystania na użytek prywatny. Dotyczy to w szczególności urządzeń takich jak smartfony i tablety, oraz pamięci do komputerów osobistych i laptopów”.

Czytaj więcej:

Finanse

Odszkodowanie za przestarzałe czyste nośniki. Przełomowy wyrok

Wielomilionowe straty ponieść miał bi...

Pro

Wyrok ten, będący efektem powództwa Stowarzyszenia Filmowców Polskich – Związku Autorów i Producentów Audiowizualnych, zakończył się przyznaniem SFP odszkodowania za brak implementacji unijnego prawa przez Polskę. W uzasadnieniu sąd przyznał, że Polska naruszyła prawo unijne.