Adwokat: Film nagrany dla żartu nie czyni go legalnym

Czy publikacja nagrania przedstawiającego np. pobicie nastolatka przez grupę rówieśników narusza prawo do prywatności osób na nim przedstawionych?

Oczywiście, narusza sferę prywatności, a także dobra osobiste w postaci czci i dobrego imienia. Przysługuje tu więc roszczenie cywilne wobec osoby, która taki film upubliczniła. Nagrywanie samo w sobie np. w celu przekazania organom ścigania jako dowód, nie jest bezprawne. Służy bowiem ochronie praw, co stanowi przesłankę legalności przetwarzania danych osobowych. Jeśli nagranie nie zostanie rozpowszechnione, to nie będzie tę mowy o naruszeniu dobrego imienia lub wizerunku. Jeżeli zaś ktoś nagrał takie zdarzenie, by opublikować je w mediach społecznościowych i zyskać większą oglądalność, to zarówno prawnie, jak i etycznie jest to naganne. Narusza nie tylko liczne dobra osobiste, ale i zasady przetwarzania danych osobowych. Ważny jest więc cel nagrania.

Jeśli sytuacja dzieje się na ulicy lub w innym miejscu publicznym, czy możemy mówić tu o wyjątku przewidzianym w prawie autorskim, tzn. wizerunku stanowiącym część większej całości (wtedy zgoda przedstawionej osoby nie jest wymagana) Gdzie jest ta granica?

Grupa kilku bijących się osób nie spełnia tego wymogu, on dotyczy np. dużych imprez jak igrzyska olimpijskie, koncerty. To, że ktoś nagrał taki film, nawet dla żartów, nie oznacza, że jest to legalne. Tym bardziej nie ma usprawiedliwienia dla rejestrowania pobicia w celu późniejszej publikacji i dodatkowego pognębienia ofiary.

Czy zgoda nagrywanych osób wyłączałaby bezprawność?

Tak. Choćby w kontekście sportowym – gdy dwóch bokserów bije się po twarzach nie ma naruszenia, bo właśnie wyrazili oni zgodę poprzez udział w potyczce sportowej. Zdarzają się też tzw. patostreamerzy, którzy płacą bezdomnym 100 czy 200 zł, a ci w zamian dają się bić (zgadzają się to nagrywać). Jest to legalne, choć oczywiście wątpliwe moralnie. Zgoda stanowi kontratyp wyłączający bezprawność. Roszczenie mógłby mieć co najwyżej właściciel nieruchomości, który nie wyraził zgody na nagranie (ale musiałby o tym fakcie wiedzieć).

Czytaj więcej

Przestępczość

Drastyczne nagranie z Pruszkowa. Znęcali się nad nastolatkiem. Policja dokonała zatrzymań

W internecie pojawiły się filmy, na których widać, jak grupa nastolatków znęca się nad swoim rówieśnikiem, kopiąc go i poniżając. Policja poinformowała, że w związku ze sprawą zatrzymano sześć osób.

Jaką odpowiedzialność ponoszą osoby, które takie nagranie powtórnie udostępniły – czy to w mediach społecznościowych, czy tradycyjnych? Czy zamazanie twarzy uczestników wyłącza tą odpowiedzialność?

Ich odpowiedzialność jest taka sama, jak pierwszego publikującego. Zamazanie twarzy co do zasady ją wyłącza, chyba, że osobę na nagraniu da się rozpoznać po charakterystycznym ubiorze, tatuażu, braku kończyny, czy głosu (np. w odniesieniu do znanych aktorów).

Czy można upowszechniać nagrania „oficjalne” np. z monitoringu miejskiego czy kamer policyjnych?

Nie, materiały te mogą zostały zebrane na wypadek postępowania karnego lub administracyjnego, i tylko w tym celu mogą być użyte. To, że policja może odtworzyć na ich podstawie personalia danej osoby, to nie znaczy, że mogą to robić np. dziennikarze.