- Pracownik przygotowuje się do egzaminu konkursowego na aplikację radcowską. Z art. 34 ustawy o radcach prawnych wynika, że pracownikowi wpisanemu na listę aplikantów radcowskich przysługuje, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia, zwolnienie od pracy w celu uczestniczenia w obowiązkowych zajęciach szkoleniowych odbywanych poza siedzibą jednostki organizacyjnej. Ponadto art. 36 tej ustawy ustanawia prawo pracownika do 30 dni kalendarzowych płatnego urlopu na przygotowanie się do egzaminu radcowskiego oraz zwolnienie od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia, aby uczestniczył w egzaminie konkursowym i radcowskim. Czy jako pracodawca mam prawo nie zwolnić go od pracy lub nie udzielić urlopu na przygotowanie się do egzaminu albo nie wypłacić wynagrodzenia za dni, w których aplikant uczestniczy w zajęciach szkoleniowych? Czy mogę wymagać, aby aplikant odpracował dni lub godziny, w które nie ma go w pracy, bo odbywał praktykę w sądzie lub uczestniczył w szkoleniu? - pyta czytelnik DOBREJ FIRMY.
Takie postępowanie pracodawcy jest absolutnie wykluczone, pod warunkiem że dotyczy aplikanta radcowskiego. Zatrudniając bowiem taką osobę, musi on przestrzegać nie tylko przepisów kodeksu pracy, ale także ustawy z 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (DzU z 2002 r. nr 123, poz. 1059 ze zm., dalej ustawa). To właśnie one określają szczególne uprawnienia zawodowe radców prawnych i aplikantów radcowskich. Przy ustalaniu warunków ich zatrudnienia mają pierwszeństwo przed regulacjami kodeksowymi.
Aplikacja radcowska, która trwa 3,5 roku, ma przygotować aplikanta do należytego i samodzielnego wykonywania zawodu radcy prawnego (art. 32 ust. 1 ustawy). Aplikant odbywa ją w kancelarii radcy prawnego, w spółce radców prawnych lub radców prawnych i adwokatów czy w jednostkach organizacyjnych. Co najmniej przez rok dzieje się to w sądzie, w kancelarii notarialnej i prokuraturze.
Zgodnie z art. 33 ust. 1 ustawy nabór na tę aplikację przeprowadza się w drodze egzaminu konkursowego, a o wpis na listę aplikantów kandydat może ubiegać się dopiero po jego przeprowadzeniu na podstawie uchwały okręgowej izby radców prawnych. Jeśli uzyska pozytywną ocenę z egzaminu konkursowego, to wniosek o wpis na listę aplikantów ma prawo złożyć nawet w ciągu dwóch lat od ogłoszenia jego wyników.
Jednym z przywilejów przysługujących pracownikowi wpisanemu na taką listę jest zwolnienie od pracy po to, aby uczestniczyć w obowiązkowych zajęciach szkoleniowych odbywanych poza siedzibą jednostki organizacyjnej. Mimo że wówczas aplikant nie pracuje, to zachowuje prawo do wynagrodzenia (art. 34 ustawy). Pracodawca nie może mu więc ani uszczuplić pensji, ani odmówić zwolnienia z pracy. Tym bardziej nie może żądać, aby taka osoba odpracowała dni czy godziny, kiedy uczestniczy w obowiązkowych szkoleniach lub odbywa praktykę aplikancką.
