W takich sytuacjach wierzyciel mający wierzytelność wobec spółki, której majątek był przenoszony za granicę lub w przypadku przejęcia aktywów spółki przez zagraniczny kapitał, musiał liczyć się z konsekwencjami konieczności dochodzenia swoich roszczeń w innym państwie, według jego przepisów krajowych. Takie rozwiązanie niewątpliwie stwarzało trudności wierzycielom ze względu na długie i z reguły skomplikowane procesy dochodzenia swoich praw, oraz na koszty związane z obsługą prawną zagraniczną. Zgodnie bowiem z stanowiskiem Komisji Europejskiej do Dyrektywy 2019/2121, „obecnie przepisy dotyczące ochrony wierzycieli różnią się w poszczególnych państwach członkowskich, co dodatkowo znacząco komplikuje proces operacji transgranicznej i prowadzi do niepewności zarówno dla zainteresowanych spółek, jak i dla ich wierzycieli w odniesieniu do zaspokojenia ich roszczenia”.
Nowe przepisy wychodzą temu naprzeciw i zabezpieczają wierzycieli, którzy mają prawo składania uwag do planu określonej operacji transgranicznej a także dają możliwość dochodzenia przez wierzycieli spółki przekształcanej, których roszczenia powstały przed ujawnieniem lub udostepnieniem planu przekształcenia transgranicznego, swoich roszczeń przed sądem właściwym według siedziby spółki przekształcanej w terminie dwóch lat od daty przekształcenia transgranicznego.
Możliwość żądania zabezpieczenia roszczeń w Kodeksie Spółek Handlowych
Celem wprowadzonego art. 5151 § 2 i 3 KSH jest prawne uregulowanie środków ochrony wierzycieli spółki nieuczestniczącej w połączeniu, która posiada bezpośrednio wszystkie udziały lub akcje spółki przejmowanej. W sytuacji połączenia spółek bez przyznania udziałów lub akcji spółki przejmującej, jeżeli chociaż jeden wspólnik jest w posiadaniu (bezpośrednim lub pośrednim) wszystkich udziałów lub aukcji spółek podlegających połączeniu, wówczas wierzyciele spółki nieuczestniczącej w połączeniu posiadają uprawnienie żądania zabezpieczenia swoich roszczeń przez spółkę będącą ich dłużnikiem w terminie 1 miesiąca od dnia ogłoszenia planu połączenia, jeżeli uprawdopodobnią, że ich zaspokojenie jest zagrożone przez połączenie. Oznacza to, że w ramach takiej sytuacji wierzyciel ma prawo żądania od tej spółki, która jest jednocześnie dłużnikiem, ustanowienia zabezpieczenia swoich roszczeń.
Brak wprowadzenia zmian do KSH prowadziłby do dalszego utrzymania w mocy sytuacji, w której wierzyciele spółki nieuczestniczącej w połączeniu nie mogliby korzystać z instrumentów ochronnych zagwarantowanych w art. 495 i 496 KSH. Wprowadzony nowy mechanizm ochronny ma bowiem charakter ex ante w przedmiocie zapewnienia realnej ochrony wierzycieli. Dzięki powyższemu, w razie braku zabezpieczenia roszczeń wierzycieli spółki posiadającej bezpośrednio wszystkie udziały lub akcje spółki przejmowanej, możliwe jest zwrócenie się przez wierzycieli do sądu właściwego według siedziby spółki nieuczestniczącej w połączeniu o rozstrzygnięcie w przedmiocie udzielenia zabezpieczenia. Należy mieć jednak na uwadze, że w sytuacji sukcesji uniwersalnej spółka przejmująca nie przejmie zobowiązań spółki nieuczestniczącej w połączeniu, chociażby posiadała ona wszystkie udziały lub akcje spółki przejmowanej. Wraz z dniem połączenia spółka ta utraci wszelkie udziały spółki przejmowanej bez otrzymania odpowiedniej rekompensaty pieniężnej.
Korzyści z połączeń i podziałów spółek
Sposobem na zapewnienie bezpieczeństwa w biznesie mogą być połączenia i podziały spółek. Takie reorganizacje – w wielu przypadkach – umożliwiają także rozwój przedsiębiorstwa.
KSH: konkretne wymogi w planie podziału transgranicznego
Nowe regulacje unijne przewidują w przypadku podziałów transgranicznych dodatkowe wymagania informacyjne w planie podziału transgranicznego, w tym obejmujące proponowany harmonogram podziału transgranicznego bądź szczegółowy opis składników majątku (aktywów i pasywów) oraz zezwoleń, koncesji lub ulg spółki podlegającej podziałowi, jak również oświadczenie dotyczące sposobu ich rozdziału między spółkę nowo zawiązaną albo spółki nowo zawiązane lub ich zachowania przez spółkę dzieloną w przypadku podziału przez wydzielenie albo podziału przez wyodrębnienie.
