Rz: Czy odbieranie służbowych telefonów lub odpisywanie na maile po godzinach pracy stanowi godziny nadliczbowe?
Klaudia Kwoka, prawnik, Tomczak i Partnerzy Spółka Adwokacka: Co do zasady pracownik nie ma obowiązku świadczenia pracy poza określonym w umowie o pracę wymiarem czasu pracy. Kodeks pracy przewiduje jednak różne możliwości wykonywania pracy poza jej normalnymi godzinami. Pracownika można zobowiązać do odbierania służbowych telefonów lub wiadomości, jeżeli wynika to z konieczności prowadzenia określonej akcji ratowniczej lub szczególnych potrzeb pracodawcy. Wtedy praca wykonywana w czasie wolnym będzie traktowana jako nadgodziny. Za pracę w nadgodzinach pracownik może domagać się udzielenia czasu wolnego lub wypłaty należnego dodatku.
Pracodawca może również powierzyć pracownikowi pełnienie dyżuru, np. w domu, co wiąże się z pozostawaniem w gotowości do wykonywania pracy, tzw. dyżur pod telefonem. Wynagrodzenie za pełnienie dyżuru należy się tylko za czas, w którym pracownik faktycznie wykonywał pracę. Pracodawca musi jednak pamiętać, że czas dyżuru nie może naruszać prawa pracownika do nieprzerwanego odpoczynku.
Czy pracownicy często występują z roszczeniami wynikającymi z odbierania służbowych telefonów i e-maili po godzinach pracy?
Choć wydaje się, że praktyka pozostawania „pod telefonem / mailem" po godzinach pracy jest w niektórych branżach coraz częstsza, to pracownicy stosunkowo rzadko decydują się na wystąpienie z roszczeniami do sądu. Praktyka ta nie znajduje również odzwierciedlenia w skargach kierowanych do Państwowej Inspekcji Pracy.
