Zgodnie z art. 494 § 2 k.s.h. na spółkę przejmującą albo spółkę nowo zawiązaną przechodzą z dniem połączenia w szczególności koncesje, zezwolenia oraz ulgi, które zostały przyznane spółce przejmowanej albo którejkolwiek ze spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki, chyba że ustawa (przepisy szczególne) lub decyzja o udzieleniu koncesji, zezwolenia lub ulgi stanowi inaczej. Przykładem ustawowych ograniczeń w tym zakresie jest koncesja przyznana przez prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Prezes urzędu może bowiem cofnąć koncesję albo zmienić jej zakres m.in. w przypadku podziału przedsiębiorstwa energetycznego lub jego łączenia z innymi podmiotami (art. 41 ust. 4 pkt 2 Prawa energetycznego).
Natomiast jako przykład wyłączenia spod zasady sukcesji uniwersalnej można wskazać konieczność przeniesienia uprawnień wynikających z zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego czy licencji uprawniającej do podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego w razie połączenia przedsiębiorcy posiadającego takie zezwolenie lub licencję (art. 13 ust. 2 pkt 2 ustawy o transporcie drogowym).
Szczególne obowiązki
W toku procedury łączenia się spółek konieczne jest sprawdzenie, czy nieruchomości, których właścicielem jest spółka przejmowana (bądź odpowiednio jedna ze spółek łączących się), stanowią nieruchomości rolne w rozumieniu ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. Postawienie takiego wniosku w toku badania statusu prawnego wiąże się z istotnym ograniczeniem możliwości przeniesienia własności nieruchomości w ramach samej procedury połączenia. W takim przypadku bowiem, zgodnie z art. 4 wskazanej ustawy, Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, działając na rzecz Skarbu Państwa, może w przypadku podziału, przekształcenia lub łączenia się spółek handlowych złożyć oświadczenie o nabyciu prawa własności nieruchomości rolnej za zapłatą równowartości pieniężnej odpowiadającej jej wartości rynkowej.
Postępowania sądowe
Z dniem połączenia stroną postępowań sądowych staje się spółka przejmująca lub odpowiednio spółka nowo zawiązana. Co ważne, niezbędne jest zawiadomienie sądu o dokonanym połączeniu i prawidłowe wykazanie następstwa prawnego, aby nie zakłócać biegu postępowania. Jednak niezakończenie przed dniem połączenia postępowań pozostających w sferze związanej ze stosunkiem korporacyjnym, skutkować będzie ich umorzeniem. Przykładem mogą być procesy w przedmiocie wyłączenia wspólnika ze spółki przejmowanej (odpowiednio spółek łączących się) czy w przedmiocie rozwiązania spółki.
Zdaniem autorów
Aleksandra Lipka, prawnik, Kancelaria Prawna Piszcz i Wspólnicy
Jan Molicki, radca prawny, Kancelaria Prawna Piszcz i Wspólnicy
