Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach rozstrzygnął w interpretacji z 18 listopada 2016 r. (2461-IBPP3.4512.654.2016.1.BJ) kwestię opodatkowania VAT czynności użyczenia przez gminę gruntów na rzecz spółki komunalnej. Z wnioskiem o interpretację wystąpiła jednostka budżetowa. Wskazała, że prowadzi działalność w zakresie organizowania, nadzorowania i prowadzenia spraw związanych z gospodarką komunalną oraz transportem. W jej ramach organizuje miejską komunikację zbiorową (tramwajową i autobusową) uzyskując z tego tytułu wpływy ze sprzedaży biletów.
Miasto, którego jednostka jest jednostką organizacyjną, utworzyło spółkę komunalną. Jej celem jest realizacja zadania o charakterze użyteczności publicznej polegającego na przygotowaniu i wykonaniu inwestycji w zakresie budowy drogi publicznej wraz z linią tramwajową, a następnie zapewnienie użytkowania wybudowanej infrastruktury (tj. utrzymanie jej w stanie technicznym zgodnym z przepisami oraz jej odtworzenie do stanu technicznego gwarantującego bezpieczną eksploatację). Jednostka będzie jednym z użytkowników drogi wybudowanej i utrzymywanej przez spółkę komunalną świadcząc przy wykorzystaniu tej drogi usługi zbiorowego transportu publicznego w mieście oraz będzie pełnić w stosunku do tej drogi funkcję zarządu. Grunty, na których posadowiona ma być przedmiotowa droga są własnością miasta, jednak pozostają w trwałym zarządzie jednostki. Ustanowienie trwałego zarządu nastąpiło w drodze decyzji administracyjnej.
Za zgodą miasta, jednostka zamierza użyczyć przedmiotowe grunty spółce komunalnej, celem realizacji zadania powierzonego tej spółce przez miasto. Z tytułu użyczenia jednostka nie będzie pobierać od spółki żadnego wynagrodzenia, tj. w ramach użyczenia grunty oddane będą w bezpłatne używanie bez uzyskania jakiegokolwiek ekwiwalentu po stronie jednostki.
Jednostce nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego w stosunku do przedmiotowych gruntów (ustanowienie trwałego zarządu nastąpiło w drodze decyzji administracyjnej). Jednostka zapytała, czy użyczenie przedmiotowych gruntów spółce komunalnej będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT. Sama stanęła na stanowisku, że czynność taka opodatkowaniu podlegać nie będzie.
Powyższe stanowisko dyrektor izby skarbowej uznał za prawidłowe. Wskazał na art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, zgodnie z którym za podlegające opodatkowaniu VAT odpłatne świadczenie usług uznaje się także użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika jeżeli przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części. Stwierdził następnie, że w okolicznościach przedstawionych we wniosku użyczenie gruntów na rzecz spółki stanowi użycie ich do celów działalności gospodarczej jednostki. Wynika to z faktu, że celem działania jednostki jest pełnienie funkcji zarządu dróg publicznych, zarządzającego ruchem na drogach, wypełnianie funkcji inwestorskich, a także zarządzanie lokalnym transportem zbiorowym. Jednostka będzie korzystać z wybudowanej drogi przede wszystkim dla celów świadczenia odpłatnych usług zbiorowego transportu publicznego oraz pełnienia funkcji zarządcy drogi. W konsekwencji, nieodpłatne udostępnienie gruntu odbywa się do celów działalności prowadzonej przez jednostkę, a zatem następuje niejako w ramach jej „przedsiębiorstwa", którego celem jest z jednej strony realizacja zadań miasta w zakresie wszystkich spraw związanych z gospodarką komunalną oraz transportem w mieście, z drugiej zaś odpłatne świadczenie usług zbiorowego transportu publicznego. Jednostce nie przysługiwało również prawo do odliczenia podatku naliczonego w stosunku do przedmiotowych gruntów. Oznacza to, że w opisanym kształcie sprawy, nieodpłatne udostępnienie gruntu nie stanowi czynności zrównanej na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy o VAT z odpłatnym świadczeniem usług, a zatem że czynność taka nie podlega opodatkowaniu VAT.
