Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (dyrektor KIS) w interpretacji z 25 stycznia 2018 r. (sygn. 0114-KDIP1-2.4012.698.2017.2.JŻ) rozstrzygnął kwestię opodatkowania VAT sprzedaży produktów wytworzonych przez uczestników warsztatów terapii zajęciowej (WTZ). Z wnioskiem o wydanie interpretacji wystąpiła gmina, która z dniem 1 stycznia 2017 r. dokonała centralizacji rozliczeń VAT wraz ze swoimi jednostkami organizacyjnymi. Jedną z jednostek objętych centralizacją jest gminny ośrodek pomocy społecznej, który z kolei prowadzi warsztat terapii zajęciowej. WTZ wykonuje rehabilitację zawodową i społeczną osób niepełnosprawnych. WTZ jest w 90 proc. finansowany ze środków PFRON i w 10 proc. ze środków gminy.
Podstawową formą działalności WTZ jest prowadzenie terapii zajęciowej, polegającej m.in. na organizowaniu beneficjentom prac z uwzględnieniem ich zainteresowań, umiejętności i możliwości. Ponadto terapia uzupełnia także zajęcia ruchowe. Jednym z elementów programu terapii zajęciowej prowadzonej w ramach WTZ, jest ręczne wytwarzanie różnych przedmiotów (np. kartki świąteczne i okazjonalne, stroiki świąteczne, obrazki o różnej tematyce). Część z tych przedmiotów ma charakter użytkowy i jest sprzedawana przez osoby niepełnosprawne na specjalnie zorganizowanych kiermaszach, będących jednocześnie promocją i wystawą prac uczestników Warsztatu.
Jak wskazała gmina, przedmioty wytwarzane w ramach WTZ mają obiektywnie znikomą wartość ekonomiczną, a środki pochodzące z ich sprzedaży gromadzone są na wyodrębnionym rachunku bankowym i wydatkowane na integrację społeczną osób niepełnosprawnych uczestników WTZ. Gmina podkreśliła również, że działalność warsztatu nie jest działalnością zarobkową, a pozyskane ze zbycia przedmiotów wytworzonych przez uczestników środki są przeznaczone wyłącznie na wydatki związane z integracją społeczną uczestników WTZ.
Wobec tak przedstawionego stanu faktycznego gmina wystąpiła z pytaniem, czy sprzedaż opisanych produktów wytworzonych przez uczestników WTZ podlega opodatkowaniu VAT. Wnioskodawczyni podkreśliła, że aby uznać dane świadczenie za odpłatną dostawę towarów, musi istnieć związek pomiędzy dokonaną dostawą a otrzymanym wynagrodzeniem. Zdaniem gminy taki związek nie występuje w przedstawionej sprawie, gdyż sprzedaż przedmiotów wytworzonych przez uczestników WTZ ma cel terapeutyczny i nie jest ukierunkowana na osiągnięcie zysku. Ponadto, otrzymana płatność zdaniem gminy nie powinna być rozumiana jako wynagrodzenie, lecz formę udzielanej pomocy. Wobec powyższego, gmina uznała, że taka sprzedaż nie mieści się w przedmiotowym zakresie zastosowania ustawy o VAT. Ponadto, gmina odniosła się także do kwestii podmiotowego zakresu zastosowania ustawy o VAT. Wskazała przy tym, że WTZ stanowi przejaw realizacji zadań własnych gminy, wynikających z ustawy o samorządzie gminnym, w szczególności zadań z zakresu ochrony zdrowia oraz pomocy społecznej. Tym samym, opisane czynności nie powinny podlegać opodatkowaniu VAT jako czynności wykonywane w ramach wypełniania funkcji publicznych. W konsekwencji, gmina uznała że opisane przez nią usługi nie podlegają opodatkowaniu VAT.
Dyrektor KIS zgodził się ze stanowiskiem gminy uznając je w całości za prawidłowe. Uzasadniając swoje stanowisko organ podzielił argumentację gminy, twierdząc że przy sprzedaży prac, o której mowa we wniosku, warunek istnienia bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towaru a odpłatnością nie jest spełniony. Dyrektor KIS wskazał jednocześnie, że zapłata za przekazywane przedmioty jest specyficzną formą udzielania pomocy, a same przedmioty mają wartość jedynie symboliczną, analogiczną jak tzw. „cegiełki".
