Budżet państwa idzie na rekordowo niski deficyt

Już tylko jakaś katastrofa mogłaby przeszkodzić finansom publicznym w uzyskaniu w tym roku historycznie dobrego wyniku. Z drugiej strony, mało kto wierzy w huraoptymistyczne prognozy resortu finansów.

Aktualizacja: 01.11.2018 20:21 Publikacja: 01.11.2018 20:00

Budżet państwa idzie na rekordowo niski deficyt

Foto: Adobe Stock

Po wrześniu kasa państwa zamknęła się nadwyżką w wysokości 3,2 mld zł, czyli jeszcze lepszym wynikiem niż po sierpniu i lipcu – podało Ministerstwo Finansów.

– Wyniki są rzeczywiście bardzo dobre, cały czas na ich korzyść działa „miks" silnego wzrostu gospodarczego napędzanego konsumpcją oraz działań poprawiających ściągalność podatków i redukujących skalę szarej strefy – zauważa Marcin Mrowiec, główny ekonomista Banku Pekao. Z kolei lukę w finansach ubezpieczeń społecznych wywołaną obniżeniem wieku emerytalnego z powodzeniem uzupełniają cudzoziemcy. Na koniec III kwartału ubezpieczonych w ZUS pracowników z zagranicy było w sumie 570 tys., czyli o prawie 150 tys. więcej niż rok wcześniej.

Na fali tak dobrych rezultatów budżetowych Ministerstwo Finansów i Międzynarodowy Fundusz Walutowy przedstawili ostatnio niezwykle optymistyczny scenariusz, że deficyt całego sektora finansów publicznych spadnie w tym roku do 0,3 proc. PKB (wobec i tak już najniższego w historii 1,4 proc. PKB w 2017 r.). Oznaczałoby to, że luka w systemie finansów publicznych miałaby wynieść tylko 8 mld zł. Czy to realne?

Zdaniem ekonomistów, z którymi rozmawialiśmy, niekoniecznie. – Wykonanie budżetu po trzech kwartałach rzeczywiście okazało się lepsze od oczekiwań. Ale nie było na tyle dobre, by uzasadnić niezwykle optymistyczne prognozy zbicia deficytu do 0,3 proc. PKB – analizuje dla „Rz" Karol Pogorzelski, ekonomista ING Banku Śląskiego. – Nadwyżka w wysokości 3 mld zł po trzech kwartałach może łatwo zamienić się w wielomiliardowy deficyt. Tylko w ciągu jednego miesiąca ubiegłego roku – w grudniu – budżet odnotował deficyt w wysokości niespełna 23 mld zł, a w grudniu 2016 r. było to 18 mld zł. Trudno nie oczekiwać, że w końcówce tego roku będzie podobnie – zaznacza Pogorzelski.

Czytaj także: Budżet 2019: tylko 28,5 mld zł deficytu

Według jego szacunków sam budżet centralny zamknie się ok. 20 mld zł deficytu. Do tego kilka miliardów (ok. 4 mld zł) dołożą samorządy, a deficyt całego sektora sięgnie 1–1,3 proc. PKB. Choć to i tak będzie rekordowo dobry wynik.

– Budżet ma komfortowe warunki i skala deficytu będzie w dużej mierze zależeć od decyzji minister finansów – zauważa Mrowiec. – Teoretycznie deficyt mógłby być wyraźnie niższy, ale biorąc pod uwagę znacząco większą skalę wyzwań w 2019 r., sądzę, iż część wydatków roku przyszłego zostanie „przesunięta" na ten rok i deficyt wyniesie ok. 1 proc. PKB – prognozuje Mrowiec.

– Najprawdopodobniej deficyt budżetu centralnego osiągnie w tym roku ok. 15–20 mld zł wobec wstępnego planu na poziomie 41,5 mld zł – szacuje też Piotr Kalisz, główny ekonomista banku Citi Handlowy. – Deficyt całego sektora rządowego i samorządowego prawdopodobnie obniży się poniżej 1 proc. PKB – dodaje Kalisz.

VAT rośnie najwolniej

Dochody podatkowe budżetu państwa po III kwartałach były o 7,3 proc. wyższe niż rok wcześniej. Najmocniej rosły wpływy z podatków od dochodów (z PIT o 13,9 proc., a z CIT – o 16,6 proc.). Akcyza przyniosła o 5,1 proc. więcej, a VAT – tylko o 4,7 proc. Takie dane mogą wskazywać, że uszczelnianie systemu VAT wyczerpało na razie swój potencjał.

Po wrześniu kasa państwa zamknęła się nadwyżką w wysokości 3,2 mld zł, czyli jeszcze lepszym wynikiem niż po sierpniu i lipcu – podało Ministerstwo Finansów.

– Wyniki są rzeczywiście bardzo dobre, cały czas na ich korzyść działa „miks" silnego wzrostu gospodarczego napędzanego konsumpcją oraz działań poprawiających ściągalność podatków i redukujących skalę szarej strefy – zauważa Marcin Mrowiec, główny ekonomista Banku Pekao. Z kolei lukę w finansach ubezpieczeń społecznych wywołaną obniżeniem wieku emerytalnego z powodzeniem uzupełniają cudzoziemcy. Na koniec III kwartału ubezpieczonych w ZUS pracowników z zagranicy było w sumie 570 tys., czyli o prawie 150 tys. więcej niż rok wcześniej.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Budżet i podatki
Polska w piątce krajów UE o najwyższym deficycie. Będzie reakcja Brukseli
Budżet i podatki
Ponad 24 mld zł dziury w budżecie po I kwartale. VAT w górę, PIT dołuje
Budżet i podatki
Francja wydaje ciągle za dużo z budżetu
Budżet i podatki
Minister finansów: Budżet wygląda całkiem dobrze
Budżet i podatki
Polacy zmienili nastawienie do podatków. Zawinił Polski Ład