Czy ZUS może zawiadomić o kontroli wiadomością SMS

Zawiadomienia o weryfikacji zwolnienia lekarskiego nie trzeba już doręczać na piśmie. Dopuszczalne jest przekazanie informacji telefonicznie lub przy użyciu środków komunikacji elektronicznej.

Publikacja: 07.03.2019 06:00

Czy ZUS może zawiadomić o kontroli wiadomością SMS

Foto: AdobeStock

Od 1 grudnia 2018 r. lekarze w Polsce powinni wystawiać zwolnienia lekarskie wyłącznie w postaci elektronicznej (e-ZLA). Formę papierową mogą wykorzystywać tylko w wyjątkowych sytuacjach, np. przy braku dostępu do internetu lub w czasie wizyty domowej.

Szybszy obieg...

Zmianom wprowadzającym elektroniczną postać zwolnień lekarskich przyświecał cel, aby ich obieg od momentu wystawienia przez lekarza do czasu przekazania dokumentacji do ZUS lub do pracodawcy odbywał się sprawniej i bez zbędnych formalności.

Czytaj także: Kontrola zwolnień lekarskich przez pracodawcę lub ZUS

Obecnie lekarz przekazuje zaświadczenie lekarskie elektronicznie do ZUS. Następnie Zakład, nie później niż w dniu następnym po dniu otrzymania e-ZLA, udostępnia je pracodawcy na jego profilu na Platformie Usług Elektronicznych ZUS.

... i możliwość reakcji

Pracodawca, który niemal natychmiast uzyskuje informację o niezdolności do pracy zatrudnionej osoby i okresie jej nieobecności, może szybciej podjąć reakcję, aby zapewnić normalny tok pracy. Wymierną korzyścią dla firm jest też możliwość szybszej weryfikacji zwolnienia lekarskiego. Przez system udostępniony przez ZUS można błyskawicznie złożyć wniosek o kontrolę w zakresie prawidłowości orzekania o niezdolności do pracy z powodu choroby oraz wystawienia zwolnienia lekarskiego. Taka kontrola polega na sprawdzeniu, czy lekarz wystawiający e-ZLA prawidłowo ocenił stan zdrowia pacjenta i właściwie ustalił okres, na jaki wydał zwolnienie.

Weryfikacji może podlegać także prawidłowość wykorzystania zwolnienia lekarskiego. Pod adres wskazany na zaświadczeniu lekarskim ZUS ma prawo wysłać swojego pracownika, który sprawdzi, jak ubezpieczony wykorzystuje zwolnienie od pracy. Takie samo uprawnienie przysługuje również pracodawcom, którzy zgłaszają do ubezpieczeń więcej niż 20 osób. Osoba kontrolująca pracownika w imieniu pracodawcy powinna legitymować się imiennym upoważnieniem do dokonania tej czynności.

Rewolucja w kontaktach

Od 1 stycznia 2019 r. weszła w życie ustawa z 9 listopada 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym (DzU poz. 2244).

Nowe przepisy umożliwiają ZUS dokonywanie zawiadomień o kontroli – wezwania na badanie lekarskie, specjalistyczne badanie lekarskie lub pomocnicze badanie lekarskie – za pomocą:

-operatora pocztowego,

-swoich pracowników lub innych upoważnionych osób,

-za pośrednictwem pracodawcy.

Poza poszerzeniem kręgu osób uprawnionych do przekazania ubezpieczonemu zawiadomienia o kontroli, ustawa przewiduje – obok tradycyjnej formy pisemnej – możliwość przekazania informacji telefonicznie lub przy użyciu środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy z 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (tekst jedn. DzU z 2019 r., poz. 123).

Takie zawiadomienie jest skuteczne, pod warunkiem że:

-rozmowa telefoniczna zostanie zarejestrowana za zgodą ubezpieczonego, lub

-ubezpieczony potwierdzi odebranie zawiadomienia przekazanego telefonicznie bądź mailowo.

Przepisy nie precyzują jednak, co stanowi wystarczające potwierdzenie odebrania zawiadomienia przez pracownika. Eksperci wskazują, że nie jest nim np. potwierdzenie automatycznie wygenerowane przez system.

Prywatny numer

Oczywiście ZUS czy pracodawca mogą wezwać ubezpieczonego na kontrolę telefonicznie lub za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej tylko wtedy, gdy znają jego numer telefonu lub jego adres elektroniczny. Pojawia się tu ciekawe zagadnienie związane z podstawą przetwarzania danych osobowych w postaci prywatnego numeru telefonu pracownika czy jego prywatnego adresu e-mail.

Katalog informacji, jakich pracodawca może żądać od podwładnego, jest zamknięty. Aktualnie obowiązujący art. 221 § 1 i § 2 kodeksu pracy nie przewiduje zaś, aby pracodawca mógł żądać od zatrudnionego podania danych w postaci prywatnego numeru telefonu lub adresu e-mail.

W takiej sytuacji do przetwarzania powyższych danych osobowych przez pracodawcę może dojść, gdy pracownik wyrazi na to wyraźną i dobrowolną zgodę w formie odrębnego oświadczenia. W doktrynie istnieją jednak wątpliwości co do dobrowolności zgód składanych przez pracownika w związku z brakiem równowagi w relacji pomiędzy stronami stosunku pracy.

Nawet krótkie zwolnienia

Powyższe rozwiązania przewidujące nowe formy kontaktu z ubezpieczonym przebywającym na zwolnieniu lekarskim to w polskim prawie nowość, która powinna ułatwić i przyspieszyć kontrolowanie zwolnień lekarskich pracowników, w szczególności tych krótkotrwałych. Takie zwolnienia dotychczas były wyłączone spod kontroli, gdyż procedura wezwania na badanie kontrolne listem poleconym za potwierdzeniem odbioru trwała niejednokrotnie dłużej niż samo zwolnienie i de facto uniemożliwiała skuteczne przeprowadzenie kontroli.

Zdaniem autorki

Monika Politowska-Bar, adwokat w kancelarii Chajec, Don-Siemion & Żyto

Wydawać by się mogło, że opisane zmiany zrewolucjonizują sposób kontroli prawidłowości orzekania i wystawiania zwolnień lekarskich. W praktyce jednak ZUS i pracodawca mogą mieć trudności w wykazaniu skutecznego doręczenia zawiadomienia o kontroli za pomocą alternatywnych form – telefonicznie lub za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej. To zaś oznacza, że nadal powszechnie będzie stosowana forma pisemna.

Od 1 grudnia 2018 r. lekarze w Polsce powinni wystawiać zwolnienia lekarskie wyłącznie w postaci elektronicznej (e-ZLA). Formę papierową mogą wykorzystywać tylko w wyjątkowych sytuacjach, np. przy braku dostępu do internetu lub w czasie wizyty domowej.

Szybszy obieg...

Pozostało 95% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP