Przekonała się o tym bizneswoman zajmująca się na co dzień pośrednictwem sprzedaży nieruchomości. W grudniu 2012 r. zdecydowała się podpisać umowę z niemiecką spółką, na podstawie której przez jeden weekend w miesiącu miała świadczyć pracę na terytorium Czech i Słowacji jako promotor szkoleń internetowych. Dzięki temu miała zostać zwolniona z obowiązku zapłaty składek na ubezpieczenia społeczne od działalności gospodarczej w Polsce. Z ustaleń ZUS wynika, że z oferty skorzystało w tym czasie ok. 640 osób z Polski.
Gdy wystąpiła do ZUS o wystawienie formularza A1, potwierdzającego, że jest zwolniona ze składek w Polsce, urzędnicy nie tylko odmówili jej wystawienia tego formularza, ale też uznali, że powinna zapłacić zaległe składki. Znaleźli przy tym bardzo sprytny sposób na to, by ściągać te należności bez potrzeby uruchamiania skomplikowanych i czasochłonnych procedur przewidzianych w unijnym rozporządzeniu 883/04 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. W myśl unijnych przepisów to odpowiednik ZUS w państwie przyjmującym polskiego przedsiębiorcę do ubezpieczenia powinien ustalić, że jest to fikcyjne ubezpieczenie, i odmówić mu korzystnej ochrony.
Znikome zarobki
Polscy urzędnicy powołali się przy tym na art. 14 ust. 5b rozporządzenia 987/09, zawierającego przepisy wykonawcze do rozporządzenia 883/04. W myśl tej regulacji, przy ustalaniu właściwego ubezpieczenia nie bierze się pod uwagę marginalnej działalności ubezpieczonego w innym państwie.
W tej sprawie urzędnicy na podstawie zeznania podatkowego bizneswoman za 2012 r. ustalili, że jej dochód z działalności wyniósł ponad 12 tys. zł, a z zagranicznej umowy o pracę tylko 94 zł. ZUS przyjął więc, że takie zatrudnienie za granicą można uznać za nieistotne.
Koniec kombinowania
Gdy ubezpieczona odwołała się do sądu, zarówno w pierwszej, jak i w drugiej instancji przegrała. Nie pomogła również skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego. W wyroku, który zapadł 25 listopada 2016 r. na posiedzeniu niejawnym, sędziowie SN uznali bowiem, że nie ma podstaw do zakwestionowania decyzji ZUS nakładającej na nią obowiązek zapłaty składek w Polsce.
