Pomysł powierzenia punktów nieodpłatnej pomocy prawnej tylko NGO przedstawili Ministerstwu Sprawiedliwości starostowie. Uzasadniali to „stabilną kadrą organizacji pozarządowych zyskującą coraz większe doświadczenie”. Resort wskazał, że również ma informacje o niechęci pełnomocników do obsadzania punktów w małych miejscowościach oraz o gorszym niż NGO wywiązywaniu się z obowiązku bieżącej dokumentacji, logowania na dyżurach czy kontaktu z beneficjentami.
W odpowiedzi na pismo MS z prośbą o ustosunkowanie się Dorota Kulińska, dyrektor Instytutu Legislacji i Prac Parlamentarnych Naczelnej Rady Adwokackiej, sprzeciwiła się tej propozycji. NRA przeprowadziła bowiem wewnętrzne konsultacje, które wykazały, że żaden punkt powierzony samorządowi od 2016 r. nie pozostał bez kadry adwokatów. W piśmie wskazano też, że „samorządy powiatowe wielokrotnie (...) zgłaszały się do poszczególnych izb z prośbą o przejęcie prowadzenia punktów nieodpłatnej pomocy prawnej, na których prowadzenie nie zdecydowała się żadna z organizacji pozarządowych albo umowa z taką organizacją z powodu uchybień w prowadzeniu punktu została rozwiązana w ciągu roku”. W każdym z tych przypadków odpowiednia izba zapewniła kadrę dla punktu.
Czytaj więcej
Prawnik wystawia fakturę, jeśli udziela bezpłatnych porad na zlecenie fundacji w ramach działalności gospodarczej. Rozliczenie zależy od tego, jak sformułowana jest umowa.
Co więcej, NRA w piśmie do MS zapewniła, że izby adwokackie są gotowe przejąć rolę podmiotów zawierających umowy ze starostwami na obsługę wszystkich punktów w danym powiecie. Miałoby to zapewnić koordynację i nadzór systemu zastępstw oraz „właściwy standard świadczonych usług” w odróżnieniu od podejścia rynkowego, prowadzącego do cięcia kosztów.
Ponadto adwokatura wyraziła wolę udziału w usprawnianiu i rozwijaniu systemu NPP. Przypomniała też wcześniej zgłaszane postulaty zmian w obecnych regulacjach, takie jak: zniesienie obowiązku opisywania w karcie pomocy problemu klienta i udzielonej porady (za to zaznaczanie, czy była to porada obywatelska czy prawna), rozbudowanie progów dochodowych i w formacjach statystycznych, i kartach pomocy czy wprowadzenie odpowiedzialności za fałszywe oświadczenie o braku możliwości poniesienia kosztów odpłatnej pomocy (jak za fałszywe zeznanie, tj. art. 233 kodeksu karnego). NRA postuluje też zaangażowanie organów administracji, przyznawanie prawa do korzystania z nieodpłatnej pomocy prawnej i obywatelskiej oraz udzielanie porad osobom ze znaczną niepełnosprawnością ruchową w miejscu ich zamieszkania (i zwrot kosztów dojazdu udzielającemu). Adwokaci i radcowie prawni mieliby być też zwolnieni z doszkalającego kursu dla doradców obywatelskich.
Kolejne postulaty to zróżnicowanie wynagrodzenia za pomoc prawną i obywatelską, wykreślenie możliwości nieodpłatnego wydłużenia pomocy do pięciu godzin oraz „wyeliminowanie z systemu nieodpłatnej pomocy prawnej beneficjentów w postaci przedsiębiorców” i „neutralność lokalizacji punktów NPP i NPO”.
