Reklama
Rozwiń
Reklama

Za rejenta-poborcę ubezpieczyciel nie płaci

Obowiązkowe ubezpieczenie notariuszy od odpowiedzialności cywilnej obejmuje tylko szkody wyrządzone klientom przy wykonywaniu czynności notarialnych

Publikacja: 18.09.2009 07:51

Za rejenta-poborcę ubezpieczyciel nie płaci

Foto: Fotorzepa, Darek Golik DG Darek Golik

[b]Tak uznał Sąd Najwyższy w wyroku z września 2009 r. (sygn. I CSK 60/09).[/b]

W sprawie tej chodzi o niewprowadzone na konto sądu opłaty sądowe od wniosku o wpis nieruchomości w księdze wieczystej.

Od 1 września 2001 r., kiedy obowiązkiem pobierania opłat sądowych od wniosków o wpis w księdze wieczystej obciążono notariuszy sporządzających akty notarialne, do 2003 r. Anna O. prowadząca kancelarię notarialną w Lędzinach pobrała i przywłaszczyła sobie opłaty na kwotę ponad 1, 9 mln zł.

[srodtytul]Sąd pozywa [/srodtytul]

W sądzie rejonowym, na którego koncie pieniądze powinny się znaleźć, dostrzeżono ich brak dopiero przy okazji kontroli. Notariusz bowiem nie odprowadza pobranych opłat od wpisów wraz z poszczególnymi wnioskami, ale zbiorczo za okresy miesięczne. Wpłat dokonuje z reguły kilku notariuszy w związku z wpisami do ksiąg w tym sądzie prowadzonych.

Reklama
Reklama

Ściągnięcie należności od Anny O. nie było możliwe, bo wyjechała za granicę. Postępowanie karne wszczęte przeciwko niej zostało umorzone.

W tym stanie rzeczy Skarb Państwa – prezes Sądu Okręgowego w Katowicach, wystąpił o odszkodowanie do Towarzystwa Ubezpieczeń i Reasekuracji Warta SA, w którym Anna O. – w ramach obowiązku ubezpieczenia OC nałożonego na notariuszy w art. 19a prawa o notariacie – wykupiła polisę. W myśl tego przepisu notariusz podlega obowiązkowi ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy wykonywaniu czynności, o których mowa w art. 1 § 1 tej ustawy, czyli czynności, którym strony są obowiązane lub pragną nadać formę notarialną.

Sąd I instancji zasądził od Warty na rzecz Skarbu Państwa całą żądaną kwotę. Uznał, że czynnością notarialną w rozumieniu art. 19a prawa o notariacie z 1991 r. jest również pobieranie i odprowadzanie przez notariuszy opłat sądowych od wniosków o wpis do księgi wieczystej.

Obowiązkowe ubezpieczenie OC obejmuje zatem także szkody wyrządzone przy jej wykonywaniu. W konsekwencji odpowiedzialność za nie wobec Skarbu Państwa ponosi in solidum wraz z notariuszem towarzystwo, w którym ma on polisę OC. Tego samego zdania był sąd II instancji, który oddalił apelację Warty. Sądy nie przyjęły jej argumentów, że odprowadzanie przez notariusza jako poborcę opłat na rzecz Skarbu Państwa nie należy do czynności notarialnych. Te bowiem określa szczegółowo art. 79 prawa o notariacie, a wśród nich odprowadzania opłat się nie wymienia.

[srodtytul]Chodzi o ochronę [/srodtytul]

W skardze kasacyjnej Warta powoływała się m.in. na porozumienie z izbą notarialną wyraźnie wyłączające z ubezpieczenia OC odpowiedzialność za opłaty i daniny pobierane przez notariuszy na rzecz Skarbu Państwa. Argumentowała, że notariusze mogą dodatkowo ubezpieczyć się od odpowiedzialności za szkody wyrządzone przy wykonywaniu tych obowiązków.

Reklama
Reklama

SN uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia. Zgodził się z Wartą, że celem obowiązkowego ubezpieczenia OC przewidzianego w art. 19a ustawy o notariacie jest ochrona obrotu cywilnoprawnego, stron i uczestników czynności, np. w razie sporządzania nieważnej umowy. Nie obejmuje ono szkód wyrządzonych w związku z odprowadzaniem opłat od tych czynności. Nie było podstaw do tak szerokiej interpretacji czynności notarialnych, jak przyjęta w tej sprawie przez sądy – stwierdził sędzia Marian Kocon.

[ramka][b]Asekuracja notariusza[/b]

W myśl art. 19 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=46CA26017030C775140745860E4D9CD6?id=287682]ustawy z 1991 r. – Prawo o notariacie[/link] notariusz podlega obowiązkowi ubezpieczenia OC za szkody wyrządzone przy wykonywaniu czynności, o których mowa w art. 1 § 1 tej ustawy, tj. którym strony są obowiązane lub pragną nadać formę notarialną. Czynności notarialne wskazano w art. 79 ustawy z 1991 r. W myśl tego przepisu notariusz: sporządza akty notarialne, poświadczenia i akty poświadczenia dziedziczenia, odpisy i wyciągi z dokumentów, a na żądanie stron – projekty aktów, oświadczeń i innych dokumentów; doręcza oświadczenia; spisuje protokoły; sporządza protesty weksli i czeków; przejmuje na przechowanie dokumenty, pieniądze, papiery wartościowe. Sporządza też inne czynności wynikające z odrębnych przepisów.[/ramka]

[i]masz pytanie, wyślij e-mail do autorki

[mail=i.lewandowska@rp.pl]i.lewandowska@rp.pl[/mail][/i]

[b]Tak uznał Sąd Najwyższy w wyroku z września 2009 r. (sygn. I CSK 60/09).[/b]

W sprawie tej chodzi o niewprowadzone na konto sądu opłaty sądowe od wniosku o wpis nieruchomości w księdze wieczystej.

Pozostało jeszcze 95% artykułu
Reklama
Sądy i trybunały
Prezydent Karol Nawrocki odmawia nominacji 46 sędziów
Materiał Promocyjny
eSIM w podróży: łatwy dostęp do internetu za granicą, bez opłat roamingowych
Sądy i trybunały
TK blokuje rozporządzenie Waldemara Żurka ws. losowania sędziów
Praca, Emerytury i renty
Wiek emerytalny jest, ale brakuje stażu pracy. Czy jest szansa na emeryturę z ZUS?
Nieruchomości
Będą ważne zmiany w prawie budowlanym? „Żółta kartka” zamiast blokady inwestycji
Materiał Promocyjny
Rynek europejski potrzebuje lepszych regulacji
Prawo rodzinne
Szybki rozwód bez sądu będzie możliwy. Rząd przyjął projekt
Materiał Promocyjny
Wiedza, która trafia w punkt. Prosto do Ciebie. Zamów już dziś!
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama