I to niezależnie od tego, czy sąd zwolnił ją od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych tylko w części, czy też w całości. Możliwość starania się o przyznanie adwokata lub radcy prawnego daje jej art. 117 kodeksu postępowania cywilnego. Co więcej, o darmowego pełnomocnika może się starać również strona (osoba fizyczna lub prawna), której sąd od kosztów sądowych nie zwolnił. Osoba fizyczna musi złożyć oświadczenie, z którego będzie wynikało, że nie jest w stanie ponieść kosztów wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Z kolei osoba prawna może się domagać ustanowienia adwokata lub radcy prawnego, jeżeli wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie kosztów jego wynagrodzenia.
Wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego strona zgłasza wraz z wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądowych lub osobno, na piśmie lub ustnie do protokołu, w sądzie, w którym sprawa ma być wytoczona lub już się toczy. Osoba fizyczna, która nie ma miejsca zamieszkania w siedzibie tego sądu, może złożyć wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego w sądzie rejonowym właściwym ze względu na miejsce swego zamieszkania. Sąd ten niezwłocznie prześle jej wniosek sądowi właściwemu.
Sąd uwzględni wniosek, jeżeli udział adwokata lub radcy prawnego w sprawie uzna za potrzebny. Warto przy tym pamiętać, że jeśli sąd oddali wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego, strona nie może ponownie domagać się ustanowienia pełnomocnika, powołując się na te same okoliczności, które stanowiły uzasadnienie oddalonego wniosku. Jeśli tak zrobi, sąd wniosek odrzuci. Co więcej, na postanowienie to nie będzie przysługiwało zażalenie.
Jeśli sąd uwzględni wniosek, ustanowienie adwokata lub radcy prawnego będzie równoznaczne z udzieleniem pełnomocnictwa procesowego. Adwokat lub radca prawny ustanowiony przez sąd będzie obowiązany zastępować stronę do prawomocnego zakończenia postępowania (chyba że z postanowienia sądu wynika, iż obowiązek ten ustaje wcześniej).
Zapłaci przeciwnik
