Reklama
Rozwiń
Reklama

Czy UODO może interweniować w sprawie otwartej przesyłki sądowej? Wyrok NSA

Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych nie ma prawa nadzorować przetwarzania danych osobowych przez sądy w związku z doręczeniem przez nie korespondencji procesowej.

Publikacja: 14.11.2025 17:17

Czy UODO może interweniować w sprawie otwartej przesyłki sądowej? Wyrok NSA

Foto: Adobe Stock

Z tego artykułu się dowiesz:

  • Jakie jest stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawie nadzoru nad przetwarzaniem danych przez sądy?
  • Dlaczego prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych nie może nadzorować korespondencji procesowej?
  • Jakie obowiązki rodzi uszkodzenie dokumentacji sądowej w kontekście RODO?

Tak uznał w piątek Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) w precedensowej sprawie dotyczącej naruszenia ochrony danych osobowych przy doręczaniu korespondencji sądowej.

Spór był pokłosiem niefortunnego zdarzenia, do jakiego doszło w związku z doręczaniem odpisu pozwu wraz z załącznikami przez jeden z sądów okręgowych. Korespondencją na wniosek sądu zajmował się konsulat RP, który przesłał ją do adresata za pośrednictwem operatora pocztowego. Schody zaczęły się, gdy ten poinformował konsulat, że przesyłkę doręczono mu uszkodzoną i nie zawierała ona wszystkich dokumentów.

Czy UODO może zająć się sprawą uszkodzonej przesyłki z sądu?

Konsulat RP zaalarmował sąd, a Minister Spraw Zagranicznych zgłosił naruszenie ochrony danych osobowych prezesowi Urzędu Ochrony Danych Osobowych (UODO). Ten wszczął z urzędu postępowanie o naruszenie przepisów RODO i wezwał sąd do udzielenia wyjaśnień, czy została przeprowadzona wymagana przepisami analiza ryzyka naruszenia praw lub wolności osób fizycznych, niezbędna dla ustalenia ewentualnego obowiązku zawiadomienia o naruszeniu ochrony danych. 

Sąd tym wezwaniem był mocno zaskoczony. Wskazał, że zgodnie z art. 175dd ustawy  –  Prawo o ustroju sądów powszechnych organem właściwym do wykonywania nadzoru nad przetwarzaniem danych osobowych w postępowaniach sądowych w ramach sprawowania wymiaru sprawiedliwości jest prezes sądu apelacyjnego. Prezes UODO uprawnień do zajmowania się sprawą dotyczącą przetwarzania danych osobowych w ramach sprawowania wymiaru sprawiedliwości w ogóle nie ma. W konsekwencji nie może ingerować w wewnętrzną organizację pracy sądu, a w szczególności w zasady obiegu dokumentacji procesowej.

Reklama
Reklama

Czytaj więcej

Słona kara za wyciek danych jednej osoby. Ważny wyrok NSA

Prezes UODO upierał się przy swoim. Ostatecznie stwierdził naruszenie przez sąd okręgowy przepisów RODO. Konkretnie chodziło o niezgłoszenie naruszenia w przewidzianym terminie i niewywiązanie się z obowiązku niezwłocznego zawiadomienia osób, których dotyczyło naruszenie. Organ nakazał sądowi naprawić ten ostatni błąd i na koniec nałożył na niego 10 tys. zł kary. Prezes UODO podkreślił, że naruszenie, do którego doszło, ma znaczną wagę i poważny charakter. W jego ocenie inspektor ochrony danych sądu błędnie ocenił poziom ryzyka związanego z nim naruszenia praw lub wolności osób fizycznych. Brak zawiadomienia kilku osób, których dane zawierała przesyłka sądowa z dużym prawdopodobieństwem mógł doprowadzić do szkód, bo informacje dotyczą sytuacji osobistej.

Przy czym zdaniem urzędników bez znaczenia było to, że za dostarczenie dokumentacji odpowiadał operator pocztowy. Uszkodzenie dokumentów, czy też zagubienie ich części przez operatora pocztowego, rodzi po stronie administratora określone obowiązki wynikające z RODO. Zaś ich niedopełnienie skutkuje odpowiedzialnością i implikuje zastosowanie uprawnień naprawczych.

Czy wysyłanie korespondencji sądowej to element wymiaru sprawiedliwości?

Sąd ustępować nie zamierzał. W skardze do sądu administracyjnego nie tylko kwestionował szereg ustaleń, ale przede wszystkim konsekwentnie kwestionował kompetencję UODO do zajmowania się sporną sprawą. Zgodnie z orzecznictwem unijnym spod właściwości organu nadzorczego wyłączone są bowiem operacje przetwarzania, których nadzorowanie mogłoby bezpośrednio lub pośrednio wpłynąć na niezależność członków sądów lub wpłynąć na ich decyzje. A skarżący sąd nie miał cienia wątpliwości, że niezawisłe sprawowanie wymiaru sprawiedliwości obejmuje czynności wykonywane na zarządzenie sędziego w konkretnej sprawie sądowej, związane z doręczeniem stronom pism procesowych, w tym odpisu pozwu wraz z pouczeniami i załącznikami. Jest to czynność procesowa niezawisłego sędziego, związana z zarządzaniem procesem orzekania.

Czytaj więcej

Nieprawidłowe dostarczanie przesyłek sądowych. Jest skarga kasacyjna UODO

Najpierw brak właściwości rzeczowej prezesa UODO do nadzorowania przetwarzania danych osobowych w związku z doręczeniem korespondencji sądowej potwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, a ostatecznie jego przegraną przypieczętował NSA. Zgodził się on bowiem, że w przypadku doręczania przesyłki na podstawie zarządzenia sędziego chodzi o sprawowanie wymiaru sprawiedliwości. 

Reklama
Reklama

Zasada, która jest akceptowana zarówno w orzecznictwie, jak i doktrynie, jest taka, że w przypadku norm kompetencyjnych nie przyjmuje się żadnych domniemań. Wynikające z nich kompetencje interpretuje się wąsko. Jak podkreślił NSA, istotne znaczenie dla sprawy ma pojęcie wymiaru sprawiedliwości, bo jest ono ujęte w normie kompetencyjnej art. 55 ust. 3 i nast. RODO. A NSA nie miał żadnej wątpliwości, że kwestia wymiaru sprawiedliwości, a ściślej mówiąc, to, co robią sądy w ramach jego sprawowania, obejmuje wszelkie czynności związane z wydaniem orzeczenia. 

Dlatego, jak tłumaczył sędzia NSA Wojciech Jakimowicz, mieszczą się w tym również sytuacje, w których sąd realizuje obowiązki procesowe, w tym przypadku, wynikające z kodeksu postępowania cywilnego. Zdaniem sądu w spornym przypadku kwestia podziału kompetencji jest jasna – prezes UODO ich nie ma.

Wyrok jest prawomocny.

Sygnatura akt: III OSK 250/25

Praca, Emerytury i renty
Planujesz przejść na emeryturę w 2026 roku? Ekspert ZUS wskazuje dwa najlepsze terminy
Konsumenci
Co czeka frankowiczów w 2026 r.?
W sądzie i w urzędzie
Rząd zdecydował: będzie nowa usługa w aplikacji mObywatel
Prawo drogowe
Do więzienia za brawurową jazdę. Prezydent podpisał ustawę, ale ma wątpliwości
Zmiany w przepisach podatkowych
Co nowego w podatkach w 2026 r.? Szykuje się przewrót w księgowości
Materiał Promocyjny
W kierunku zrównoważonej przyszłości – konkretne działania
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama