Wniosek o adwokata z urzędu: Kto może liczyć na darmowego pełnomocnika

Osoby, które zostały zwolnione z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych, mogą dostać darmowego pełnomocnika. Najpierw jednak powinny złożyć wniosek i odpowiednio go uzasadnić. Sąd sam się nie domyśli, że istnieje taka potrzeba.

Publikacja: 06.08.2013 10:07

Możliwość starania się o przyznanie adwokata lub radcy prawnego daje art. 117 kodeksu postępowania c

Możliwość starania się o przyznanie adwokata lub radcy prawnego daje art. 117 kodeksu postępowania cywilnego.

Foto: Fotorzepa, Marian Zubrzycki

Do sądu musi trafić wniosek

Słyszałem, że sąd może przyznać adwokata z urzędu, by pomógł mi w prowadzeniu sprawy, któremu nie będę musiał płacić. Co trzeba zrobić, aby go dostać?

Możliwość starania się o przyznanie adwokata lub radcy prawnego daje art. 117 kodeksu postępowania cywilnego. Osoba fizyczna musi złożyć oświadczenie, z którego będzie wynikało, że nie jest w stanie ponieść kosztów wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego bez uszczerbku w niezbędnym utrzymaniu siebie i rodziny.

Z kolei osoba prawna może się domagać ustanowienia adwokata lub radcy prawnego, jeżeli wykaże, że nie ma dostatecznych środków na jego wynagrodzenie.

Wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego strona zgłasza wraz z wnioskiem o zwolnienie z kosztów sądowych albo osobno, na piśmie lub ustnie do protokołu, w sądzie, w którym sprawa ma być wytoczona lub już się toczy.

Osoba fizyczna, która nie ma miejsca zamieszkania w siedzibie sądu prowadzącego sprawę, może złożyć wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego w sądzie rejonowym właściwym ze względu na miejsce swego zamieszkania. Sąd ten niezwłocznie prześle jej wniosek sądowi właściwemu.

Jeśli sąd uwzględni wniosek, ustanowienie adwokata lub radcy prawnego będzie równoznaczne z udzieleniem pełnomocnictwa procesowego.

Adwokat lub radca prawny ustanowiony przez sąd będzie obowiązany zastępować stronę do prawomocnego zakończenia postępowania (chyba że z postanowienia sądu wynika, iż obowiązek ten ustaje wcześniej).

Pismo trzeba uzasadnić

Sąd oddalił mój wniosek o ustanowienie adwokata z urzędu. Uważam, że niesłusznie. Chcę złożyć kolejny. Czy mogę?

Tak, można złożyć kolejny wniosek. Warto jednak pamiętać, że jeśli sąd oddali wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego, strona nie może ponownie powoływać się na te same okoliczności, które stanowiły uzasadnienie oddalonego wniosku. Jeśli tak zrobi, sąd wniosek odrzuci. Co więcej, na postanowienie to nie będzie przysługiwało zażalenie.

Płacić trzeba, nawet gdy przeciwnik nic nie wydał

Czy jeśli strona przeciwna jest zwolniona od kosztów sądowych i wygra proces, trzeba zwracać koszty postępowania?

Zasada jest taka, że w trakcie procesu tymczasowo koszty za stronę zwolnioną z nich ponosi Skarb Państwa. W orzeczeniu kończącym postępowanie sąd ma obowiązek rozstrzygnąć o kosztach.

Innymi słowy, musi zdecydować, czy ktokolwiek – a jeśli tak, to kto i w jakiej wysokości – powinien zostać obciążony nieuiszczonymi kosztami sądowymi.

W praktyce najczęściej kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić, sąd obciąży przeciwnika. Oczywiście, jeżeli istnieją do tego podstawy. Wynika tak z art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Za podanie nieprawdy grozi kara

Napisałem do sądu pismo, w którym proszę o zwolnienie od kosztów sądowych. Podałem jednak częściowo nieprawdziwe informacje. Czy – jeśli sąd to odkryje – coś mi za to grozi?

Osoby, które wpadłyby na pomysł podawania nieprawdziwych danych po to tylko, aby uzyskać – choćby częściowe – zwolnienie od kosztów sądowych, powinny pamiętać, że grożą za to kary.

Przepisy mówią, iż stronę, która uzyskała zwolnienie z kosztów sądowych na podstawie świadomego podania nieprawdziwych okoliczności, sąd, cofając zwolnienie, skazuje na grzywnę w wysokości do 1000 zł. Niezależnie od obowiązku uiszczenia grzywny strona powinna też uiścić wszystkie przepisane opłaty i pokryć obciążające ją wydatki.

W przypadku, gdy osoba ponownie zgłasza wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych, i znów świadomie podaje nieprawdziwe okoliczności o stanie rodzinnym, majątkowym, dochodach i źródłach utrzymania – sąd, odrzucając wniosek, skazuje na grzywnę w wysokości do 2000 zł.

Do sądu musi trafić wniosek

Słyszałem, że sąd może przyznać adwokata z urzędu, by pomógł mi w prowadzeniu sprawy, któremu nie będę musiał płacić. Co trzeba zrobić, aby go dostać?

Pozostało 94% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów