Notariusz jeszcze nie poświadczy dziedziczenia

Nowe przepisy przewidujące, że dziedziczenie może poświadczyć także notariusz, formalnie miały wejść w życie 2 października 2008 r. Ale na razie pozostaną martwe

Publikacja: 30.09.2008 08:04

– Elektroniczny rejestr aktów poświadczenia dziedziczenia, który warunkuje moc obowiązującą takich poświadczeń, jest dopiero testowany – powiedziała „Rz” notariusz Czesława Kołcun, prezes Warszawskiej Izby Notarialnej. – To wielkie przedsięwzięcie. Musi być pewność, że system będzie funkcjonował sprawnie w razie nasilenia wpisów notariuszy z różnych stron Polski. Nawet gdy przedłuży się to o tydzień czy dwa, poświadczenie dziedziczenia spadkobierca uzyska znacznie szybciej i taniej niż w sądzie – tłumaczy prezes Kołcun.

Notariusze, z którymi rozmawiała „Rz”, są jednak dobrej myśli. Ich próby zalogowania się w rejestrze okazały się udane. Krajowa Rada Notarialna miała na stworzenie elektronicznego rejestru 12 miesięcy. Taki bowiem okres vacatio legis przewidziany został w ustawie z 24 sierpnia 2007 r. o zmianie ustawy – Prawo o notariacie oraz niektórych innych ustaw (DzU nr 181, poz. 1287), z której obowiązek ten wynika. Wczoraj jednak KRN odmówiła komentarza w tej sprawie.

W każdym razie nie ma wątpliwości, że dopóki nie ruszy rejestr, dopóty notariusze nie będą mogli korzystać ze swoich nowych uprawnień. Dopiero bowiem po zarejestrowaniu spisany przez rejenta akt poświadczenia dziedziczenia będzie miał taki sam skutek jak prawomocne postanowienie sądu stwierdzające nabycie spadku. Potwierdza to również Ministerstwo Sprawiedliwości.

Dotychczas mogliśmy u notariusza przeprowadzić tylko dział spadku. Samo stwierdzenie jego nabycia było wyłączną domeną sądu cywilnego. Nowe przepisy zakładają, że wszystkie sprawy spadkowe będzie można załatwić u notariusza.

Poświadczenie może dotyczyć zarówno dziedziczenia ustawowego, jak i spadku uzyskanego na podstawie testamentu. Warunkiem uzyskania tego aktu będzie stawienie się u notariusza wszystkich osób, które mogą wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi. W sporządzonym przez niego protokole dziedziczenia musi się znaleźć zgodne żądanie złożone przez wszystkie te osoby.

Jeśli zgody nie ma, bo np. jeden ze spadkobierców ustawowych kwestionuje testament, to taką sprawę będzie mógł nadal rozstrzygnąć wyłącznie sąd.

Drogi sądowej nie można będzie uniknąć m.in. także wówczas, gdy podstawą dziedziczenia ma być testament ustny, czyli sporządzony na łożu śmierci w obecności świadków.

Tak samo jak w wypadku sądowego stwierdzenia nabycia spadku konieczne będzie dostarczenie notariuszowi odpisu aktu zgonu spadkodawcy, aktów urodzenia czy małżeństwa spadkobierców ustawowych i ewentualnie innych dokumentów ważnych dla ustalenia praw do spadku. Jeśli spadkobierca składa testament, notariusz dokona jego otwarcia i ogłoszenia.

Niezwłocznie po sporządzeniu aktu poświadczenia dziedziczenia notariusz wpisze ten akt za pośrednictwem systemu informatycznego do centralnego rejestru prowadzonego przez KRN. Zarejestrowany akt będzie dowodem, że dana osoba jest spadkobiercą. Nie trzeba będzie czekać na jego uprawomocnienie.

Masz pytanie, wyślij e-mail do autorki: i.lewandowska@rp.pl

W rozporządzeniu czekającym na zamieszczenie w Dzienniku Ustaw minister sprawiedliwości określił maksymalne stawki wynagrodzenia notariusza za dokonanie poszczególnych czynności prowadzących do uzyskania aktu poświadczenia dziedziczenia.

Tak więc za sporządzenie tego aktu zapłacimy notariuszowi 50 zł. Tyle samo będzie kosztować spisanie uzupełniającego aktu poświadczenia dziedziczenia gospodarstwa rolnego.

Za sporządzenie protokołu dziedziczenia, który ma poprzedzać akt poświadczenia dziedziczenia, maksymalna stawka ma wynosić 100 zł.

Dodatkowo notariuszowi należeć się będzie maksimum 50 zł za otwarcie i ogłoszenie testamentu oraz – jeśli będzie taka potrzeba – 30 zł za sporządzenie zaświadczenia o powołaniu wykonawcy testamentu.

– Elektroniczny rejestr aktów poświadczenia dziedziczenia, który warunkuje moc obowiązującą takich poświadczeń, jest dopiero testowany – powiedziała „Rz” notariusz Czesława Kołcun, prezes Warszawskiej Izby Notarialnej. – To wielkie przedsięwzięcie. Musi być pewność, że system będzie funkcjonował sprawnie w razie nasilenia wpisów notariuszy z różnych stron Polski. Nawet gdy przedłuży się to o tydzień czy dwa, poświadczenie dziedziczenia spadkobierca uzyska znacznie szybciej i taniej niż w sądzie – tłumaczy prezes Kołcun.

Pozostało jeszcze 86% artykułu
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura 2025: język polski. Odpowiedzi i arkusze CKE
Zawody prawnicze
Stowarzyszenia prawnicze chcą odwołania Adama Bodnara. Wnioskują do prezydenta
Prawo dla Ciebie
Operowana robotem da Vinci zmarła. Prawnicy tłumaczą, czym jest eksperyment medyczny
Prawo karne
Wyłudził od Romario miliony. Oszust z Biłgoraja wrócił do Polski
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Materiał Promocyjny
Lenovo i Motorola dalej rosną na polskim rynku