Zachowek: pozbawienie spadku małżonka, dzieci lub rodziców czasami kosztuje

Przyczyna wydziedziczenia powinna wynikać wprost z treści sporządzonego testamentu. Jeżeli wydziedziczymy zstępnego, małżonka lub rodzica, to traci on prawo do zachowku, czyli spłaty po naszej śmierci przez spadkobiercę testamentowego z połowy majątku, jaki by po nas odziedziczył. Przy czym udział ten wzrasta do 2/3 części majątku, jaki by dana osoba odziedziczyła, jeżeli jest małoletnia lub stale niezdolna do pracy, np. emeryt, rencista.

Jeśli jednak zstępny, małżonek lub rodzic zostanie pominięta w testamencie z innych powodów, należy im się zachowek. Zasądza go sąd na wniosek uprawnionego, określając jego wysokość przy uwzględnieniu m.in. dokonanych przez spadkodawcę za życia darowizn i zapisów windykacyjnych. Należy jednak pamiętać, że już zstępni wydziedziczonego są uprawnieni do zachowku, chociażby żył on w chwili śmierci spadkodawcy.

Jeżeli np. wydziedziczony zostaje syn, to po śmierci ojca, nawet gdy syn żyje, jego dzieci czy wnuki mają prawo domagać się spłaty od wskazanego w testamencie spadkobiercy. Prawo to przedawnia się po pięciu latach od otwarcia i ogłoszenia testamentu.

Gdy spadkodawca nie ma dzieci ani małżonka i nie żyją jego rodzice, spadkobierca nie będzie musiał nikogo spłacać.