Kto dziedziczy po osobie bezdzietnej

Wcześniej dziedziczyli wraz z małżonkiem oraz rodzicami także bracia i siostry.

[b] W lipcu 2009 r. zmarł brat czytelniczki, który posiadał gospodarstwo rolne i dom. Był bezdzietnym kawalerem. Żyją rodzice i dwoje rodzeństwa. Komu należy się spadek po zmarłym bracie?[/b] – pyta czytelniczka.

28 czerwca 2009 r. zmieniły się reguły dziedziczenia po osobach zmarłych bezpotomnie, tj. takich, które nie zostawiły dzieci, wnuków czy prawnuków.

[srodtytul]Decyduje data śmierci[/srodtytul]

Zasadą jest, że do spadku stosuje się przepisy obowiązujące w dniu śmierci spadkodawcy. Słowem, [b]o tym, wedle jakich reguł podzielą się zostawionym przez niego majątkiem spadkobiercy, decyduje data śmierci.[/b]

Dotyczy to reguły tzw. dziedziczenia ustawowego, tj. obowiązującego wówczas, gdy spadkobierca nie sporządził ważnego testamentu. Możemy wyłączyć jego stosowanie, jeśli pozostawimy swoją ostatnią wolę.

[b]Sporządzając testament, nie jesteśmy niczym ograniczeni w dysponowaniu majątkiem[/b]. Możemy wszystkie dobra zapisać jednej osobie, także obcej, albo podzielić między wybranych bliskich.

Inną kwestią jest zachowek, którego od spadkobiercy czy spadkobierców zażądać mogą krewni w linii prostej (dzieci, wnuki, a w razie bezpotomnej śmierci – rodzice) oraz małżonek.

[srodtytul]Rodzice, małżonek albo dziadkowie [/srodtytul]

Po spadkodawcy zmarłym bezpotomnie po 28 czerwca 2009 r. rodzeństwo nie dziedziczy. Schedą po nim dzielą się tylko rodzice i małżonek.

Udział każdego z rodziców dziedziczących razem z wdową (wdowcem) wynosi 1/4. Jeśli ojcostwo nie zostało ustalone, matka dzieli się z wdową lub wdowcem po połowie.

Jeśli spadkobierca nie miał potomstwa i nie zostawił małżonka, jak w sytuacji, o której pisze czytelniczka, to dziedziczą tylko jego rodzice – w częściach równych, czyli każde po pół.

[b]Rodzeństwo dochodzi do spadku po bezdzietnym bracie lub siostrze, jeśli choćby jedno z rodziców nie żyje.[/b] Wtedy bowiem udział przypadający na rodzica, który nie przeżył syna czy córki, przypada rodzeństwu zmarłego w częściach równych. Gdyby którekolwiek z rodzeństwa spadkodawcy nie przeżyło, ale zostawiło dzieci bądź wnuki, to przypadający na tę osobę udział dziedziczą jego dzieci.

[b]Dopiero gdy oboje rodzice nie żyją, spadek, jaki by im przypadł, dziedziczą bracia i siostry zmarłego w częściach równych.[/b] Z tym że udział braci i sióstr zmarłych przed spadkodawcą przypada ich potomstwu.

[b]Jeśli nie żyją rodzice zmarłego, nie ma jego rodzeństwa ani dzieci czy wnuków rodzeństwa, to cały spadek dziedziczy wdowa (wdowiec)[/b].

A jeżeli się zdarzy, że bezdzietny spadkodawca nie zostawił rodzeństwa, rodziców ani małżonka, to [b]dziedziczą po nim cały majątek dziadkowie[/b], którzy przed 28 czerwca w ogóle do kręgu spadkobierców nie należeli. Poprzednio w takiej sytuacji mienie przypadało (jeśli spadkodawca nie sporządził testamentu) gminie lub Skarbowi Państwa.

[srodtytul]Dłuższa lista [/srodtytul]

Dziadkowie będący spadkobiercami dziedziczą po wnuku w częściach równych. Jeśli któreś z nich nie przeżyło wnuka, to jego udział w schedzie przypada – w równych częściach – jego dzieciom i wnukom, a więc wujom, stryjom lub ciotkom spadkodawcy.

Z kolei jeśli któreś z nich nie dożyło spadku – to jego dzieciom, czyli rodzeństwu stryjecznemu bądź ciotecznemu spadkodawcy, a w razie ich śmierci – odpowiednio ich dzieciom lub wnukom. Jeśli któryś z dziadków zmarł bezpotomnie (tzn. po śmierci swoich dzieci) przed wnukiem, to jego udział w spadku przypada pozostałym dziadkom w części.

Po osobie, która zmarła przed 28 czerwca 2009 r. bezpotomnie i nie zostawiła małżonka, dziedziczą wyłącznie rodzice i rodzeństwo. Udział spadkowy każdego z rodziców wynosi 1/4 schedy. Pozostałą część dziedziczy rodzeństwo w częściach równych. Inni krewni mogą partycypować w majątku po takim spadkodawcy, jeśli umieścił ich w testamencie.

[ramka][b]Zasada bez zmiany[/b]

Nie zmieniła się generalna zasada dziedziczenia ustawowego mająca zastosowanie do większości spadków. Jeśli spadkodawca zostawił dzieci i małżonka, to dziedziczą po nim tylko oni w częściach równych, z tym, że udział małżonka nie może być mniejszy niż jedna czwarta spadku. Jeśli zmarły nie pozostawił małżonka, dziedziczą po nim wyłącznie dzieci. Jeśli któreś z dzieci nie dożyło spadku, ale zostawiło potomstwo, to jego udział przypada tym dzieciom, czyli wnukom zmarłego lub jego prawnukom. [/ramka]