Pominiętym w testamencie najbliższym należy się zachowek

Dzieciom, a gdy one nie żyją, to wnukom spadkodawcy pominiętym w testamencie należy się połowa ich schedy spadkowej od uwzględnionych w nim spadkobierców

Publikacja: 27.11.2010 04:03

Pominiętym w testamencie najbliższym należy się zachowek

Foto: Fotorzepa, Seweryn Sołtys Seweryn Sołtys

Red

Czytelniczka pyta, jak ma się zachować w związku ze spadkiem po ojcu. Dowiedziała się, że pozostawił on testament, ale nie ma tam żadnej wzmianki o niej. Uwzględnił w nim tylko drugą żonę i syna z tego małżeństwa. Czytelniczka wie, że dzieciom nieuwzględnionym w testamencie przysługuje jakieś zabezpieczenie. Chce wiedzieć, jakie i jak je uzyskać.

Czytelniczce należy się od wskazanych w testamencie spadkobierców tzw. zachowek. Jest to, mówiąc w uproszczeniu, połowa tego, co przypadłoby jej w spadku, gdyby nie było testamentu (tylko gdy uprawniony do zachowku jest małoletni albo trwale niezdolny do pracy, wynosi on dwie trzecie przypadającej na niego schedy).

[wyimek][b]Przepisy dotyczące zachowku[/b] znajdziesz w [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=70928&tresc=1&wid=365778#R.4.4.]kodeksie cywilnym[/link][/wyimek]

Gdy zaś nie ma testamentu (lub okaże się nieważny), obowiązują sztywne reguły dziedziczenia ustawowego określone w kodeksie cywilnym. Wedle nich, gdyby nie testament, czytelniczka jako córka dziedziczyłaby wraz z macochą i przyrodnim bratem w częściach równych, tj. po jednej trzeciej.[b] Zachowek zatem dla niej to jedna szósta wartości majątku pozostawionego przez jej ojca.  [/b]

Zachowek od spadkobierców wskazanych w testamencie można dostać w pieniądzu, ale także można się zgodzić na przekazanie z tego tytułu jakiegoś przedmiotu, nieruchomości itp. należących do schedy. Na poczet zachowku zalicza się darowizny, które dostała osoba uprawniona do zachowku od spadkodawcy (np. pieniądze otrzymane na kupno mieszkania, wartość darowanej działki budowlanej).

To, co w tej sytuacji ważne dla czytelniczki, to informacja, że na wystąpienie do sądu przeciwko spadkobiercom o wypłatę zachowku ma tylko trzy lata, licząc od daty ogłoszenia testamentu. Testament będzie zapewne ogłoszony na pierwszej rozprawie przed sądem w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku. Można się spodziewać, że taką sprawę wniesie macocha albo przyrodni brat.

O stwierdzenie nabycia spadku po ojcu może wystąpić do sądu także czytelniczka, jeśli oni tego nie zrobią. Może bowiem być tak, że macocha i jej syn nie są zainteresowani załatwieniem takiej sprawy właśnie ze względu na czekającą ich konieczność wypłacenia zachowku. Zakładam, że testament jest ważny. Gdyby były co do tego wątpliwości, czytelniczka może go kwestionować, występując o stwierdzenie nabycia spadku wedle porządku dziedziczenia ustawowego, które obowiązuje, gdy spadkodawca nie pozostawi ostatniej woli. Słowem, może się domagać przed sądem stwierdzenia nabycia jednej trzeciej schedy spadkowej. Taką sprawę wnosi się do sądu cywilnego właściwego wedle miejsca zamieszkania spadkodawcy. Tam też można uzyskać informację, jakie dokumenty muszą być dołączone do wniosku (akt zgonu, metryki spadkobierców, akty małżeństwa w wypadku kobiet). Potwierdzenie nabycia spadku można uzyskać u notariusza, ale tylko gdy nie ma sporu między spadkobiercami i gdy zgłoszą się do niego jednocześnie wszyscy spadkobiercy, także potencjalni, tj. ci, którzy dziedziczyliby, gdyby nie testament. 

Warto zaznaczyć, że jeśli spadkobiercy nie uchylają się od wypłacenia zachowku, można rzecz załatwić polubownie, bez angażowania sądu, zawierając stosowną umowę, najlepiej w formie aktu notarialnego. Można też po wniesieniu sprawy do sądu zawrzeć ugodę przed tym sądem. 

[ramka] [b]Zobacz nasze poradniki:[/b] [ul] [li][link=http://www.rp.pl/temat/447728.html]Wszystko o testamentach, spadkach i darowiznach[/link] [/li] [li][link=http://www.rp.pl/temat/373650.html]Więcej krewnych uprawnionych do spadku[/link][/li] [li][link=http://www.rp.pl/temat/81958_Jak_zalatwic_sprawy_spadkowe.html]Jak załatwić sprawy spadkowe[/link] [/li] [/ul]

[/ramka]

Czytelniczka pyta, jak ma się zachować w związku ze spadkiem po ojcu. Dowiedziała się, że pozostawił on testament, ale nie ma tam żadnej wzmianki o niej. Uwzględnił w nim tylko drugą żonę i syna z tego małżeństwa. Czytelniczka wie, że dzieciom nieuwzględnionym w testamencie przysługuje jakieś zabezpieczenie. Chce wiedzieć, jakie i jak je uzyskać.

Czytelniczce należy się od wskazanych w testamencie spadkobierców tzw. zachowek. Jest to, mówiąc w uproszczeniu, połowa tego, co przypadłoby jej w spadku, gdyby nie było testamentu (tylko gdy uprawniony do zachowku jest małoletni albo trwale niezdolny do pracy, wynosi on dwie trzecie przypadającej na niego schedy).

Pozostało jeszcze 82% artykułu
Sądy i trybunały
Ważna opinia z TSUE ws. neosędziów. Nie spodoba się wielu polskim prawnikom
Sądy i trybunały
Będzie nowa ustawa o Sądzie Najwyższym. Ujawniamy plany reformy
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
ZUS
Kolejny pomysł zespołu Brzoski: ZUS rozliczy składki za przedsiębiorców
Materiał Promocyjny
Tech trendy to zmiana rynku pracy
Prawo w Polsce
Od 1 maja rusza nowy program bezpłatnych badań. Jak z niego skorzystać?
Materiał Partnera
Polska ma ogromny potencjał jeśli chodzi o samochody elektryczne