Darowizna nieruchomości dla obojga małżonków do odbioru tylko w całości

Gdy darowizna np. nieruchomości uczyniona została obojgu małżonkom, można ją odebrać tylko w całości

Publikacja: 21.02.2012 08:40

Darowizna nieruchomości dla obojga małżonków do odbioru tylko w całości

Foto: Fotorzepa, Jak Jakub Ostałowski

Ograniczenia przy zwrocie darowizny wymusza ochrona wspólności majątkowej małżeńskiej. To sedno wyroku Sądu Najwyższego (sygnatura akt: I CSK 284/11).

Kwestia ta wynikła w sprawie z wniosku Sławomira S., który domagał się wpisania go w księdze wieczystej jako współwłaściciela po 1/2 z synową, nieruchomości zabudowanej domem jednorodzinnym, który wcześniej darował owej synowej i synowi. Z jakichś jednak powodów rodzinnych, a formalnie rażącej niewdzięczności (tego wymaga art. 898 kodeksu cywilnego), ojciec (i teść) odwołał tę darowiznę. Skutecznie wobec syna, gdyż ten odwołanie uznał, ale synowa nie, i w tej części spór trwa.

Nie czekając na końcowy wynik sporu o odwołanie darowizny, Sławomir S. wytoczył sprawę o wpisanie go w księdze wieczystej jako współwłaściciela 1/2 nieruchomości, a sądy niższych instancji uwzględniły jego wniosek.

Synowa w skardze kasacyjnej zarzuciła naruszenie jednej z podstawowych zasad prawa małżeńskiego (art. 35 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), która mówi, że w czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego ani żadnego z przedmiotów do niej należącego. Uwzględnienie wniosku teścia oznaczało zaś, że jeden składnik majątku wspólnego małżonków S. został podzielony między żonę i teścia.

Sąd Najwyższy podzielił zarzut synowej.

– Mamy w tej sprawie do zważenia dwie wartości – powiedział w uzasadnieniu sędzia SN Wojciech Katner. – Trwałość i stabilność wspólności małżeńskiej, w trakcie której nie można dzielić składników wspólnego majątku, i prawa darczyńcy, który skutecznie odwołał darowiznę, do żądania powrotnego przeniesienia własności na jego rzecz – wskazał sędzia.

Gdyby odwołanie darowizny było skuteczne wobec obojga małżonków, to sprawa byłaby prostsza: można by żądać zwrotu przedmiotu darowizny. Ale co robić, gdy odwołanie uznał tylko jeden współmałżonek? SN przesądził, że w czasie trwania małżeństwa można na powrót przenieść własność z jednoczesnym jej podziałem tylko za zgodą obojga małżonków. Jeśli więc nie ma zgody obojga, to darczyńca zostaje na lodzie? Niezupełnie.

– W takiej sytuacji darczyńcy przysługuje roszczenie pieniężne – wskazał sędzia Katner. – Według zasad wskazanych w art. 893 § 2 zdanie 1 k.c. to jest według przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu – wyjaśnił.

SN miał też na względzie interesy wierzycieli: by nie dochodziło do wyprowadzenia majątku małżeńskiego, do czego wystarczyłaby zmowa obdarowanego z darczyńcą.


Prawo karne
Morderstwo na Uniwersytecie Warszawskim. Obrońca podejrzanego: nie przyznał się
Ubezpieczenia i odszkodowania
Rekordowe odszkodowanie dla pacjenta. Miał operację kolana, wypisano go bez nogi
Prawo dla Ciebie
Jest decyzja SN ws. wytycznych PKW. Czy wstrząśnie wyborami?
Prawo karne
Mieszkanie Nawrockiego. Nieprawdziwe oświadczenia w akcie notarialnym – co na to prawo karne?
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Materiał Promocyjny
Między elastycznością a bezpieczeństwem