Izba Karna SN ws. KRS: nowy sędzia nadal budzi zastrzeżenia

Izba Karna Sądu Najwyższego nie pozostawia wątpliwości: sąd powołany przy udziale nowej KRS jest nieprawidłowo obsadzony.

Aktualizacja: 26.06.2020 09:01 Publikacja: 26.06.2020 08:00

Izba Karna SN ws. KRS: nowy sędzia nadal budzi zastrzeżenia

Foto: Adobe Stock

Izba Karna Sądu Najwyższego miała w czwartek odpowiedzieć na pytanie prawne o status sędziów powołanych przez prezydenta na wniosek nowej KRS. Odmówiła podjęcia uchwały, ale w postanowieniu przesądziła sprawę: problem został rozstrzygnięty w uchwale połączonych Izb SN (Karnej, Cywilnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych) z 23 stycznia, która ma moc zasady prawnej, jest wiążąca i rozwiewa wątpliwości. A to oznacza, że sędziowie powołani na nowych zasadach nie powinni orzekać.

W tle sprawa narkotykowa

Problem pojawił się w sprawie podsądnego stojącego pod zarzutem posiadania narkotyków i ucieczki przed policyjną drogówką. Sąd rejonowy skazał mężczyznę za te czyny na pół roku ograniczenia wolności i prace społeczne. Orzekał sędzia wylosowany do tej sprawy.

Czytaj także: SN w sprawie odwołania od uchwały KRS dot. kandydata do powołania na stanowisko sędziego SN

Od wyroku apelował prokurator, skarżąc go na niekorzyść oskarżonego. Powód? Sąd nie zastosował zakazu prowadzenia pojazdów, a zdaniem oskarżyciela – powinien. Sprawa trafiła do Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze. Ten w trakcie rozpoznawania odwołania nabrał wątpliwości, jaki jest status sędziego orzekającego w pierwszej instancji. Odroczył więc postępowanie i wysłał Sądowi Najwyższemu pytanie prawne.

Sąd spytał: czy osoba powołana przez prezydenta do pełnienia urzędu w następstwie procedury zainicjowanej przez ministra sprawiedliwości o wolnych stanowiskach w sądzie rejonowym jest osobą nieuprawnioną do orzekania, jeśli w procesie tym brała udział obecna Krajowa Rada Sądownictwa? W ocenie SO, biorąc pod uwagę wątpliwości, jaki jest status prawny organu pełniącego dziś funkcje KRS, zachodzi uzasadniona obawa, że w postępowaniu nominacyjnym, w którym powołano sędziego zasiadającego w składzie sądu pierwszej instancji, mogło dojść do naruszenia prawa.

– Wyrażone wątpliwości wymagają oceny istnienia mandatu sędziowskiego, tj. uprawnienia do zajmowania stanowiska sędziego i wykonywania władzy sędziowskiej – pisał w uzasadnieniu pytający sąd.

Uchwała trzech izb wiąże

Izba Karna SN nie miała w czwartek wątpliwości: wszystko już zostało rozstrzygnięte w uchwale trzech izb SN z 23 stycznia 2020 r – uznała. Stwierdzono w niej, że jeśli w składzie Sądu Najwyższego zasiada osoba rekomendowana na sędziego SN przez nową KRS, skład jest nieprawidłowo obsadzony. W przypadku sądów powszechnych i wojskowych sytuacja jest podobna, jeżeli wadliwość procesu powoływania prowadzi w konkretnych okolicznościach do naruszenia standardu niezawisłości i bezstronności. Uchwała nie ma zastosowania do orzeczeń wydanych przez sądy przed dniem jej podjęcia – zdecydowali w styczniu sędziowie. Natomiast ma zastosowanie do orzeczeń Izby Dyscyplinarnej SN bez względu na datę ich wydania.

Sygnatura akt: KZP 1/20

Opinia dla „Rzeczpospolitej"

Sylwia Gregorczyk-Abram, adwokat, Inicjatywa Wolne Sądy, Komitet Obrony Sprawiedliwości

Nie ma najmniejszych wątpliwości prawnych, że uchwała trzech izb Sądu Najwyższego ze stycznia 2020 r. ma moc wiążącą i jest obowiązująca. Została wydana zgodnie z prawem i była konieczna, by wyjaśnić wszelkie wątpliwości, jakie pojawiły się po wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Chodziło o to, by uporządkować stan prawny w Polsce. I to się udało. Sąd, który orzeka w sprawie, w której ma wątpliwości co do obsady składu sędziowskiego, nie musi sam za każdym razem podejmować się jego weryfikacji na nowo, tylko korzysta z uchwały trzech izb Sądu Najwyższego. Nie dziwi mnie więc, że Izba Karna poszła właśnie tą drogą.

Izba Karna Sądu Najwyższego miała w czwartek odpowiedzieć na pytanie prawne o status sędziów powołanych przez prezydenta na wniosek nowej KRS. Odmówiła podjęcia uchwały, ale w postanowieniu przesądziła sprawę: problem został rozstrzygnięty w uchwale połączonych Izb SN (Karnej, Cywilnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych) z 23 stycznia, która ma moc zasady prawnej, jest wiążąca i rozwiewa wątpliwości. A to oznacza, że sędziowie powołani na nowych zasadach nie powinni orzekać.

Pozostało 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Podatki
Nierealna darowizna nie uwolni od drakońskiego podatku. Jest wyrok NSA
Samorząd
Lekcje religii po nowemu. Projekt MEiN pozwoli zaoszczędzić na katechetach
Dane osobowe
Wyciek danych klientów znanej platformy. Jest doniesienie do prokuratury
Cudzoziemcy
Rząd wprowadza nowe obowiązki dla uchodźców z Ukrainy
Sądy i trybunały
Prokurator krajowy zdecydował: będzie śledztwo ws. sędziego Nawackiego