Dłuższe orzekanie nie dla sędziów z dyscyplinarkami. Zmiany w reformie Waldemara Żurka

Mowa o projekcie nowelizacji prawa o ustroju sądów powszechnych, nad którym pracuje Ministerstwo Sprawiedliwości. Przepisy, które resort opublikował w końcu października, mają przede wszystkim umożliwić sędziom orzekanie po 65. roku życia bez konieczności uzyskiwania zgody KRS. Zgodnie z obowiązującym prawem sędzia może pozostawać w czynnej służbie do ukończenia 70. roku życia, ale musi w tym celu złożyć Krajowej Radzie Sądownictwa zaświadczenie o zdolności do pełnienia funkcji. Rada może się na to zgodzić, jeżeli jest to „uzasadnione interesem wymiaru sprawiedliwości lub ważnym interesem społecznym”.

Orzekanie sędziów po 65. roku życia. Rząd chce wyłączyć KRS z procedury decydowania o przedłużeniu kariery sędziego

Resort sprawiedliwości chce zmian, tak aby o dalszym zajmowaniu stanowiska decydował sam sędzia. Warunkiem będzie jedynie złożenie przez niego odpowiedniego oświadczenia woli wraz z zaświadczeniem lekarskim potwierdzającym jego odpowiedni stan zdrowia. Ministerstwo przekonuje, że rozwiązania te zapewnią możliwie najszersze poszanowanie zasad sędziowskiej niezawisłości oraz dadzą sędziom poczucie stabilności i przewidywalności kariery zawodowej, której los po osiągnięciu wieku przejścia w stan spoczynku będzie zależał wyłącznie od nich, a nie od ingerencji zewnętrznego organu.

Czytaj więcej

Sądy i trybunały

Sędziowie nie chcą odchodzić „na emeryturę”. KRS częściej odmawia niż się zgadza

W 2025 r. do Krajowej Rady Sądownictwa wpłynęło 85 oświadczeń sędziów, którzy chcieli orzekać po...

Rozwiązania te są już konsultowane. Opinię w ich sprawie wydała właśnie komisja kodyfikacyjna ustroju sądownictwa i prokuratury, w której co do zasady pozytywnie oceniła projekt. Eksperci mają jednak kilka zastrzeżeń. Ich wątpliwości budzi m.in. propozycja, by weryfikacja zdolności sędziego do dalszego pełnienia służby była jednorazowa i umożliwiała przedłużenie orzekania od razu na okres pełnych pięciu lat.

– Wpływ wieku na zdolność do wykonywania czynności sędziego jest kwestią, która w każdym przypadku wymaga indywidualnej oceny i może zmieniać się w czasie. Należy w związku z tym przyjąć, że ze względu na charakter czynności sędziego, zdolność do pełnienia służby po ukończeniu 65. roku życia powinna być badana częściej niż jeden raz – przekonuje komisja.

W konsekwencji eksperci proponują wprowadzenie dodatkowych badań, które miałyby być przeprowadzane przed nadejściem okresu ostatnich dwóch lat możliwej służby, czyli przed ukończeniem przez sędziego 68. roku życia.

Sędzia został ukarany dyscyplinarnie. Będzie musiał przejść w stan spoczynku po 65. roku życia

Komisja proponuje przy tym uniemożliwienie orzekania po osiągnięciu wieku stanu spoczynku sędziom, którzy zostali ukarani karami dyscyplinarnymi. – Korzystanie z tego przywileju przez osoby, które zostały pociągnięte do odpowiedzialności dyscyplinarnej, z pewnością zostałoby negatywnie odebrane nie tylko przez środowisko sędziowskie, ale także byłoby niezrozumiałe dla opinii publicznej – przekonują eksperci.