Prof. Jacek Kurczewski: Tzw. „Dobre zmiany” w sądach mszczą się do dziś

Z najnowszego sondażu IBRIS przeprowadzonego na zlecenie „Rzeczpospolitej” wynika, że sądom ufa jedynie 36,1 proc. społeczeństwa (spadek o 6,2 pkt proc.), przy czym „zdecydowanie ufa” jedynie 2,3 proc. To rekordowo niski odsetek. Jednocześnie w ciągu ostatniego roku aż o 10,1 pkt proc. wzrósł odsetek osób, które sądom zdecydowanie nie ufają (z 13 proc. do 23,1 proc.), a w sumie do sądów nie ma zaufania aż 57 proc. badanych. Jak pan to skomentuje?

Dla mnie najbardziej szokujący w wynikach badań jest gwałtowny spadek osób obojętnych, czyli takich, które nie mają zdania na temat wymiaru sprawiedliwości.

W ubiegłym roku odsetek osób obojętnych wynosił 13,6 proc., dziś tylko 6,4 proc.

Różnica jest więc wyraźna. Świadczy to o tym, że spór wokół sądów się zaostrzył. Możemy przypuszczać, to jest domniemanie tylko, że to wynika z nowych faktów, które miały miejsce. A Polacy dowiedzieli się ostatnio, że ten dualizm, który mamy w wymiarze sprawiedliwości w związku z istnieniem tzw. neosędziów, przekłada się na wymierne koszty finansowe, które wszyscy ponosimy i będziemy nadal ponosić. Wydaje się, że to może być jeden z czynników, choć wymagałoby to dalszych badań, który wpłynął na tę część społeczeństwa, która była obojętna bądź lekceważyła to zagadnienie.

Czytaj więcej

Sądy i trybunały

Czerwona kartka dla sądów. Nie ufa im ponad 57 proc. Polaków

Ponad połowa Polaków nie ufa sądom, co czwarty nie ufa zdecydowanie – wynika z najnowszego sondaż...

Warto pamiętać, że z przeprowadzanych na przestrzeni lat badań nad opiniami społecznymi o prawie i sądach wynika że nie są one formułowane w oparciu o osobiste doświadczenia, lecz bazują głównie na przekazie medialnym.

Z wcześniejszych badań CBOS wiemy, że zaufanie do sądu częściej wykazywali zwolennicy obecnie rządzącej koalicji. Być może rozczarowanie, że nie udało się rozwiązać problemów tego dualizmu w sądownictwie, wpłynęło na wyniki. Lecz to są również only domniemania, bo bez dodatkowych pytań pomocniczych nie jesteśmy w stanie tego stwierdzić. Jeśli chodzi o dynamikę zmian, to w przeszłości obserwowaliśmy już podobne wzloty i upadki zaufania do wymiaru sprawiedliwości, ale niewątpliwie wzrost braku zaufania, kosztem grupy obojętnych pokazuje że kryzys w sądownictwie wywołany przez prawicę tzw. dobrą zmianą, wymaga pilnego rozwiązania. Bo te zmiany o niedobrych skutkach mszczą się do dziś i koszty tego widać w pogłębiającym się kryzysie zaufania do sądownictwa.

Czytaj więcej

Opinie polityczno - społeczne

Zaufanie do sądów dramatycznie maleje. Podobnie jak szanse na wyjście z pata

W 2025 roku nie ufa sądom już 57 proc. obywateli. Polityczny impas między prezydentem Karolem Naw...

Czy to również oznacza brak zaufania do samych sędziów?   

Niekoniecznie. Z moich własnych badań na reprezentatywnych próbach w poprzednich latach wynikało, że większość Polaków badanych ma na tyle duże zaufanie do sędziów, że uważa np., że rola samorządu sędziowskiego powinna wzrosnąć i sami powinni decydować o wyborze sędziowskich członków do Krajowej Rady Sądownictwa.

Bardziej pana martwi spadek zaufania do sądów, czy zwiększenie polaryzacji społeczeństwa w ocenie tychże?