Audyt: ocena systemu kontroli jest odrębną usługą

Opracowany przez Polską Agencję Nadzoru Audytowego poradnik dla członków rad nadzorczych ma pomagać we współpracy z biegłym rewidentem, choć może wprowadzać w błąd.

Publikacja: 11.05.2023 07:44

Audyt: ocena systemu kontroli jest odrębną usługą

Foto: Adobe Stock

Europejskie i polskie przepisy o badaniach sprawozdań finansowych oraz o działalności biegłych rewidentów to szereg obszernych i skomplikowanych aktów prawnych. Sama tylko ustawa o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym liczy ponad 300 artykułów.

Tymczasem w radach nadzorczych wielu spółek ustawowo zobowiązanych do audytu zasiadają osoby, dla których ta wiedza jest czymś nowym.

Czytaj więcej

Nowe standardy zarządzania jakością w firmie audytorskiej

Dlatego Polska Agencja Nadzoru Audytowego (PANA) opublikowała w ostatnich dniach materiał edukacyjny dla członków tych rad o współpracy z biegłymi rewidentami „Współpraca członków rady nadzorczej z biegłym rewidentem i firma audytorską”. To właśnie bowiem rady nadzorcze są odpowiedzialne za wybór audytora i współpracę z nim.

Opracowanie dostępne na stronie internetowej Agencji (pana.gov.pl) składa się z dwóch części. Pierwsza syntetycznie przedstawia – w kontekście badania sprawozdań finansowych – wybrane obowiązki i uprawnienia członków organów nadzoru w spółce, pełniących funkcje komitetu audytu (może to być rada nadzorcza). Część druga zawiera rekomendacje odnoszące się do współpracy organów nadzorczych z biegłymi rewidentami przeprowadzającymi badanie sprawozdania finansowego lub skonsolidowanego sprawozdania finansowego jednostki. PANA przyznaje, że poradnik powstał na podstawie różnych jej doświadczeń, m.in. z konferencji poświęconych sprawom ładu korporacyjnego.

PANA sugeruje radom nadzorczym, by dbały o to, aby opis przedmiotu zamówienia usługi audytorskiej wskazywał konieczność oceny systemów kontroli wewnętrznej jednostki badanej. Jak sugeruje Krzysztof Burnos, biegły rewident i były prezes Krajowej Rady Biegłych Rewidentów, taka sugestia może być błędnie odczytana przez rady nadzorcze.

– Audytor na potrzeby badania sprawozdań finansowych powinien oczywiście zrozumieć, przynajmniej w podstawowym zakresie, czy w badanej jednostce funkcjonuje system kontroli wewnętrznej, ale wyłącznie w odniesieniu do procesu sprawozdawczości oraz w zakresie niezbędnym do zaprojektowania dalszych procedur badania – tłumaczy ekspert.

I dodaje, że jeśli wtedy audytor wykryje jakieś istotne nieprawidłowości, to powinien zasygnalizować to zarządowi oraz radzie nadzorczej.

– Oczekiwanie kompleksowej oceny systemu kontroli wewnętrznej znacznie wykraczałoby poza usługę badania sprawozdania finansowego. Ocena systemu kontroli wewnętrznej jest odrębną usługą, która, jeżeli miałaby zakończyć się opinią biegłego rewidenta, powinna być wykonana zgodnie z naszym odrębnym Krajowym Standardem Usług Atestacyjnych – zauważa Krzysztof Burnos.

W jednostkach zaufania publicznego (JZP), np. spółkach giełdowych, wykonywanie takiej dodatkowej usługi przez audytora badającego sprawozdanie finansowe jest wyraźnie zabronione. Wynika to z ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich i nadzorze publicznym. W jej art. 136, a także w unijnym rozporządzeniu 537/2014 dotyczącym badania JZP przewidziano tzw. czarną i białą listę takich dozwolonych i niedozwolonych usług w celu zagwarantowania niezależności audytorów.

Europejskie i polskie przepisy o badaniach sprawozdań finansowych oraz o działalności biegłych rewidentów to szereg obszernych i skomplikowanych aktów prawnych. Sama tylko ustawa o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym liczy ponad 300 artykułów.

Tymczasem w radach nadzorczych wielu spółek ustawowo zobowiązanych do audytu zasiadają osoby, dla których ta wiedza jest czymś nowym.

Pozostało 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP