Czy urlop okolicznościowy może przepaść

Pracodawca nie musi udzielać zwolnienia od pracy pracownikowi, jeśli występuje on o to długo po zdarzeniu, którego wystąpienie uzasadniało to wolne.

Aktualizacja: 08.09.2018 11:27 Publikacja: 08.09.2018 08:04

Czy urlop okolicznościowy może przepaść

Foto: 123RF

- Do kiedy, po jakimś wydarzeniu w rodzinie, pracownik może wykorzystać urlop okolicznościowy? Na początku lipca br. mój syn miał ślub. W tamtym czasie, ze względu na wiele spraw związanych z organizacją tych uroczystości, korzystałem z urlopu wypoczynkowego. Pracodawca nie chce mi teraz wydać urlopu okolicznościowego, twierdząc, że już mi przepadł. Czy ma rację? – pyta czytelnik.

Na wstępie należy wyjaśnić, że w powszechnie obowiązującym prawie pracy brak jest pojęcia „urlop okolicznościowy". Sprawa przedstawiona w zapytaniu dotyczy sytuacji, o której mowa w § 15 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (tekst jedn. DzU z 2014 r., poz. 1632), który stanowi:

§ 15. Pracodawca jest obowiązany zwolnić od pracy pracownika na czas obejmujący:

1) 2 dni – w razie ślubu pracownika lub urodzenia się jego dziecka albo zgonu i pogrzebu małżonka pracownika lub jego dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy,

2) 1 dzień – w razie ślubu dziecka pracownika albo zgonu i pogrzebu jego siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka, a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką.

Zwolnienie celowościowe

Jak wynika z powyższej regulacji, jest to zwolnienie od pracy (w razie wystąpienia sytuacji wskazanej w tym przepisie), związane z koniecznością realizacji w godzinach pracy ważnych zdarzeń w życiu prywatnym pracownika (a więc tych, których nie można wykonać po godzinach pracy). Obejmuje ono całą dniówkę roboczą. Stanowi to zwolnienie „celowościowe". Zwolnienia udziela się bowiem pracownikowi na jego wniosek w celu umożliwienia mu bezpośredniego uczestnictwa we wskazanych w rozporządzeniu, niecodziennych wydarzeniach, mających miejsce w jego życiu osobistym, rodzinnym, które są zrealizowane w obowiązujących pracownika godzinach pracy.

Długo po czasie

W praktyce często pojawia się pytanie, w jakim terminie pracodawca ma obowiązek udzielić takiego zwolnienia. Bywa, co wynika także z zapytania, że pracownicy wnioskują o zwolnienie po pewnym czasie od zaistnienia okoliczności mogących je uzasadniać. Jakkolwiek przepis nie wskazuje, w jakim terminie od daty tego wydarzenia należy udzielić pracownikowi stosownego zwolnienia, to uznać należy, że termin ten musi pozostawać w ścisłym związku z działaniami realizowanymi przez pracownika w danej sytuacji.

W świetle powyższego oraz uwzględniając przedstawiony stan faktyczny, należy ocenić, że we wniosku do pracodawcy o udzielenie czytelnikowi dni zwolnienia od pracy w związku z danym zdarzeniem wymienionym w cytowanym przepisie, powinien on wskazać pracodawcy, jakiemu celowi, związanemu z tym faktem, służyć będzie tego rodzaju zwolnienie od pracy, po często odległym w czasie zdarzeniu, np. w następnym miesiącu po tym wydarzeniu.

Skoro pracodawca ponosi koszt tego zwolnienia, bowiem za ten czas wypłaca stosowne wynagrodzenie, a także nie może korzystać z efektów pracy pracownika w tych dniach, to ma także prawo ustalenia i żądania ewentualnego udokumentowania jego zasadności.

Uzasadniona odmowa

W stanie faktycznym przedstawionym w zapytaniu wstępnie należy ocenić, że pracodawca ma uzasadnienie do odmowy udzielenia jednego dnia zwolnienia czytelnikowi. W czasie, gdy przebiegały zdarzenia, które uzasadniały zwolnienie, czytelnik był na urlopie wypoczynkowym. Nie występowała zatem konieczność jego zwolnienia od pracy na ten czas.

Oczywiście w razie konsekwentnej odmowy pracodawcy pracownik może odwołać się do sądu pracy, podnosząc zarzut, że narusza ona przepisy prawa pracy, przedstawiając w stosownym pozwie roszczenie. Jak wynika z art. 262 § 1 pkt 1 kodeksu pracy, to właśnie sąd pracy jest wyłącznym organem władnym do rozstrzygania sporów o roszczenia wynikłe ze stosunków pracy. ?

Roman Zemanek Starszy Specjalista OIP Opole

- Do kiedy, po jakimś wydarzeniu w rodzinie, pracownik może wykorzystać urlop okolicznościowy? Na początku lipca br. mój syn miał ślub. W tamtym czasie, ze względu na wiele spraw związanych z organizacją tych uroczystości, korzystałem z urlopu wypoczynkowego. Pracodawca nie chce mi teraz wydać urlopu okolicznościowego, twierdząc, że już mi przepadł. Czy ma rację? – pyta czytelnik.

Na wstępie należy wyjaśnić, że w powszechnie obowiązującym prawie pracy brak jest pojęcia „urlop okolicznościowy". Sprawa przedstawiona w zapytaniu dotyczy sytuacji, o której mowa w § 15 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (tekst jedn. DzU z 2014 r., poz. 1632), który stanowi:

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Podatki
Nierealna darowizna nie uwolni od drakońskiego podatku. Jest wyrok NSA
Samorząd
Lekcje religii po nowemu. Projekt MEiN pozwoli zaoszczędzić na katechetach
Prawnicy
Bodnar: polecenie w sprawie 144 prokuratorów nie zostało wykonane
Cudzoziemcy
Rząd wprowadza nowe obowiązki dla uchodźców z Ukrainy
Konsumenci
Jest pierwszy wyrok ws. frankowiczów po głośnej uchwale Sądu Najwyższego
Materiał Promocyjny
Dzięki akcesji PKB Polski się podwoił