Kontrola Państwowej Inspekcji Pracy w podmiotach zatrudniających pracowników sezonowych

Państwowa Inspekcja Pracy obejmuje kontrolą podmioty zatrudniające pracowników sezonowych w małych miejscowościach oraz osoby świadczące prace o charakterze doraźnym.

Publikacja: 05.09.2019 06:10

Kontrola Państwowej Inspekcji Pracy w podmiotach zatrudniających pracowników sezonowych

Foto: 123RF

Dostępność ofert i spadek zainteresowania wyjazdami do pracy za granicą sprawiają, że coraz więcej osób decyduje się na wakacyjne podreperowanie budżetu w Polsce. Zapotrzebowanie na pracowników sezonowych zgłaszają sieci handlowe, firmy z branży hotelarskiej, gastronomicznej czy budowlanej. Nie brakuje też zajęć przy wszelkiego rodzaju zbiorach warzyw i owoców.

W tym czasie równie często można znaleźć pracę na zastępstwo, szczególnie w firmach produkcyjnych, które nie mogą sobie pozwolić na przestoje związane z absencją pracowników.

Czytaj także: Praca sezonowa: kadrę zasilą bezrobotni oraz seniorzy

Niestety wiele osób nadal zawierza ustnym deklaracjom, których nie da się później udowodnić i wyegzekwować. Zgodnie z prawem, przed rozpoczęciem wykonywania obowiązków, zatrudniony musi podpisać umowę o pracę lub otrzymać od przełożonego pisemne potwierdzenie jej warunków. Podejmujący pracę w wakacje często jednak podpisują umowę bez czytania, czy też – zachęceni szybkim, wysokim zarobkiem – dają się nabrać nieuczciwym pracodawcom. Nie znają też dobrze swoich praw, przez co są łatwym łupem dla nieuczciwych firm.

Pomoże inspekcja...

W przypadku łamania praw pracowniczych – czyli przysługujących osobie, która ma podpisaną umowę o pracę – pracownik może złożyć skargę do Państwowej Inspekcji Pracy (PIP) oraz do sądu pracy. Nie ponosi kosztów rozpatrzenia swojej skargi przez te instytucje.

W ubiegłym roku większość skarg pracowników dotyczyła warunków pracy, wypłaty wynagrodzenia oraz czasu pracy. Na sprawców wykroczeń nałożono 14,8 tys. mandatów na kwotę 17,9 mln zł.

W przypadku umów cywilnoprawnych jest inaczej. Istnieje możliwość dochodzenia swoich praw z powództwa cywilnego, ale wiąże się to z koniecznością poniesienia przez składającego skargę kosztów sądowych procesu, jeśli skarżący nie zostanie na swój wniosek zwolniony z ich ponoszenia. Jeśli jednak osoba zatrudniona na podstawie umowy cywilnoprawnej faktycznie wykonuje pracę w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę oraz pod jego kierownictwem, może wystąpić do sądu pracy z powództwem o ustalenie stosunku pracy.

Skargę do PIP składa się w Okręgowym Inspektoracie Pracy (OIP) na piśmie. Można ją wysłać pocztą elektroniczną lub złożyć osobiście.

Warto zbierać materiały, które potwierdzą słowa skarżącego (np. dokumenty otrzymane od pracodawcy, maile dotyczące opisywanych zdarzeń, zgody świadków na potwierdzenie słów skarżącego). Są one przydatne dla udowodnienia nieprawidłowości będące przedmiotem skargi. Co do zasady PIP nie rozpatruje anonimów.

Pracownik, który nie chce, aby pracodawca wiedział, kto go skarży, nie musi się ujawniać. Zgodnie z art. 44 ust. 3 ustawy z 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (tekst jedn. DzU z 2019 r., poz. 1251) inspektorzy PIP są obowiązani do nieujawniania informacji, że kontrola przeprowadzana jest w następstwie skargi, chyba że zgłaszający skargę wyrazi na to pisemną zgodę. Inspekcja nie poda wówczas pracodawcy danych skarżącego i nie znajdą się one w protokole z kontroli.

Zazwyczaj PIP przeprowadza kontrolę w ciągu miesiąca od wpłynięcia skargi. Inspektor pracy ma obowiązek sprawdzić wszystkie okoliczności, które opisuje skarżący. Kontrola jest przeprowadzana na koszt Skarbu Państwa, a jej ustalenia są wpisywane do protokołu. PIP przesyła informację o wyniku kontroli na adres podany w złożonej skardze.

... lub sąd

Pracownik może też dochodzić roszczeń ze stosunku pracy na drodze sądowej. Termin złożenia pozwu zależy od charakteru sprawy. Jeśli jest to odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę, ma on na to 7 dni, a w razie dyscyplinarnego rozwiązania umowy o pracę – 14 dni. Większość pozostałych spraw należy wnieść przed upływem terminu przedawnienia, czyli w ciągu trzech lat.

Pozew składa się na piśmie. Można go napisać samodzielnie. W razie braków, sąd wezwie do ich uzupełnienia. Pozew w imieniu pracownika może także wnieść prokurator, przedstawiciel związku zawodowego lub inspektor pracy.

Jeżeli strony porozumieją się co do roszczeń pracownika, mogą zawrzeć przed sądem ugodę. Po jej zatwierdzeniu przez sąd ugoda stanowi podstawę do wyegzekwowania praw przez pracownika.

W 2018 r. pracownicy, również sezonowi, złożyli do PIP ponad 54 tys. skarg. Dotyczyły one najczęściej braku zapłaty, braku podpisanej umowy czy sposobu nawiązania i rozwiązania stosunku pracy. Sygnały od pracowników wakacyjnych płyną nadal. Dlatego obecnie kontrole PIP obejmą również podmioty zatrudniające pracowników sezonowych w małych miejscowościach i osoby świadczące prace o charakterze doraźnym.

Paweł Dąbrowski dyrektor regionu w Grupie Progres

Nieuczciwe praktyki pracodawców sezonowych są wykrywane i walczy się z nimi nie tylko w Polsce. Wakacyjna kontrola Norweskich Związków Zawodowych wykazała, że prawo łamie cztery na dziesięć firm zatrudniających w Norwegii młode osoby do pracy sezonowej. Najczęściej chodziło o nieodpowiednie przeszkolenie z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, brak wynagrodzenia za nadgodziny czy naruszanie zasad prywatności. Bez względu na to, czy zostaliśmy oszukani w Polsce czy za granicą, warto odważnie dochodzić swoich praw i mieć świadomość, że nieuczciwy pracodawca nie jest bezkarny.

Dostępność ofert i spadek zainteresowania wyjazdami do pracy za granicą sprawiają, że coraz więcej osób decyduje się na wakacyjne podreperowanie budżetu w Polsce. Zapotrzebowanie na pracowników sezonowych zgłaszają sieci handlowe, firmy z branży hotelarskiej, gastronomicznej czy budowlanej. Nie brakuje też zajęć przy wszelkiego rodzaju zbiorach warzyw i owoców.

W tym czasie równie często można znaleźć pracę na zastępstwo, szczególnie w firmach produkcyjnych, które nie mogą sobie pozwolić na przestoje związane z absencją pracowników.

Pozostało 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
Słynny artykuł o zniesławieniu ma zniknąć z kodeksu karnego
Prawo karne
Pierwszy raz pseudokibice w Polsce popełnili przestępstwo polityczne. W tle Rosjanie
Podatki
Kiedy ruszy KSeF? Ministerstwo Finansów podało odległy termin
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Podatki
Ministerstwo Finansów odkryło karty, będzie nowy podatek. Kto go zapłaci?
Materiał Promocyjny
Wsparcie dla beneficjentów dotacji unijnych, w tym środków z KPO