Przedsiębiorca, który zawarł ważną i skuteczną umowę, ma prawo oczekiwać jej realizacji. Natomiast restrykcje wprowadzane na terenie całego kraju w związku z rozprzestrzenianiem się epidemii, mogą powodować trudności w realizacji zawartych kontraktów. Oczywiście, w w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, kontrahentowi będzie przysługiwać, co do zasady, roszczenie o jej wykonanie. Należy jednak zastanowić się w takiej sytuacji, czy świadczenie drugiej strony kontraktu w obecnej rzeczywistości nadal jest możliwe do spełnienia, a także czy za brak wykonania zobowiązania któraś ze stron ponosi odpowiedzialność. Istotne jest, zatem, ustalenie, czy źródłem zaistniałej sytuacji jest zdarzenie pozostające poza zakresem woli i możliwości działania stron, a nawet czy jest ono skutkiem siły wyższej. Te wszystkie okoliczności mają decydujące znaczenie dla możliwości realizacji kontraktu oraz ewentualnej odpowiedzialności stron za jego niewykonanie bądź wykonanie niezgodnie z pierwotną umową.
Ustalić, zbadać umowy
Jeśli ustalimy, że nasze świadczenia nadal mogą zostać spełnione, a przeszkody w realizacji zobowiązania nie mają charakteru definitywnego, należy w każdym przypadku zbadać treść obowiązującej z kontrahentem umowy. Zawarte w niej zapisy mogą, bowiem, w znaczący sposób modyfikować kodeksowe zasady wykonywania zobowiązań umownych. Należy zatem ustalić, jak dokładnie określone zostały wzajemne świadczenia stron, a w szczególności, w jakiej kolejności powinny zostać spełnione. Jest to wiedza, która pozwoli nam zastosować odpowiednie zasady obowiązujące przy realizacji zobowiązań w taki sposób, aby zagwarantowały nam jak największy stopień pewności, że druga strona spełni swoje wzajemne świadczenie.
Zbadajmy również, jakie zachowania stron określone zostały jako naruszenie kontraktu i jakie przewidzieliśmy konsekwencje w związku z ich wystąpieniem. Zasady ogólne wprowadzają, co do zasady, odpowiedzialność opartą na winie jednej ze stron. W przypadku jej stwierdzenia niewykonanie umowy przez przedsiębiorcę lub wykonywanie w sposób sprzeczny z jej postanowieniami, może prowadzić do obowiązku pokrycia szkody, która powstała w majątku kontrahenta. Odpowiedzialność kontraktowa korzysta z domniemania winy. Przedsiębiorca, chcąc zwolnić się z odpowiedzialności, powinien obalić to domniemanie, czyli wykazać, że niewykonanie lub nieprawidłowe wykonanie umowy nastąpiło z przyczyn, za które nie ponosi odpowiedzialności.
Czytaj też:
