Po powrocie z urlopu macierzyńskiego pracownica złożyła wniosek o zmniejszenie etatu na rok. Ewidentnie chodzi jej o ochronę zatrudnienia. Złożyła jednak specyficzny wniosek. Po pierwsze, przesłała go e-mailem. Po drugie, w ciągu tego ochronnego roku prosi o zmianę etatu kilka razy. Przez pierwsze trzy miesiące chce pracować na 1/2 etatu, przez kolejne trzy – na 3/4 etatu, a przez pozostały okres – na 7/8 etatu. Czy mamy obowiązek się na to zgodzić? – pyta czytelnik.
Odpowiedzi na tak postawione pytania nie ma wprost w kodeksie pracy ani w innym akcie prawnym z zakresu prawa pracy. Poruszoną tematykę reguluje art. 1867 kodeksu pracy. Zgodnie z § 1 tego przepisu, pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego zamiast z niego korzystać, może wnioskować o obniżenie wymiaru czasu pracy. Po obniżce nie może to być jednak mniej niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy.
Przymusowa zgoda
Pracodawca ma obowiązek uwzględnić wniosek rodzica. Pracownik powinien go jednak złożyć – jak wynika z § 2 tego przepisu – na co najmniej dwa tygodnie przed rozpoczęciem wykonywania pracy na niższy etat. Jeżeli pracownik nie zachował takiego wyprzedzenia, szef musi mu obniżyć wymiar czasu pracy nie później niż z dniem upływu dwóch tygodni od dnia złożenia wniosku.
Co wniosek, to zmiana
W praktyce może wystąpić sytuacja, gdy pracownik zatrudniony na cały etat po złożeniu pierwszego wniosku będzie pracował przez trzy miesiące na 1/2 etatu, po złożeniu drugiego podania kolejne trzy miesiące pracuje na 3/4 etatu, a w trzecim wniosku prosi o obniżenie etatu na ostatnie sześć miesięcy do 3/4 etatu. W literaturze prawniczej podzielone są jednak stanowiska co do tego, czy kolejno występujące te okresy pracy powinny następować po sobie w sposób ciągły, czy nie. Pewną wskazówką może być art. 186 § 8 k.p., który jedynie w odniesieniu do urlopu wychowawczego przewiduje możliwość udzielenia go w nie więcej niż pięciu częściach. Takiego rozwiązania nie przewiduje art. 1867 k.p.
Ochrona rodzica
Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego wniosku o obniżenie etatu do dnia powrotu do nieobniżonego wymiaru czasu pracy. Ta ochrona przysługuje jednak nie dłużej niż łącznie przez 12 miesięcy, nawet jeśli rodzic prosił o obniżenie etatu na kilka lat.
