Większa ochrona
Wyłącza on możliwość narażenia na jakikolwiek uszczerbek lub możliwość postawienia zarzutu osobom dokonującym zgłoszenia lub ujawnienia publicznego na zasadach określonych w tym akcie. Natomiast gdyby jednak doszło do działań odwetowych zgłaszający będzie miał prawo dochodzenia odszkodowania z tego tytułu.
Przewidziane w projekcie gwarancje i środki prawne będą przysługiwały osobie dokonującej zgłoszenia naruszenia, niezależnie od podstawy i formy świadczenia pracy lub pełnienia służby (m.in. umowa o pracę, umowa cywilnoprawna, prowadzenie działalności gospodarczej przez osobę fizyczną, kontrakt menedżerski, wolontariat, staż, praktyka czy służba wojskowa). Ochroną zostaną objęci również ludzie, którzy uzyskali informacje o nadużyciach w kontekście związanym z pracą, ale jeszcze przed nawiązaniem odpowiedniego stosunku prawnego ( np. umowy o pracę).
Tematy zapalne
A jak uregulowano sprawy, wokół których było do tej pory najwięcej kontrowersji?
I tak, w kwestii podmiotu właściwego do przyjmowania zgłoszeń zewnętrznych ustalono, że będzie to ostatecznie rzecznik praw obywatelskich. Sygnaliści mający wątpliwość gdzie przesłać takie zgłoszenie będą kierować je właśnie do niego. Poprzednie projekty zakładały, że takim organem będzie Państwowa Inspekcja Pracy. Przypomnijmy, że procedura zgłoszeń zewnętrznych określa, że sygnalista, który wie jaki organ jest właściwy do ich rozpoznania kieruje się bezpośrednio do niego (np. problem z zamówieniami publicznymi - Urząd Zamówień Publicznych). Jeśli nie będzie pewny gdzie się zwrócić - wówczas odpowiedni, zgodnie z nowym projektem, ma być RPO. Projektodawcy tłumaczą, że pełnienie tej roli przez rzecznika jest zasadne ze względu na fakt, iż przyjmowanie zgłoszeń łączyłoby się w tej instytucji z funkcją udzielania wsparcia i informacji informującym o naruszeniach. Dalej wskazują, że za wyborem RPO przemawia również fakt, że organ ten jest powołany do ochrony praw obywateli, a jego niezależność i niezawisłość gwarantuje konstytucja.
Ponadto w kręgu podmiotów uprawnionych do zgłaszania nieprawidłowości znaleźli się funkcjonariusze służb mundurowych (np. policjantów) oraz żołnierze zawodowi. Wcześniejsze propozycje zmian ich natomiast wykluczały. Eksperci krytykowali z kolei takie podejście twierdząc, że może naruszać zasadę równego traktowania.
W nowym projekcie wprowadzono też możliwość (nie zaś obowiązek) wydawania zgłaszającemu zaświadczeń o podleganiu ochronie przewidzianej w projektowanej ustawie.
