Haga może osądzić zbrodnie ludzi Putina

Prokurator Międzynarodowego Trybunału Karnego wszczął dochodzenie wstępne, by zebrać dowody przestępczych działań Rosji atakującej Ukrainę.

Publikacja: 01.03.2022 17:23

Międzynarodowy Trybunał Karny

Międzynarodowy Trybunał Karny

Foto: PAP/ Wojciech Olkuśnik

– Po wstępnym dochodzeniu mam uzasadnione podstawy sądzić, że na Ukrainie popełniono zarówno zbrodnie wojenne, jak i przeciw ludzkości – uznał Karim Khan, Brytyjczyk, prokurator w Międzynarodowym Trybunale Karnym w Hadze.

Co dalej

MTK (jego prezesem jest Polak, prof. Piotr Hofmański) powołano na mocy statutów rzymskich. Ich stronami są 123 państwa, ale nie Rosja i nie Ukraina. To komplikacja, bo MTK nie osądzi zbrodni agresji Rosji na Ukrainę. Ale może badać zbrodnie wojenne, ludobójstwo i zbrodnie przeciw ludzkości dokonywane przez siły rosyjskie i może też białoruskie. Ich badanie w MTK jest możliwe, bo Ukraina złożyła wniosek o objęcie jej jurysdykcją MTK. Ale sam prokurator Khan apeluje do państw stron statutów rzymskich o złożenie wniosku o ściganie. Może to zrobić także Polska.

Czytaj więcej

Ziobro: jest śledztwo w sprawie napaści Rosji na Ukrainę

Być może jednak wojnę osądzi jeszcze inny trybunał powołany do tego celu. Tak uważa Agata Bzdyń, adwokatka z Kancelarii Praw Człowieka. – Dziś głównie chodzi o to, by zebrać dowody, a co będzie dalej, to już prokurator i MTK zdecydują – mówi.

Strasburg nakazuje

MTK osądza osoby fizyczne. W Hadze jest jeszcze Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości sądzący państwa. Ukraina już wystąpiła przeciw Rosji i chce nałożenia na nią środków tymczasowych. Ogłosił je we wtorek ETPC: Rosja ma powstrzymać się od ataków wojskowych na ludność, obiekty cywilne i inne chronione obiekty (szkoły, szpitale), zapewnić bezpieczeństwo placówkom medycznym, personelowi i wozom ratunkowym. – Wątpię, czy Rosja je wykona – ocenia mec. Bzdyń.

W MTJ Rosję reprezentował francuski adwokat Alain Pallet. Ale zrezygnował. – Niemożliwe stało się reprezentowanie na forach poświęconych stosowaniu prawa kraju, który tak cynicznie nim gardzi – napisał w liście otwartym.

Opinia dla „Rzeczpospolitej”
dr hab. Karolina Wierczyńska prof. Instytut Nauk Prawnych

Rosja ani Ukraina nie są stronami statutu rzymskiego ustanawiającego MTK i nie jest możliwe postępowanie o zbrodnię agresji Rosji na Ukrainę. Ta jednak złożyła do Trybunału deklaracje uznające jego jurysdykcję ws. Euromajdanu z 2014 r. i zbrodni w obwodach ługańskim i donieckim, więc prokurator MTK może prowadzić postępowanie o ludobójstwa, zbrodnie wojenne i przeciwko ludzkości dokonywane obecnie tam i w całej Ukrainie. A dowody wskazują, że zostały popełnione.Jaka będzie procedura, zależy od tego, czy zawiadomienie do MTK złożą państwa-strony – jest ich 123 – czy prokurator będzie działał z własnej inicjatywy, co wymaga zatwierdzenia przez izbę Trybunału. Trudno ocenić, ile czasu to zajmie. Postępowania mogą trwać wiele lat. Gdyby sprawa doszła do etapu przeciwko konkretnym osobom, przed MTK mogliby stanąć najważniejsi odpowiedzialni za wydawanie zbrodniczych rozkazów. Ale tu wszystko zależy od rozwoju sytuacji i determinacji państw w ściganiu sprawców i doprowadzeniu ich przed Trybunał. Z byłym prezydentem Sudanu Al-Bashirem się nie udawało. Jeździł na Kreml pić szampana.

– Po wstępnym dochodzeniu mam uzasadnione podstawy sądzić, że na Ukrainie popełniono zarówno zbrodnie wojenne, jak i przeciw ludzkości – uznał Karim Khan, Brytyjczyk, prokurator w Międzynarodowym Trybunale Karnym w Hadze.

Co dalej

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP