NSA o policyjnych radarach: jak powinny działać

Do Głównego Urzędu Miar wpłynął wniosek o zatwierdzenie przyrządu do pomiaru prędkości pojazdów w ruchu drogowym, produkowanego przez spółkę z o. o. Prezes GUM uznał wniosek za kompletny, wobec czego, zgodnie ustawą Prawo o miarach, zlecił przeprowadzenie badań urządzenia radarowego w celu ustalenia, czy spełnia on wymagania określone w rozporządzeniu Ministra Gospodarki w sprawie wymagań, którym powinny odpowiadać przyrządy do pomiaru prędkości pojazdów w ruchu drogowym oraz szczegółowego zakresu badań i sprawdzeń wykonywanych podczas prawnej kontroli metrologicznej tych przyrządów pomiarowych.

Stosowną analizą objęto dokumenty oraz charakterystykę techniczną i metrologiczną dołączonych do wniosku egzemplarzy przyrządu radarowego.

W wyniku przeprowadzonego postępowania stwierdzono, że konstrukcja i wykonanie przyrządu radarowego nie zapewnia identyfikacji pojazdu, którego prędkość jest kontrolowana oraz nie umożliwia blokowania pomiaru prędkości, jeżeli dwa pojazdy przejeżdżają jednocześnie przez strefę wiązki promieniowania elektromagnetycznego z różnymi prędkościami. Ustalono tym samym, że przyrząd radarowy nie spełnia wymagań określonych w przepisach rozporządzenia, co obligowało Prezesa GUM do wydania decyzji, odmawiającej zatwierdzenia przyrządu radarowego, objętego wnioskiem spółki.

We wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy firma wskazała, iż z uzasadnienia decyzji odmawiającej zatwierdzenia typu wynika, że nie uwzględniono wszystkich wyjaśnień przedstawionych w sprawie urządzenia. Zażądała również uwzględnienie sporządzonej dla spółki ekspertyzy, wykonanej przez Okręgowy Urząd Miar w Łodzi, na okoliczność badań drogowych oraz wskazała, że w przypadku jakichkolwiek wątpliwości wnosi o powołanie niezależnych ekspertów.

Prezes Głównego Urzędu Miar ponownie rozpoznając sprawę, utrzymał w mocy swoją wcześniejszą decyzję, wskazując, że zwrócił się do Dyrektora Okręgowego Urzędu Miar w Łodzi o przedstawienie wyjaśnień w sprawie warunków drogowych, w jakich były przeprowadzone pomiary prędkości pojazdów, stanowiące podstawę do wydania świadectwa ekspertyzy.

Z odpowiedzi wynikało, że pomiary prędkości pojazdów były wykonywane wyłącznie w sytuacji, gdy przez strefę wiązki promieniowania elektromagnetycznego przejeżdżał jeden pojazd. Pomiarów nie dokonywano w sytuacji, kiedy w strefie wiązki promieniowania znajdowały się co najmniej dwa pojazdy, jadące z różnymi prędkościami. Zdaniem GUM zakres ekspertyzy wydanej przez jednostkę terenową w Łodzi nie obejmował zatem stwierdzenia spełniania przez przyrząd wymagań określonych w rozporządzeniu, których brak był podstawą wydania zaskarżonej decyzji. Ekspertyza taka nie miała żadnego znaczenia merytorycznego dla sprawy.

Przypadkiem radaru zajął się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, który oddalił skargę spółki

Sąd stwierdził, że konstrukcja zgłoszonego przyrządu nie zapewnia w sposób jednoznaczny wskazania pojazdu jadącego z większą prędkością, ani też nie następuje blokowanie pomiaru prędkości w sytuacji, gdy dwa pojazdy przejeżdżają jednocześnie przez strefę wiązki promieniowania elektromagnetycznego z różnymi prędkościami. Urządzenie to nie wskazuje w takiej sytuacji, tak naprawdę żadnego pojazdu, a jedynie wyświetla wynik pomiaru jednego z nich, znajdujących się w strefie wiązki.

Nie następuje też blokowanie pomiaru prędkości. Zatem wyłącznie od operatora zależy, któremu pojazdowi zostanie przypisana zmierzona prędkość, a taki zaś sposób działania urządzenia pomiarowego jest sprzeczny z wymogami przewidzianymi w przepisach rozporządzenia w sprawie wymagań, którym powinny odpowiadać przyrządy do pomiaru prędkości pojazdów w ruchu drogowym oraz szczegółowego zakresu badań i sprawdzeń wykonywanych podczas prawnej kontroli metrologicznej tych przyrządów pomiarowych.

WSA dodał, że żądanie spółki dotyczące przeprowadzenia dowodu nie zostało uwzględnione z tego względu, że przedmiotem dowodu miała być okoliczność, która została potwierdzona innymi czynnościami. Poza tym wiedza pracowników Głównego Urzędu Miar, prowadzących postępowanie w sprawie zatwierdzenia typu przyrządu, była wystarczająca do przeprowadzenia niezbędnych badań, bez konieczność zwrócenia się do biegłych o wydanie opinii.

Sprawę zbadał również Naczelny Sąd Administracyjny, który 6 marca 2014 roku oddalił kasację spółki orzekając, iż przyrząd radarowy, rejestrowany przez spółkę, mierząc prędkość nie identyfikował przy tym, jakiego pojazdu ona dotyczyła.