Komisje, które miały orzekać o błędach medycznych działają z poślizgiem

Szybka ścieżka uzyskiwania odszkodowań, jaką miały być wojewódzkie komisje ds. orzekania o zdarzeniach medycznych, zawodzi. Postępowanie przed działającymi od roku komisjami trwa dłużej niż cztery miesiące przewidziane w ustawie o prawach pacjenta i rzeczniku praw pacjenta. Komisje, podobnie jak sądy, mają bowiem problemy ze znalezieniem biegłych.

Eksperci odmawiają

– Ich lista jest krótka, a eksperci powszechnie odmawiają sporządzenia opinii – mówi Jolanta Budzowska, radca prawny i członek małopolskiej komisji ds. orzekania o zdarzeniach medycznych.

Podkreśla, że komisja jest w stanie orzec w cztery miesiące o tym, czy doszło do zdarzenia medycznego w szpitalu, ale tylko w sprawach najprostszych,w których członkowie bazują na własnej wiedzy. Zgodnie z przepisami w składzie orzekającym muszą zasiadać dwie osoby z wykształceniem prawniczym i dwie z medycznym.

Kłopoty członków komisji zaczynają się, gdy przypadek pacjenta składającego wniosek o odszkodowanie jest bardziej skomplikowany. Komisja ma wówczas prawo poprosić o opinię biegłego, który jest konsultantem wojewódzkim w danej dziedzinie medycyny lub figuruje na specjalnej liście rzecznika praw pacjenta.

– Dzwonimy do lekarzy i oni dopiero wtedy dowiadują się, że figurują na takiej liście, a dodatkowo muszą sporządzić opinię – mówi Natalia Łojko, członek mazowieckiej komisji ds. orzekania o zdarzeniach medycznych.

W przeciwieństwie do listy biegłych przy sądach okręgowych, na które eksperci wpisują się sami, listy rzecznika składają się z lekarzy wyznaczonych przez konsultanta krajowego do komisji lekarskich. Te zaś mają zupełnie inne zadania, ponieważ rozpatrują sprzeciw chorego od orzeczenia lekarza. Dlatego medycy, którzy w nich działają, mogą być nieświadomi, że pewnego dnia zadzwoni telefon od wojewody z prośbą o opinię dla komisji.

Największe problemy są z uzyskaniem opinii w dziedzinie neurochirurgii, anestezjologii, radiologii czy epidemiologii. Szukając bądź czekając na opinię biegłego, komisje muszą się liczyć z tym, że postępowanie wydłuży się minimum o półtora miesiąca.

Biegłych do wydawania opinii nie zachęca także wynagrodzenie.

– Jeśli już lekarze podejmują się ją wydać, to na ogół jest ona ilustracją przysłowia „jaka płaca, taka praca", skoro biegły może uzyskać wynagrodzenie na poziomie 400 zł – zauważa Jolanta Budzowska.

Tyle dostaje także lekarz z tytułem profesorskim, niezależnie od tego, czy będzie musiał przejrzeć jeden czy dwa segregatory z dokumentacją medyczną.

– Lekarze zarabiają przyzwoite pieniądze i za takie stawki dla sądów czy komisji pracować nie chcą – mówi Krzysztof Kordel, medyk sądowy i biegły.

Wątpliwa bezstronność

Kolejnym problemem, który trapi komisje i pacjentów, jest fakt, że środowisko lekarskie staje się hermetyczne i skonsolidowane.

– Opinie biegłych bywają niejednoznaczne i zdarza się, że lekarze nie odpowiadają bezpośrednio na nasze pytania – mówi Natalia Łojko. Prawniczka wspomina, jak w jednej z opinii biegły zamiast oceniać, czy lekarz działał zgodnie z wiedzą medyczną, napisał elaborat. Chwalił, jak wysoki jest poziom usług medycznych w szpitalu, w którym mogło dojść do zdarzenia medycznego.

– Nie powinno tak być, bo skoro lekarz decyduje się wydać opinię, to ma to robić obiektywnie, a nie wcielać się w rolę adwokata – komentuje dr Kordel.

Z kolei Piotr Kulik, przewodniczący kujawsko-pomorskiej komisji, zaznacza, że u nich rzadko, ale też zdarzają się poślizgi z wydawaniem orzeczeń. Bardziej jednak niż problem biegłych dotyka ich kłopot z zebraniem czteroosobowego składu orzekającego.

– Większość członków ma szereg innych obowiązków zawodowych i ciężko zaplanować taki termin, by mogli zebrać się w jednym czasie. Tym bardziej że niektórzy muszą jechać kilkadziesiąt kilometrów do Bydgoszczy, a za każde posiedzenie komisji dostają symboliczne 100 zł – mówi Kulik.

Opinia