Rekordowa liczba chętnych w konkursie na prezesa IPN

Trwa konkurs na prezesa Instytutu Pamięci Narodowej. Obecnie sprawdzane jest, czy chętni do objęcia urzędu spełniają wymogi formalne. Na stanowisko może być powołana osoba, która posiada wyłącznie obywatelstwo polskie, nie została skazana prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne ścigane z urzędu, wyróżnia się walorami moralnymi oraz przydatną w pracy wiedzą, posiada stopień co najmniej doktora, nie była współpracownikiem komunistycznych służb. Według informacji „Rzeczpospolitej” zgłosiło się aż dziewięć osób (dla porównania: w 2021 r. było ich pięć, a w 2016 – cztery). Jak dowiadujemy się nieoficjalnie – po raz pierwszy znalazły się w tej grupie kobiety.

Czytaj więcej

Plus Minus

Nowy rząd zlikwiduje IPN? Dlaczego jest to zmora budowniczych III RP?

Choć prawica zrobiła bardzo dużo, by zohydzić historię, ma ona jeszcze szansę, by odegrać ważną r...

W drugim etapie konkursu zakwalifikowanych kandydatów przesłucha Kolegium IPN. Najwcześniej będą mogli zaprezentować się 28 października. Opowiedzą o swoich pomysłach na Instytut (ocenie podlegają wiedza, predyspozycje i umiejętności). Ich nazwiska wraz z datą i miejscem przesłuchania zostaną podane w Biuletynie Informacji Publicznej.

Akademicka dyskusja o przyszłości IPN. Karol Polejowski namaszczony przez Nawrockiego, ale bez szans w Sejmie i Senacie

„Rzeczpospolita” nieoficjalnie w dwóch źródłach potwierdziła, że w konkursie startuje dr hab. Karol Polejowski. Historyk był zastępcą dr. Karola Nawrockiego – wpierw w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, następnie zaś w IPN. Były prezes Instytutu, a obecnie prezydent, namaścił go na swojego następcę. Źródło zbliżone do Instytutu mówi nam, że niekoniecznie spotkało się to z aprobatą Prawa i Sprawiedliwości, któremu bardzo zależy na utrzymaniu IPN, a swoje ambicje na pewno ma drugi z wiceprezesów, czyli dr Mateusz Szpytma. Nie jest wykluczone, że wejdzie do gry, jeśli kandydatura Polejowskiego upadnie w Sejmie i Senacie. Otwarte pozostaje pytanie, czy Szpytmę chciałby zobaczyć w tej roli Nawrocki. 

Na pytanie „Rzeczpospolitej” o konkurs i potrzebne instytucji zmiany dwie osoby z wnętrza IPN, niezależnie od siebie, odpowiadają tak samo: „Dyskusja jest akademicka”. Dlaczego? Nieprędko nastanie nowy prezes. Najprawdopodobniej w parlamencie nie znajdzie się większość dla Polejowskiego, więc konkurs będzie musiał zacząć się od nowa. Na razie to właśnie Polejowski kieruje Instytutem, mając pełnomocnictwa w sprawach administracyjnych i finansowych.

Foto: Paweł Krupecki

– W IPN nic się nie mówi na temat konkursu. Wie pani więcej ode mnie. Polejowski ma małe szanse w parlamencie. Swoją karierę w dwóch kolejnych instytucjach zawdzięcza wyłącznie Nawrockiemu. Wśród historyków XX wieku jest postacią anonimową. Pracownicy kojarzą go zaś wyłącznie z przyjęciem ostrzejszego kursu w sprawie tego, co wolno, a czego im nie wolno – słyszymy od zatrudnionej w Instytucie osoby. Chodzi o wiążące pracowników zasady, którym przyglądał się Rzecznik Praw Obywatelskich – to m.in. tryb wydawania zgód na podejmowanie przez nich dodatkowego zatrudnienia poza Instytutem (np. na uczelni). Polejowski miał być prawą ręką Nawrockiego i egzekwować zmiany.

W sprawie IPN PiS nie potrafi się porozumieć z Konfederacją

Organizatorem konkursu jest Kolegium IPN. Liczy dziewięciu członków – pięciu powołuje Sejm, po dwóch zaś Senat i prezydent. Ich kadencja trwa siedem lat. Do 2030 r. decydującą przewagę ma w tym gronie prawica: to prof. Jan Draus, prof. Wojciech Polak (przewodniczący), prof. Mieczysław Ryba, prof. Tadeusz Wolsza oraz prof. Andrzej Nowak i Bronisław Wildstein. Wymieniona siódemka zameldowała się na liście poparcia dla Nawrockiego, kiedy ogłosił start w wyborach prezydenckich. Na tym etapie Polejowskiemu pójdzie więc gładko. 

Po przesłuchaniu każdego z kandydatów Kolegium wyłoni zwycięzcę w tajnym głosowaniu bezwzględną większością głosów. Ale by objął stanowisko, potrzebna będzie zgoda Sejmu i Senatu. 

– Szanse na to, że Polejowski przejdzie w Sejmie i Senacie, są niewielkie. Na przeszkodzie stoi teraz głównie to, że skonfliktowane ze sobą pozostają PiS i Konfederacja – mówi „Rzeczpospolitej” polityk prawicy. Czy prezydent Karol Nawrocki zabiega o poparcie dla Karola Polejowskiego? – Nie wykluczałbym tego – odpowiada.