Wojciech Hermeliński o wyborach prezydenckich: Co do zasady, wszystkie głosy powinny zostać ponownie przeliczone

Jak informowała Państwowa Komisja Wyborcza, w przeprowadzonej 1 czerwca drugiej turze wyborów prezydenckich popierany przez Prawo i Sprawiedliwość prezes IPN Karol Nawrocki pokonał (50,89 do 49,11 proc.) kandydata Koalicji Obywatelskiej, prezydenta Warszawy Rafała Trzaskowskiego.

Sąd Najwyższy we wtorek 1 lipca podejmie uchwałę w przedmiocie stwierdzenia ważności wyborów na prezydenta. Następca prezydenta Andrzeja Dudy ma zostać zaprzysiężony 6 sierpnia.

Czytaj więcej

Plus Minus

Jarosław Flis: Byłoby dobrze, żeby błędy wyborcze nie napędzały paranoi

Cały problem z domniemanymi oszustwami bierze się stąd, że polaryzacja polityczna przejawia się w...

Wybory prezydenckie – nieprawidłowości w niektórych komisjach

Po drugiej turze pojawiły się głosy, że w niewielkim odsetku ponad 32 000 komisji mogło dojść do nieprawidłowości. Takie wnioski płynęły z analizy porównawczej, która pokazywała, że w ponownym głosowaniu jeden z kandydatów w danej komisji otrzymywał niewiele więcej głosów niż w pierwszej albo mniej niż w pierwszej. W związku ze zgłaszanymi protestami Sąd Najwyższy wytypował kilkanaście obwodowych komisji wyborczych, w których nakazano ponowne przeliczenie głosów.

Po sprawdzeniu okazało się, że w większości spośród wskazanych komisji doszło do nieprawidłowości lub omyłek, np. błędnego przypisania głosów jednego kandydata drugiemu.

Sąd Najwyższy uznał trzy protesty wyborcze za zasadne - w 12 komisjach stwierdzono błędne liczenie głosów lub zapisywanie rezultatów głosowania w protokołach wyborczych. SN uznał jednocześnie, że stwierdzone nieprawidłowości nie miały wpływu na wynik wyborów prezydenckich.

Wojciech Hermeliński: Uchwała Izby Kontroli Nadzwyczajnej o ważności wyborów będzie w jakimś sensie wiążąca

W poniedziałek gościem Jacka Nizinkiewicza był Wojciech Hermeliński, sędzia Trybunału Konstytucyjnego w stanie spoczynku i były (w latach 2014-2019) przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej. Pytany o to, czy Karol Nawrocki został wybrany prezydentem Hermeliński odparł, iż z uchwały PKW wynika, że uzyskał więcej głosów niż jego kontrkandydat. Dodał, że należy poczekać do uchwały Sąd Najwyższego o ważności wyborów. - Tylko ten organ w postaci Izby Kontroli Nadzwyczajnej (i Spraw Publicznych - red.) funkcjonuje, nie ma innego organu, więc trzeba się liczyć z tym, że ten organ podejmie decyzję, która będzie w jakimś sensie wiążąca - zaznaczył.

Były szef PKW ocenił przy tym, że IKNiSP została wybrana wadliwie, ponieważ odpowiednia decyzja prezydenta zapadła w oparciu o uchwałę Krajowej Rady Sądownictwa, czyli, przekonywał Hermeliński, organu, „który został wybrany w sposób niezgodny z konstytucją”. Konstytucja, kontynuował gość Jacka Nizinkiewicza, mówi, że parlament może wybrać do KRS czterech posłów i dwóch senatorów. - Nie ma tam ani słowa o tym, że może jeszcze 15 sędziów powołać. Jest to ewidentna uzurpacja – mówił.

Dopytywany, czy wobec tego orzeczenia izby są wiążące Wojciech Hermeliński odpowiedział, że „tu jest problem”. Zaznaczył, że uchwała Sądu Najwyższego w sprawie ważności wyborów jest niezaskarżalna. - Nie ma żadnego innego organu, do którego można by ją zaskarżyć, w związku z tym na dzień dzisiejszy będzie ona w jakimś sensie wiążąca, jakkolwiek podjęta przez organ, który nie jest organem uprawnionym do podejmowania tego rodzaju uchwał, bo ta izba sądem nie jest nie tylko w świetle orzecznictwa naszego Trybunału czy Sądu Najwyższego, ale w świetle organów międzynarodowych - powiedział sędzia. Dodał przy tym, że w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej zasiadają także osoby o dużym dorobku zawodowym - w tym kontekście wymienił prof. dr. hab. Leszka Boska. - Źle się stało, że prezydent zawetował ustawę incydentalną, w oparciu o którą o ważności wyborów miałaby orzekać grupa 15 sędziów wybranych jeszcze przed zmianami w KRS - powiedział.

Były szef PKW mówi, że potwierdzone nieprawidłowości nie mogą mieć wpływu na wynik wyborów

Jacek Nizinkiewicz pytał swego gościa o wynik wyborów prezydenckich Wojciech Hermeliński podkreślił, że według wyniku podanego przez PKW różnica w liczbie otrzymanych głosów między Karolem Nawrockim a Rafałem Trzaskowskim wyniosła prawie 400 tysięcy. Zaznaczył, że po ponownym przeliczeniu nastąpiły zmiany w wynikach z kilkunastu komisji. - Oczywistym jest, że to nie może mieć wpływu na wynik wyborów - stwierdził, dodając jednocześnie, że na przeliczenie głosów w większej liczbie komisji nie ma już czasu.

Sędzia Trybunału Konstytucyjnego w stanie spoczynku Wojciech Hermeliński

Foto: PAP/Tytus Żmijewski

Hermeliński wyraził przypuszczenie, że jeśli stwierdzono nieprawidłowości w kilkunastu sprawdzonych komisjach, to nieprawidłowości zaistniałe za sprawą błędów lub intencjonalnego działania mogły się pojawić także w większej liczbie komisji. - Tu nie chodzi o to, żeby domagać się zmiany wyniku wyborów, bo prawdopodobnie nie będzie podstaw ku temu, ale chodzi o to, żeby ludzie, którzy głosowali, wiedzieli, że głos, który oddali na Iksa, będzie na Iksa zaliczony, a nie na Igreka.(...) Rozumiem niepokój obywateli, którzy składają protesty – mówił.

Wybory prezydenckie. Ponowne policzenie głosów we wszystkich komisjach? Wojciech Hermeliński: Nierealne

Były przewodniczący PKW powiedział też, że podczas wyborów zawsze zdarzały się nieprawidłowości. - Zawsze były, są i będą pewnie, ale w drobnej skali, nie będą miały wpływu nie tylko na generalny wynik wyborów, ale być może nawet na wybór w obwodzie czy w okręgu. Natomiast tutaj skala jest rzeczywiście dużo większa - dodał. Zastrzegł, że przeliczenie głosów we wszystkich komisjach jest nierealne. - Zresztą nie ma na to zgody ze strony Sądu Najwyższego - przyznał.

Czytaj więcej

Polityka

Nawrocki o podważaniu wyniku wyborów: Histeria, która nie służy Polsce

- Podważa się sam proces wyborczy. Ta histeria wokół wyborów, podnoszona przez radykalnych polity...

Odnosząc się do nieprawidłowości stwierdzonych teraz w kilkunastu komisjach Wojciech Hermeliński ocenił, że mogło to być „niechlujstwo czy niedbalstwo ze strony członków komisji, brak dołożenia starań, niedopatrzenie”. - Bo z tego co czytam w internecie, to najwięcej problemów wynikało w momencie, kiedy operator dokonywał przepisywania danych z protokołu do systemu informatycznego, wtedy dochodziło do zamiany głosów - być może celowo, może nie, tego nie wiem. Z tego wniosek, że jednak dokładność czy sumienność członków komisji i mężów zaufania była niewystarczająca - kontynuował.

Wojciech Hermeliński o wyborach prezydenckich: Co do zasady, wszystkie głosy powinny zostać ponownie przeliczone

Pytany, czy według niego wszystkie głosy powinny zostać przeliczone ponownie, rozmówca Jacka Nizinkiewicza odparł: - Co do zasady uważam, że tak.

Wyniki II tury wyborów prezydenckich w poszczególnych obwodach (MAPA)

Foto: PAP

- No bo jeżeli już jest tyle podejrzeń, tyle ustalono w wyniku badania tych kilkunastu czy może do dnia dzisiejszego kilkudziesięciu komisji, że w nich dochodziło do pomyłek co najmniej, to myślę, że w wielu innych komisjach pewnie też. Zasada prawdopodobieństwa chyba wskazuje na to, żeby liczyć się z tym, że w innych komisjach też mogło dojść do tego rodzaju historii, nie wiem czy celowo, czy niecelowo, ale prawdopodobnie były – argumentował. Na poparcie swoich słów przywołał fragmenty artykułów 2. („Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym”) oraz 62. konstytucji („Obywatel polski ma prawo (...) wybierania prezydenta Rzeczypospolitej”).

- Jeżeli tutaj nie wiadomo, czy głos oddany na jednego kandydata czy na drugiego został poprawnie zaliczony, no to co to za prawo do głosowania, które jest źle realizowane? Uważam, że w oparciu o przepisy konstytucji powinno się rozważyć możliwość przeliczenia tych wszystkich głosów. Tylko że to już jest za późno. Trzeba było robić to dużo wcześniej - oświadczył.